Denmark

Tanmay (丹麥)

Tanmay a sowal: Danmark),。Takaray sowal :o Isaka’amisay Yoropa a kitakit, o cecay no Citatapangan Salongoc a Tanmay Hotian kitakit (Tanmay a sowal:Kongeriget Danmark)ona i, o Falo-Kanatanatal (法羅群島; Falo asowal:Føroyar )ato Kolinlan (格陵蘭; Kolinlan a sowal:Kalaallit Nunaat)a matatekoay a kitakit. O faco no sieci i,o hontian ko misanga’ay to Tatapangan-Rikec , o Finawlan ko pi’arawan a Lomaocan faco, o tatapangan niyaro’(syuto) itiraay i Kopenhaken (哥本哈根; Tamay a sowal:København). o saka’amisay a kitakit itini i hekal. Inian sato i, o Tanmay, Norwy ato Roytin malariniay ko sowal, ponka ato rikisi nangra, patateko hananay a mipangangan to Skantinawiya-Pecih Kanatal a kitakit. O mikapotay to Yoropa-Lekatep, ikakaay ko kacomahad no saka’orip, orasaka, o mahapinangay ko karihaday no tamdaw, o cipaysoay to, o manikaway to, cowa ka hakowa ko katatiwtiwan, o sakakaay ko kacomahad a kitakit i hekal. O aniniay a Tapang no kitakit ci Makolito saka tosa(瑪格麗特二世;Tanmay a sowal:Hendes Majestæt Dronning Margrethe II), tadatata’angay ko sakowan a ’icel no Sakakaay Sifo, o citodongay mikowan to Falo-Kanatalatal ato Kolinlan a tayal.

Lalengatan no ngangan(詞源)

O kasadakan nona ”Danmark” hananay i,iraay ko ka rawrawan to Tanmay, Tan-tamdaw ato nikalacecay no Tanmay-Hontian kitakit. tona karawrawan i, ora ’ayaway a Tan sanay a konis o niyaro’ no Relman ano ca o Tan sanay a kitakit ko nitoro’an han, ora sa iaikoray a mark a so’elinay a imi caay ka patosok ko kafana’an. Orama sa i,o nirina’an a ohong ato isifo’ay sici a nitilidan adihay ko kasasiroma a sowal pakayni tora Tan-tamdaw sanay a imi, tongal sa ko karawraw pakayni tora ngangan no Tanmay.

Rikisi(歷史)

I saka 8 sici tahira i saka10 sici, o Tanmay, Norway ato Roytin a tamdaw polong hanannay o Wiking-Tamdaw(維京人; Telang a Nos sowal:víkingr) hananay a mitahidang. Anini sato i, o cecay no Ka’amisay-Yoropa, o saopo no Misasolapay mikilim a tamdaw, o maapaay sofitay, paliwalay to dafong, mikalicay to tamina, kokong no riyar,cikawasay atomisamaraday konini. o nalipaan nangra i, ma’edefay ko polong no Yoropa. Itiraay i Ikiris ato saka’etip Yoropa ko pisa’icelan nangra a matayay, ma’eco nangra ko Inkolan,Airlan ato Fransu. Do’edoen ko nitilidan i Yielin-Fakeloh, Sakacecay Halar (Telang a Kos-sowal:Haraldr blátǫnn Gormsson;Tanmay a sowal:Harald Blåtand Gormsen), pacimil han to Ranya(藍牙),i 965 miheca mapalacecay ko Tanmay, mitoor to Kristo-Pitooran.

Yielin-fekoloh (Jelling rune stones)

I 1397 miheca, Tanmay, Roytin ato Norwi malacecay a patireng to ” Cecayay ko tapang a matatekoay Kitakit” (Ikiris a sowal:Personal union),  ona toloay a matatekoay kitakit ilaloma’ no kapolongan kitakit malecad ko sakowan. Nikawrira, o honti ci Makolito misakakinihay ko pikowan. Nani patirengan tona kapolongan kitakit to 125 mihecaan, itini i Skantinawiya a rikisi, kinapinapina a misiiked ko Roytin, caka hakowa ko romi’ad, ma’eco no Tanmay. I 1523 miheca saka 7 folad, o honti no Roytin matekop ningra ko Stokoermo(斯德哥爾摩; Roytin a sowal:Stockholm).misiiked patireng to kitakit, to ikor to i, malacafay ko Tanmay ato Norwi malakapot a patireng to Tanmay-Norwi Kapolongan kitakit.

Yo misiiked ko Roytin kitakit, kinatosa a mitanam sapiliyawaw a mipa’ekel to Roytin, sakakinacecay oya ”Ka’amisay a pitoay miheca lalood”, sakakinatosa o Karoma-Lalood. Tona kinatosa a lalood caay ka pakafilo ko Tanmay a miliyaw mikowan to Roytin, nikawrira, mapatangic ko Roytin a patefoc tona lalood.

Itira i Napolon-Lalood (拿破崙戰爭; Fransu a sowal:Guerres napoléoniennes) a mihecahecaan, caka pisakakinih kako o Tanmay to Ikiris anoca to Fransu saan, nikawrira, midamaay ko Tanmay to Fransu sa ko Ikiris, ora saka milood to tatapangan niyaro’ no Tanmay Kopenhaken, o Salifong-Tamina a lalood (砲艦戰爭;Gunboat War) hananay konini. Malowid ko Tanmay, malaheci ko pisiiked no Norwi, matekop ko Tanmay-Norwi Lekatep.

I 1849 miheca saka 6 folad saka 5 romi’ad, mafalic ko faco no sieci no Tanmay nani Hontian-Piteked Pikowan mala o Tatapangan-Rikec no kitakit ko pido’edoan. 1864 miheca, malowid ko Tanmay i Potan-Lalood, kelit han ko Senliswi-Horstan kowan pafeli to Porosu.

I Sakacecay Lalood no Hekal o caay ka pisakakinih pasicowa ko Tanmay kitakit, nikawrira, racemcem to pilololan no i Toicay a tamdaw, orasaka, papidemakan han to kapolongan pitopa to finawlan, ora sato o ika’amisay a pala malo no Tanmay, no ikatimolay sanoyanan sa a itira i Toic.

I 1939 miheca matatilid ko Tanmay ato Toic to caka pilood ko cima to i roma a kitakit, nikawrira, i 1940 miheca saka 4 folad saka 9 romi’ad milood ko Toic to Tnmay, dengan tosa widi ko pitoker no Tanmay mikosang to. Itiya i Sakatosa Lalood no Hekal misa’icel a midama to itiraay i Tanmay a Yotaya papilaliw tayra i Roytin, ta caka hadefeken no Toic ko Yotaya. Yo malaheci to ko Sakatosa Lalood mikapot to Paifaloco'ay kali'aca a katatelekan(歐洲自由貿易協會; European Free Trade Association,decdec:EFTA), NATO ato Linheko, o nipalowaday tona saop ko Tanmay kitakit.

Tamdaw (人口)

Do’edoen ko 2012 sa’osi o polong tamdaw no Tanmay ira ko 5,580,516 ko tamdaw, ilaloma’ nonini i, mahaop ko 89,6% o teloc no Tanmay tamdaw, oroma sa i, ira ko 10.4% o maforaway a tayni nani roma a kitakit. Ona maforaway a tamdaw i laloma’ nonini mahaop ko 34%( latek 20 ’ofad) o nani Sa’etipay Kitakit a tamdaw, 66%cowa ko nani Sa’etipay kitakit a tamdaw. O sifo’ay ko mihecaan no Tanmay a tamdaw 39.8 ko mihecaan, o kilac no fayinayan ato fafahiyan i, 0.98 : 1. o ikakaay no 15 mihecaan a tamdaw to mafana’ay to tilid i ira ko 98.2%.

O sowal no Tanmay kono sifoan a sowal, o marariday a mara’oy konini a sowak. Ono Toic a sowal itiraay i kalala’edan ato Toic kitakit toya Satimolan Ritola Kowan. O sowal no Ikiris ato Toic ko romi’adan sowal.

Ano pasasotili’en ato taliyokay kitakit ko Tanmay a ’orip, malalen ’amoko’ay ko ka ’orip i hekal, nikawrira, itinien i kalorayray no i hekalay, o sasiharaday ko Tanmay ko ’osi no Tanmay.

Pitooran (宗教)

Tahini i 2013 miheca saka 1 folad a sa’osi o mitooray tono kitakit pitooran tora Roto-Salikaka. ano pasasotili’en ato 2012 miheca malowanay to 0.7%,ano pasasotili’en ho ato 2011 miheca malowanay to 1.3%. o mitoooray tono kitakit a pitooran ’alomanay, nikawrira, o tayraay i kiyokay a salikaka 3% polong no tamdaw no Tanmay.

Pacefaday a tilid(註腳)

Kristian Andersen Nyrup, Middelalderstudier Bog IX. Kong Gorms Saga (頁面存檔備份,存於網際網路檔案館)

Bent Østergaard. Indvandrerne i Danmarks historie. Syddansk Universitetsforlag. 2007: 19–24. ISBN 978-87-7674-204-1.

Roesdahl, Else. The Vikings. Penguin Books. 1998: 9-22 . ISBN 9780140252828. (原始內容存檔於2014-07-18).

Viking (people). Encyclopedia Brittanica. . (原始內容存檔於2014-10-06).

Palle Lauring, A History of the Kingdom of Denmark (Host & Son Co.: Copenhagen, 1960) p. 108.

Kalmarkriget 1611–1613. Svenskt Militärhistoriskt Bibliotek. . (原始內容存檔於2007-10-11).

Immigrants and their descendants (頁面存檔備份,存於網際網路檔案館) - Statistcs Denmark. Published: 1 January 2012. Accessed: 25 August 2012.

Lewis, M. Paul (編). Ethnologue: Languages of the World 16th. Dallas, Tex.: SIL International. 2009 . ISBN 978-1-55671-216-6. (原始內容存檔於2011-10-13).

Francesca Levy, "The World's Happiest Countries", Forbes 14 July 2010

Francesca Levy, "Table: The World's Happiest Countries", Forbes 14 July 2010

Michael B. Sauter The Happiest Countries in the World (頁面存檔備份,存於網際網路檔案館). Yahoo! Finance. May 22, 2012.

Church membership 2013 (頁面存檔備份,存於網際網路檔案館) 3.1.2013 Kyrkans tidning (丹麥文)

Statistics Denmark (頁面存檔備份,存於網際網路檔案館) Statistikbanken.dk

Denmark – Constitution (頁面存檔備份,存於網際網路檔案館) – Part I – Section 4 : "The Evangelical Lutheran Church shall be the Established Church of Denmark, and, as such, it shall be supported by the State."



Itini i 56 00 N, 10 00 E, noYoropi ko Denmark. Polong no sekalay i 43,094 sq km “saka 134 ko rayray no ngangan. ” “O sekalay no sera i, 42,434 sq km, no nanom a sekalay i, 660 sq km ” Polong i 5,593,785 ko tamdaw.

sera(土地) Masakilac ko sera o malo kakaomahen(農業) a sera 63.40%, Malo no kilakilangan(林業) a sera 12.90%, malo no roma to a sera 23.70%.

siyoto(首都) O ](哥本哈根) ko Siyoto.

katomirengan no kitakit a romi’ad(國家紀念日) Pihiratengan no kitakit(國家) a romi’ad i sakaenem 5 a romi’ad.

O Sawara’an no kitakit(國家) anini i ci Margrethe II, patirengan a romi’ad i 1972 a miheca(年) saka 1 folad saka 14 a romi’ad.

Makakafitay i Papotal(外部連接)