Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
Italiano | ||
---|---|---|
Atras denominacions: | {{{atrasdenominacions}}} | |
Parlau en: | Italia, Suiza y atros 28 países. | |
Rechión: | Europa meridional. | |
Etnia: | Italianos | |
Parladors: | 70 millons | |
Posición: | {{{clasificación}}} (Ethnologue 1996) | |
Filiación chenetica: | Indoeuropea Italicas |
|
Estatus oficial
| ||
Oficial en: | Italia Suiza San Marino Unión Europea Ciudat d'o Vaticano Orden de Malta Eslovenia (Istria) Croacia (Istria) | |
Luenga propia de: | {{{propia}}} | |
Reconoixiu en: | {{{reconoixiu}}} | |
Regulau por: | Accademia della Crusca | |
Codigos
| ||
ISO 639-1 | it | |
ISO 639-2 | ita | |
ISO 639-3 | {{{iso3}}} | |
SIL | ita | |
Extensión d'o Italiano
|
L'italiano ( u lingua italiana) ye una luenga romance. Ye a segunda mas amanada a o latín en termins de vocabulario dimpués d'o sardo. L'italiano ye una luenga oficial en Italia, Suiza, San Marino, a Ciudat d'o Vaticano, y Istria (en Eslovenia y Croacia). Tenió en o pasau estatus oficial en Albania, Malta y Monaco, a on encara ye prou estendillada, asinas como en as antigas colonias de Africa Oriental italiana y Africa Septentrional italiana a on encara chuga un papel important en bels sectors. L'italiano ye charrau por una gran comunidat d'expatriaus en America y minorías en atros puestos como Crimea, Francia (mas que mas en Corcega), Belchica, Montenegro y Tunisia. Muitos fablants nativos son bilingües, charrando tanto l'italiano stándard como beluna d'as otras luengas rechionals.
A luenga italiana moderna se basa en o dialecto toscano de Florencia, Pisa y Siena debiu a que en iste dialecto s'escribió A Divina Comedia, a primera obra literaria escrita en "luenga moderna". O toscano ye a luenga en a que escribioron Dante Alighieri, Petrarca y Boccaccio, os tres grandes escritors d'o Renaiximiento italiano.
L'italiano se bi charra prencipalment en Italia an ye luenga nacional, pero tamién en dos cantons d'o sud de Suiza an ye reconoixido como luenga oficial. B'ha comunidaz de fabladors en Belchica, Francia, Mónegue, Malta, Archentina, Uruguai, Brasil, Venezuela, Mexico, Chile, Estaus Unius, Canadá, Australia, Etiopia, Eritrea, Libia y Somalia y en proceso de desaparición total en Dalmacia (Croacia).
Luengas oficials d'a Unión Europea | ||
---|---|---|
Alemán | Anglés | Bulgaro | Castellano | Checo | Danés | Eslovaco | Esloveno Estonio | Finés | Francés | Griego | Hongaro | Irlandés | Italiano | Letón | Lituano Maltés | Neerlandés | Polaco | Portugués | Rumano | Sueco | ||
Fuent: Pachina oficial d'a UE |
Luengas romances | ||
---|---|---|
Aragonés | Arrumano | Astur-leyonés | Castellano | Catalán | Corso incluindo o gallurés | Chudeocastellano | Dalmata | Francés incluindo o diasistema d'as luengas d'oïl con o Borgonyón, Campanyés, Franco-Contés, Galó, Lorenés, Normando (Guernesiés, Jèrriais y Anglo-normando), Petavín-Santonchés, Picardo y Valón | Francoprovenzal | Friulán | Gallego | Istriot | Istrorrumano | Italiano | Ladino | Ligur | Lombardo | Meglenorrumano | Napolitán | Occitán incluindo o gascón y l'aranés | Piemontés | Portugués | Rumanche | Rumano | Sardo incluindo o sasarés | Siciliano | Veneciano |