ကာတာခမ်းထီ | |
---|---|
အလံႏတောႏ | |
ဆောင်ႏအွံ: الله الوطن الأمير God, Nation, Emir | |
Location and extent of Qatar (dark green) on the Arabian Peninsula | |
ဝေင်ꩻတန် တွမ်ႏ အတန်သွတ်ꩻဝေင်ꩻ | ဝေင်ꩻဒိုဟာ 25°18′N 51°31′E / 25.300°N 51.517°E |
ရွုမ်ꩻသွုံꩻ ဘာႏသာႏငဝ်းငွါဖုံႏ | အာရပ်[၁] |
လိုꩻခွိုꩻ (၂၀၁၉) |
|
ကိုꩻကွဲႏ |
|
Demonym | ကာတာ |
အစိုႏရ | ခမ်းတဖြုံႏ အိစ်သလမ် ပါလီမန် အာႏဏာႏသျင်ႏ ခွန်ဟော်ခံꩻစနိစ် [၃] [၄] |
Tamim bin Hamad | |
en:Salman bin Hamad Al Khalifa | |
ထေဥပဒေႏလွတ်တောႏ | အတွိုင်ႏပင်ႏခံႏလွတ်တောႏ |
တယ်ႏထောင်ႏ | |
၁၈၇၈ ဗာႏ ဒီသဉ်ဗာ ၁၈ | |
• ကေႏညာႏလွစ်တခြင်ရေꩻ | ၁၉၇၁ ဗာႏ သဲတ်တဉ်ဗာ ၁ |
• လꩻလွစ်တခြင်ရေꩻ ယူကေခမ်းခြွဉ်းဗူႏထျꩻ | ၁၉၇၁ ဗာႏ သဲတ်တဉ်ဗာ ၃ |
ဧရိယာႏ | |
• ခြွဉ်း | ၁၁,၅၈၁ km2 (၄,၄၇၁ sq mi) (အရန်း: ၁၅၈) |
• ထီနမ်း (%) | 0.8 |
လိုꩻဖြာꩻခြွဉ်း | |
• ၂၀၂၀ အရမ်ꩻ | 2,795,484[၅] (အရန်း - ၁၃၉) |
• ၂၀၁၀ မွူးကွို့ꩻနာꩻစာႏရင်ꩻ | 1,699,435[၆] |
•
တချ | ၁၇၆/km2 (၄၅၅.၈/sq mi) (အရန်း - ၇၆) |
GDP (PPP) | ၂၀၂၂ အရမ်ꩻ |
• ခြွဉ်း | $303.596 ဗီလီယံ[၇] (အရန်း - ၆၂) |
• Per capita | $113,675[၇] (အရန်း - ၄) |
GDP (nominal) | ၂၀၂၂ အရမ်ꩻ |
• ခြွဉ်း | $221.369 ဗီလီယံ[၇] (အရန်း - ၅၅) |
• Per capita | $82,877[၇] (အရန်း - ၅) |
Gini (၂၀၀၇) | 41.1[၈] ထာႏဝ |
HDI (၂၀၂၁) | 0.855[၉] ထိုမွေး · ၄၂ |
ရွဉ်ဗီႏ | ကာတာ ရီယယ် (QAR) |
အခိင်ႏအွိုင်ꩻ | အာရေးဗျအခိန်ႏအွိုင်ꩻ(AST) (UTC+3) |
ဝါးကာꩻစနိစ် | ထွေ[၁၀] |
ဖိုန်းကိုဒ်အမုဲင် | +974 |
Internet TLD |
ကာတာခမ်းထီ (အဲင်းကလေတ်: Qatar) (အာရပ်: دولة قطر) နဝ်ꩻ အဝ်ႏဒျာႏ အာသျတွိုက်အခဝ်တွို့ꩻကို အာရပ်ခမ်းတခမ်းဒျာႏသွူ။ အဝ်ႏဒင်ႏလွေꩻဒျာႏ အာရေဗျကျွန်းဆွယ် ဖဲ့ꩻကွဉ်ႏထင်ꩻ ကာတာကြွန်လောင်း နဝ်ꩻသွူ။ ဟံႏကောင်ဖဲ့ꩻ အကူအနားအနေႏ ဖဲ့ꩻနဝ်ဖဲ့ꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏစပ်လွေꩻဒျာႏ သော်ဒီအာရေးဗျခမ်းထီတဲင် အဝ်ႏကုဲင်ဟံႏနယ်ႏကူအလင်နဝ်ꩻ ပါရှန်းပင်ႏလယ်ႏကွေ့ အဝ်ႏဝဲင်ꩻခူခါꩻနဝ်ꩻသွူ။ ဗွော့ꩻရာꩻ ကြွန်ခမ်းထီ ကထွာဒါႏ ဗာရေင်းခမ်းထီ နဝ်ꩻ အဝ်ႏခါႏခါꩻတောမ်ႏ ပါရှန်းပင်ႏလယ်ႏကွေ့ ရေလက်ကြားနဝ်ꩻသွူ။ ခမ်းထီအအဲဉ်ႏအလုဲင်းဧရိယာႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏ ၄,၄၇၁ စတုရန်းမဲင်ႏ (၁၁,၅၈၁ စတုရန်းကီလိုမီတာ) သွူ။ ခရိစ်နေင်ႏ ၂၀၁၇ ဗာႏ အစဝ်းခိန်ႏစာႏရင်ꩻအလꩻ ကာတာခမ်းထီကို လိုꩻဖြာꩻခြွဉ်းနဝ်ꩻ အဝ်ႏ(၂.၆)သန်းရပ်တဲင် နဝ်ꩻအကို ကာတာခမ်းသားအဝ်ႏ ၃၁၃,၀၀၀ ဖြာꩻ၊ ခမ်းလင်နုဲင်ႏငံႏချာꩻသားအဝ်ႏ (၂.၃)သန်းသွူ။[၁၁]
ကာတာခမ်းထီနဝ်ꩻ ကမ္ဘာႏလောင်း ထွာတတိယအတန်သွတ်ꩻ သဘာဝဓာတ်လူး(သဘာဝဓာတ်ငွေ့) တောမ်ႏ လမ်းမေန်(ရေနံ) အရွီးအခိုႏဟဝ်ဖုံႏ အဝ်ႏသော့ꩻတဲင် ရွောန်နွို့ ကအဝ်ႏအာ အရန်းထိုဒါႏ ခမ်းတခမ်းဒျာႏသွူ။[၁၂] ကမ္ဘာႏလောင်း လိုꩻတဖြာꩻစီႏ ရွောန်နွို့နဝ်ꩻ ထွာအထိုသွတ်ꩻ ခမ်းဒျာႏသွူ။ ကာတာခမ်းယို ကုလသမဂ္ဂ အွောန်ႏထွော့ချက်အလꩻ အဝ်ႏပါသော့ꩻ အရန်းထို လိုꩻအာဗြွူႏဖြိုတာႏလိတ်ယီးနယ်ခမ်းထီဖုံႏအကိုတဲင် အာရပ်ခမ်းထီဖုံႏအကို ခမ်းသားလွိုင်ႏကွုန်ꩻရေꩻတာႏ ထွာအထိုသွတ်ꩻနဝ်ꩻသွူ။[၁၃] ကာတာခမ်းယို တောမ်ႏဝွေꩻဟံႏနယ်ႏအပေႏအတန် တလွောက်ꩻတဝ်းတောမ်ႏ ဩဇာႏအာႏဏာႏအဝ်ႏတဲင် အဝ်ႏအွောန်ႏထွော့ခါꩻ အာႏရဲင်ꩻအဝ်ႏ ခမ်းတခမ်းအနေႏတဲင် အာရပ်ကမ္ဘာႏကိုနဝ်ꩻ အဝ်ႏထွာ ဩဇာႏအာႏရဲင်ꩻတန် အာရပ်ခမ်းတခမ်းနဝ်ꩻသွူ။[၁၄][၁၅] ကာတာခမ်းထီယို ၂၀၂၂ ဗာႏ ကမ္ဘာႏဖလားဗော်လုံးပွယ်ꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏလက်ခံႏမာꩻလွေꩻ ခမ်းကိုတဲင် အာရပ်ခမ်းထီဖုံႏအကို ထွာအရီးသွတ်ꩻ ကမာꩻလွေꩻဗာႏဒါႏ ကမ္ဘာႏဖလားဗော်လုံးပွယ်ꩻ ခမ်း(အိမ်ရှင်နိုင်ငံ)ဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ [၁၆]
ကာတာခမ်းထီနဝ်ꩻ ထူႏသုင်ꩻကျင်ꩻသုင်ꩻ ခွိုꩻစဲဉ်ႏဆက် ကခံႏသွုပ်ဗာႏဒါႏ ခွန်ဟော်ခံꩻစနိစ်ဒျာႏတဲင် ခမ်းထီအတန်အကယ်ႏနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ ရှိတ်စော်ဘွား တာမင် ဘင် ဟာမက်အယ်လ်သာနီ သွူ။ ခမ်းထီ ခွန်ဟော်ခံꩻစနိစ်နဝ်ꩻ ကျင်ꩻသုင်ꩻဒါႏ စည်းမျဉ်းခံ ခွန်ဟော်ခံꩻစနိစ်(စည်းမျဉ်းခံ ဘုရင်စနစ်) ထာꩻယူႏဝါႏဒ[၁၇][၁၈] တောမ်ႏ သက်ဦးဆံပိုင် ခွန်ဟော်ခံꩻစနိစ်(သက်ဦးဆံပိုင် ဘုရင်စနစ်) ထာꩻယူႏဝါႏဒ[၁၉][၂၀][၂၁][၂၂] အဝ်ႏထိုꩻနီစားသွူ။ တွိုႏ ၂၀၀၃ ဗာႏနဝ်ꩻ လွောင်ႏဗူႏတဲမ်းထွို့ꩻလွေꩻယင်း ခမ်းထီခင်ႏမွဉ်ဥပဒေႏ (ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံ ဥပဒေ) ကွီထူႏလွေꩻပါ ခမ်းသားလိုꩻအာသဆန္ဒ မာꩻလွေꩻခံႏထူႏပွယ်ꩻဆန္ဒတဲင် လꩻလွေꩻ ခမ်းသားသီးထောက်ခံႏအာႏ ၉၈ % တဲင် အွောန်ႏထွာလွေꩻနွောင်ꩻအတီႏနဝ်ꩻသွူ။[၂၃][၂၄]
တယ်ႏ ၂၀၀၄ ဗာႏ ကာတာခမ်းထီနဝ်ꩻ အဝ်ႏအွောန်ႏထွော့ခါꩻ လွိုင်ႏကွုန်ꩻသာႏယာႏရေꩻ ဟံႏနယ်ႏ ၇ ဖြုံႏသွူ။[၂၅] နဝ်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ-
စာႏရင်ꩻဇယား ကိစ္စဖုံႏအတာႏ ဖြယ်ခါꩻသမ်းယင်း လွိုင်ႏကွုန်ꩻသာႏယာႏရေꩻဟံႏနယ်ႏ ဇုံ ၉၆ ဗာႏတဲင်[၂၆] ဇုံဖုံႏယို ဖြယ်သမ်းယင်း အကွက်အခဝ်ဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။[၂၇]
ကာတာနဝ်ꩻ ခလားကထိုမ်ႏမော့ꩻ လမ်းမေန်(ရေနံ)ခိန်ႏကို ခမ်းထီစီꩻပွာꩻရေꩻနဝ်ꩻ အခေႏခံႏ အဝ်ႏခွုမ်မာꩻလွေꩻဒျာႏ ဆောမ်ထပေႏထာꩻမာꩻတန်တောမ်ႏ ထိုမ်ႏပလဲꩻ ထာꩻမာꩻဖုံႏသွူ။ တွိုႏ ၁၉၂၀ ဗာႏတောမ်ႏ ၁၉၃၀ ဗာႏနေင်ႏကိုဖုံႏနဝ်ꩻ ပွိုးတောမ်ႏ ဂျပန်သီး လွူးမွေးပလဲꩻထာꩻမာꩻ ထွိုင်ႏဗꩻဖြွောန်လꩻ ကမ္ဘာႏဆေꩻကွက်ꩻကိုနဝ်ꩻ ကာတာ ပလဲꩻထာꩻမာꩻဖုံႏ ကုဲင်ပြင်ꩻထိုꩻစွောန်ႏနဝ်ꩻသွူ။ တွိုႏ ၁၉၄၀ ဗာႏကို ထိုမ်ႏမော့ꩻလွေꩻခန်း လမ်းမေန်(ရေနံ) အွိုးကာတာကို ကအဝ်ႏဒါႏ ဒူခန်လမ်းမေန်အောင် ကိုနဝ်ꩻသွူ။[၂၈] ထွိုင်ႏမော့ꩻလွေꩻ လမ်းမေန်အောင်နုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ခမ်းထီစီꩻပွာꩻရေꩻလဲ့ ထွာအီစွောန်ႏ အပြောင်ꩻအလုဲင်ႏနဝ်ꩻသွူ။
ကာတာနဝ်ꩻ ခတ်ꩻငါးသွူ ရန်း(RAND)ကော်ပိုးရေးသိဉ်းတဲင် အွောန်ႏမွောန်းဖျင်လွေꩻဖေႏ ဝွေꩻသီးခမ်း ၁၂ ရန်း ပညာႏရေꩻစနိစ်သွူ။[၂၉][၃၀] အဝ်ႏကာတာဖောင်ဒေးသိဉ်း တယ်ႏထောင်ႏလွေꩻသွူ ပညာႏရေꩻဝေင်ꩻတန်တဲင် တက္ကသိုလ်ႏဝဲင်ꩻအကိုနဝ်ꩻ တယ်ႏဆို့ꩻလွေꩻပါ ဝေးလ်ကော်နဲလ် တသီႏတက္ကသိုလ်ႏ၊ ကာနဲဂျီမီလွန် ကွန်ပျူတာ သိပ္ပံကျောင်ꩻ၊ ဂျော့ရှ်တောင်း တက္ကသိုလ်ႏ ဖောရိန်းဆားဗစ်ကျောင်ꩻ၊ နော့သ်ဝက်စတန် မီဒေးလ် လိတ်လွီးလယ်ႏ(သတင်ꩻစာႏ)ပညာႏကျောင်ꩻ၊ တက္ကဆပ် အေအင်န်အမ် အိဉ်စိဉ်နီယာကျောင်ꩻ တောမ်ႏ အဝ်ႏလက်ခံႏချꩻလွေꩻဖေႏပါ ခမ်းတွို့ꩻတက္ကသိုလ်ႏအလင်သီး ကျောင်ꩻဖြယ်ဖုံႏ ခင်ႏလမ်းနဝ်ꩻသွူ။
ကာတာခမ်းကို လိုꩻတဒါႏတဝ်းလိတ်သားနဝ်ꩻ ၂၀၁၂ ဗာႏ စာႏရင်ꩻအလꩻ အခိုအဝ်ႏ ၃.၁ % တောမ်ႏ အမူႏအဝ်ႏ ၄.၂ % တဲင် ကအဝ်ႏဒေါ့ꩻသုင်ꩻဒါႏ အာရပ်ငဝ်းငွါ ခမ်းထီဖုံႏအကို ထွာအဆေ့ꩻသွတ်ꩻလဲ့ တကမ္ဘာႏလွုမ်းကိုနဝ်ꩻ အဝ်ႏအရန်း ၈၆ ရပ်သွူ။[၃၁] ခမ်းသားဖုံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏထင်ႏတွိုႏလွေꩻဗာႏ အစိုႏရ ကစွဲးကမ်းခါꩻဖေႏဒါႏ ပညာႏရေꩻစနိစ် ကထွာဒါႏ တယ်ႏ အကျိုႏ(မူကြို)ရန်း ဗꩻ အရန်းထို(အထက်တန်း) နဝ်ꩻသွူ။[၃၂]
ကာတာ တာႏ ရာႏသီႏဥတု အချက်အလျက်ဖုံႏ | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
လာ | ဇန်နဝါရီ | ဖေဖော်ဝါရီ | မတ် | ဧပီ | မေ | ဇွန် | ဇွန်လုဲင် | ဩဂဲစ် | သဲတ်တိဉ်ဗာ | အောက်တိုဗာ | နိုဝဲင်ဗာ | ဒီသိဉ်ဗာ | နေင်ႏ |
ပျမ်းမျှ အမြင့်ဆုံး အပူချိန် °C (°F) | 22 (72) |
23 (73) |
27 (81) |
33 (91) |
39 (102) |
42 (108) |
42 (108) |
42 (108) |
39 (102) |
35 (95) |
30 (86) |
25 (77) |
33.3 (91.9) |
ပျမ်းမျှ အနိမ့်ဆုံး အပူချိန် °C (°F) | 14 (57) |
15 (59) |
17 (63) |
21 (70) |
27 (81) |
29 (84) |
31 (88) |
31 (88) |
29 (84) |
25 (77) |
21 (70) |
16 (61) |
23 (73.5) |
ပျမ်းမျှ ရွာကျခြင်း mm (inches) | 12.7 (0.5) |
17.8 (0.701) |
15.2 (0.598) |
7.6 (0.299) |
2.5 (0.098) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
2.5 (0.098) |
12.7 (0.5) |
71 (2.794) |
Source: http://us.worldweatheronline.com/doha-weather-averages/ad-dawhah/qa.aspx |
<ref>
tag; no text was provided for refs named strangepow