Dialäkt: Elsassisch |
Ànna 1991 hàt sìch a Verein ufgstellt fer z Milhüüsa zweisprochiga Stroßaschìlder ànamàcha. S Projakt hàt ààgfànga unter dr Leitung vu dr Evelyne Troxler (Tochter vum beriahmta Tony Troxler), wo sallamols Veràntwortlig àn dr Stàdt fer d Kültür gsìì ìsch. Noh dr großa Freid vu dr Iwèihung – d gànz erschta zweisprochiga Stroßaschìlder ìn era großa Stàdt! – ìsch a Entàuischung kumma. Wia's d Evelyne Troxler erwähnt hàt: „leider sìn dr ànder Tàg ìn dr Zittung viel Àrtìkel gsìì gega dia zweisprachiga Stroßaschìlder“. Àwer dr Maire vu dara Zitt, dr Jean-Marie Bockel, hàt trotzdam wälla witterscht màcha. Dia zweisprochiga Stroßaschìlder sìn zitterhar güet ààgnumma worra.
D elsassischa Tàfla steht ìmmer unter dr Frànzeescha, sa wìrd àls nochhar derzüe gmàcht. As sìn nìt unbedìngt Ìwersetzunga vum Frànzeescha, àwer aui vìelmols d historischa Namma vu da Gàssa uf Elsassisch, wia sa ìn da àlta Text ìwer Milhüüsa stehn, zum Beispiel ìn da Gedìchta vum Auguste Lustig.
Ànna 2005 hàt's 56 zweisprochiga Stroßatàfla gaa.
Ìm Juni 2010 sìn's 106 zweisprochiga Stroßatàfla gsìì, un d Plàkàter àm Iigàng vu dr Stàdt sìn aui zweisprochig worra. Un àb un züe kämma wìder nèia Stroßa derzüe.
Bìld | Elsassisch | Frànzeesch | Ditsch (hischtorisch) | Bemerkung |
---|---|---|---|---|
Adlerstross | Rue de l'Aigle | Adlerstraße | (Ìwersetzung) | |
àlta Burggàss | Rue Sainte-Claire | Klarastraße | ||
àlta Markthàllgàss | Rue des Halles | Markthallenstraße | ||
Altspitaldurgang | Passage des Augustins | Altspitaldurchgang | ||
àm Bollwark | Rue Louis Pasteur | Am Bollwerk | ||
Aschewinkel | Impasse des Cendres | Aschenwinkel | (Ìwersetzung) | |
Bäckergass | Rue des Boulangers | Bäckergasse | (Ìwersetzung) | |
Bàdagassla | Rue des Bains | Badstraße | (Ìwersetzung) | |
Baradrackgàrta | Parc de la Cotonnière | Bärendreckgarten | ||
Barfuessergass | Rue des Franciscains | Barfüßergasse | (Ìwersetzung) | |
Baslerstross | Rue de Bâle | Basler Straße | (Ìwersetzung) | |
Bienastross | Rue des Abeilles | Bienenstraße | (Ìwersetzung) | |
Bluamagass | Rue des Fleurs | Blumengasse | (Ìwersetzung) | |
Bogagàss | Rue de l'Arc | Bogenstraße | (Ìwersetzung) | |
Bollwàrkgàsslà | Rue du Bastion | Bollwerkgasse | (Ìwersetzung) | |
Breitegass | Rue Engelmann | Breite Gasse | ||
Burggàss | Rue du Bourg | Burggasse | (Ìwersetzung) | |
Ditschehofgàsslà | Passage Teutonique | Deutschehofgasse | (Ìwersetzung) | |
Dreikenigsgass | Rue des Trois-Rois | Dreikönigsgasse | (Ìwersetzung) | |
Düwaschlàggassla | Rue du Colombier | Taubenschlagstraße | (Ìwersetzung) | |
Engelgàss | Rue Alfred Engel | Alfred-Engel-Straße | ||
Fassbinderplatz | Place des Tonneliers | Fassbinderplatz | (Ìwersetzung) | |
Fichtastross | Rue des Pins | Fichtenstraße | ||
Finster Gàsslà | Rue de la Lanterne | Laternengasse | ||
Forststada | Quai du Forst | Forststaden | (Ìwersetzung) | |
Frescheweid | Rue des Tondeurs | Fröschenweide | Da Ort ìsch wagem Tränkbàch (a ehmàliger Bàch) fiicht gsìì un 's hàt do vìel Fräscha gaa. | |
Friedenplatz | Place de la Paix | Friedensplatz | (Ìwersetzung) | |
Gàntzeplàtzle | Place des Victoires | Gänseplatz | Uf dam Plàtz hàt ma friahier d Gans zamma brocht, vor ebb ma sa uf d Wiida gfiahrt hàt. | |
Gartnergàss | Rue des Jardiniers | Gärtnergasse | (Ìwersetzung) | |
Gàrwergass | Rue des Tanneurs | Gerbergasse | (Ìwersetzung) | |
Giessereibrucka | Pont de la Fonderie | Gießereibrücke | (Ìwersetzung) | |
Giessereistross | Rue de la Fonderie | Gießereistraße | (Ìwersetzung) Z Milhüüsa ìsch a Giaßarèi gsìì: a Fàwrìk wo friahier großa Màschina entwìckelt worra sìn. | |
Glockastada | Quai de la Cloche | Glockenstaden | (Ìwersetzung) | |
Gràstigàss | Rue du Manège | Manegestraße/ Grastigasse | ||
Gsetzgass | Rue de la Loi | Gesetzgasse | (Ìwersetzung) | |
Güàtàlitstross | Rue des Bonnes Gens | Guteleutstraße | Es git en alti zweisproochigi Poschtcharte vo der Strooss (rächts). Do isch bis is 19. Johrhundert s Güàtàlithuus für Ussätzigi gstande; d Brugg übere Rhy-Rhone-Kanaal het zerscht Güàtàlitbrugg (uf französisch: Pont des bonnes Gens) gheisse. | |
Gymnasiumstross | Rue du Collège | Gymnasiumstraße | (Ìwersetzung) | |
Hàfelemàrkt | Place Lambert | Lambertplatz | Uff em Hàfelemàrkt stoot zit 1828 s Dänkmool vom Milhüüser Wisseschaftler und Filosoof Johann Heinrich Lambert mit ere Steisüüle und em Himmelsglobus obedra. Vo 1858 bis 1912 ischs amen andre Ort gsi. | |
Halbmonddurgang | Passage de la Demi-Lune | Halbmonddurchgang | (Ìwersetzung) D Zeichnung vu dara Gàssa hàt d Form vu'ma Boga, wia-n-a Hàlbmond. | |
Hechtagassa | Rue du Brochet | Hechtengasse | (Ìwersetzung) | |
Hiehnerwinkel | Impasse du Coq | Hahnenwinkel/ Hühnerhof | (Ìwersetzung) | |
Hinter'm Rothüs | Rue des Archives | Hinter dem Rathaus | Da Ort befìndet sìch hìnter em Rothüss. | |
Hirschstross | Rue du Cerf | Hirschstraße | (Ìwersetzung) | |
Hoffnungstross | Avenue Robert Schuman | Hoffnungsstraße | Hoffnungstraße (uf Ditsch) oder Rue de l'Espérance (uf Frànzeesch) ìsch dr Ursprung-Nàmma vu dara Stroß. | |
Itrachtsplàtzlà | Place de la Concorde | Eintrachtsplatz | (Ìwersetzung) | |
Johannesgàss | Rue Saint-Jean | Johannesgasse | (Ìwersetzung) | |
Kaiwagassla | Rue de la Bibliothèque | Bibliothekstraße | ||
Kiefergànglà | Passage des Cuveliers | Küfergang | (Ìwersetzung) | |
Kieferwìnkel | Place Lucien Dreyfus | Küferwinkel | ||
Kirchhofstross | Rue de la Somme | Friedhofstraße | ||
Kleschterlastross | Rue Saint Sauveur | Didenheimer Straße | Zitter 1856 hàt d Alphonse Marie Eppinger, Grìndera vu dr Kongregàzion du Très Saint Sauveur, s Hüss fer Krànkapflaga gfiahrt. D Milhüüser han dam eifàch s Kleschterla gsait. | |
Klostergass | Rue du Couvent | Klosterstraße | (Ìwersetzung) | |
Kromgass | Rue Mercière | Kramgasse | ||
Lambertgàss | Rue Lambert | Lambertgasse | (Ìwersetzung) | |
Lang Gass | Grand'Rue | Lange Gasse | (Ìwersetzung) | |
Loschawinkel | Rue de la Loge | Logenwinkel | (Ìwersetzung) | |
Lothringergass | Rue de Lorraine | Lothringer Gasse/ Lothringerhofgasse | (Ìwersetzung) | |
Lützelhofgàss | Rue de Lucelle | Lützelgasse | ||
Màrktgàsslà | Rue du Marché | Marktgässchen | (Ìwersetzung) | |
Mehlàgass | Rue du Moulin | Mühlengasse | (Ìwersetzung) Z Milhüüsa sìn vìel Mehla gsìì, àm Bàch entlàng; dia han d Fàwrìka màcha z'làuifa. | |
Menschtergàss | Rue de Lyon | Lyoner Straße | ||
Metzgergass | Rue des Bouchers | Metzgergasse | (Ìwersetzung) Bis ànna 1843 ìsch ìn dara Stroß a Metzga gsìì. | |
Micheligàss | Rue Saint Michel | Michelsgasse | ||
Mittelbàchgàss | Rue du Mittelbach | Mittelbachgasse | (Ìwersetzung) | |
Müàssbrunnergàsslà | Rue des Bons enfants | Mußbrunnengasse | Ìn dara Gassla ìsch a Brunna vu Soda-Wàsser gsìì. Dàs Wàsser hàt gànz güet pàsst fer Miaßla (oder Müeß) kocha. | |
Neigàss | Rue Jacques Preiss | Neue Gasse | ||
Nesseltor Stross | Rue Gay-Lussac | Gay-Lussac-Straße/ Nesseltorstraße | ||
Ochsegàsslà | Impasse des Boeufs | Ochsengasse | (Ìwersetzung) | |
Owertorstross | Boulevard du Président Roosevelt | Belforter Straße/ Obertorstraße | ||
Pfaffàgàsslà | Impasse des Prêtres | Pfaffengässchen | (Ìwersetzung) | |
Pfàrhüss Gàss | Rue Roger Jaquel | Pfarrhausgasse | ||
Pfrundhüsgass | Rue de la Synagogue | Synagogenstraße | ||
Plàtànastross | Rue des Platanes | Platanenstraße | (Ìwersetzung) | |
Ràbinergàss | Rue des Rabbins | Rabbinergasse/ Herbergsgasse | (Ìwersetzung) | |
Rothüsdurgang | Passage de l'Hôtel de Ville | Rathausdurchgang | (Ìwersetzung) | |
Rothüssplatz | Place de la Réunion | Rathausplatz | ||
Runtzgràwa | Rue du Runtz | Runzgraben | (Ìwersetzung) | |
Schindergassla | Rue de la Justice | Gerechtigkeitsgasse | Friahier hàr dr Schìnder vu dr Stàdt do gwoht. | |
Schlettagassa | Rue du Traîneau | Schlittenstraße | (Ìwersetzung) | |
Schmidgass | Rue des Maréchaux | Schmiedgasse | (Ìwersetzung) | |
Schmidplatz | Place des Maréchaux | Schmiedplatz | (Ìwersetzung) | |
Schüelgass | Rue Henriette | Schulgasse | ||
Seilergrawà | Rue des Cordiers | Seilergraben | (Ìwersetzung) | |
Siass Winkel | Rue Bonbonnière | Süßer Winkel | 's ìsch nìt direkt a Ìwersetzung, àwer 's hàt ungfahr dr gliicha Sìnn: do ìsch friahier a Bordel gsìì. | |
Spiegeltor | Porte du Miroir | Spiegeltor | (Ìwersetzung) | |
Stärkagassla | Rue des Amidonniers | Stärkegasse | (Ìwersetzung) | |
Starnstross | Rue de Stalingrad | Sternstraße | ||
Stoffdruckergàss | Rue des Imprimeurs | Druckerstraße | (Ìwersetzung) | |
Strauigass | Rue Paille | Strohgasse | (Ìwersetzung) | |
Stressla | Avenue Aristide Briand | Dornacher Straße | ||
Strossburger Stross | Rue de Strasbourg | Straßburger Straße | (Ìwersetzung) | |
Sunnagassa | Rue du Soleil | Sonnengasse/ Sonnenstraße | (Ìwersetzung) | |
Teifelsturmgàss | Rue de la Tour du Diable | (Ìwersetzung) Teufelsturmstraße | (Ìwersetzung) | |
Theaterdurgang | Passage du Théâtre | Theaterdurchgang | (Ìwersetzung) | |
Triwelgass | Rue du Raisin | Traubengässlein/ Träubelgasse | (Ìwersetzung) | |
Uf der Sinnà | Rue de la Sinne | Sinnestraße/ An der Sinne (Ìwersetzung) |
D Sinna isch e Sytebach vum Ill bi der Altstadt. Hüt isch er under der Stross ime Kanal. Das alte alemannische Wort sinne bedütet es Mässinschtrumänt für Bhälter und en Eichstett am Wasser; das het s i vil Stedt gä. Der Name Rue de la Sinne isch eso eigetlich us zwei Sprooche zämegsetzt. | |
Uf’m Grawà | Avenue du Président Kennedy | Grabenstraße/ Am Graben | ||
Uhrehof | Impasse de l'Horloge | Uhrenhof | (Ìwersetzung) | |
Vogelgassa | Rue des Oiseaux | Vogelgasse | (Ìwersetzung) | |
Vogesablickgàss | Rue des Vosges | Vogesenstraße | ||
Wagnergass | Rue des Charrons | Wagnergasse | (Ìwersetzung) | |
Werkhofgass | Rue du Werkhof | Werkhofgasse | (Ìwersetzung) | |
Wildemanngass | Rue du Sauvage | Wildemannsgasse | (Ìwersetzung) Bis ànna 1870 ìsch ìn dara Stroß a Gàschthoff gsìì, wo "Zum Wìlda" gheißa hàt. Wahren dm Zweita Waltkriag ìsch dia Stroß a kurza Zitt uf "Adolf Hitlerstraße" umtaift worra, wàs zum Làcha gsìì ìsch wenn ma dr Zammahàng zwischa dr Wìldamànn un dr Adolf Hitler gmàcht hàt. | |
Wilhelm Tell Gass | Rue Guillaume Tell | Wilhelm-Tell-Gasse | (Ìwersetzung) | |
Wilhelm Tell Platz | Place Guillaume Tell | Wilhelm-Tell-Platz | (Ìwersetzung) | |
Wohltätigkeitsstross | Rue de la Charité | Wohltätigkeitsstraße | (Ìwersetzung) | |
Wullagassa | Rue des Laines | Wollengasse | (Ìwersetzung) | |
Ziegelgass | Rue de la Moselle | Ziegelgasse | ||
Zighüsgass | Rue de l'Arsenal | Zeughausgasse | (Ìwersetzung) |