Д.И. Менделеев нэрэмжэтэ химиин элементнүүдэй үелхэ системэ гэдэгынь мэдэгдэжэ бай химиин элементнүүдэй жагсаалта юм. Үелхэ системэдэ химиин элементүүдынь өөһэдын атомай дугаарай дараалалаар (багаһаа ехэ рүү) байрална.
Химиин элементнүүдэй үелхэ системэдэ Үе болон Бүлэгүүдтэ хубаана.
Үелхэ системын мүрэй дагуу, 7 үе байха ба эхинэй үедэ (үе 1) зүбхэн Уһантүрэгшэ, Гели гэһэн 2 элемент, 2 ба 3-р үе тус бүри 8 элемент агуулна. Бусад үенүүд харисангуй олон химиин элементнүүдые агуулна.
Үелхэ системын баганые бүлэг гэжэ нэрлэхэ ба стандарт үелхэ системэдэ ниитэдээ 18 бүлэг илгана. Нэгэ бүлэгтэ багтаха химиин элементнүүдэй электрон байгуулалтань түһэтэй байха ушар химиин шинжэ шанариинь ойролсоо байна. Жэшээлбэл, 18-р бүлэгэй элементнүүдые инерт хиинүүд гэжэ нэрлэхэ ба эдэгээриинь өөр элементнүүдтэй урабалда ордоггүй.
Үелхэ системые Ород химик Д.И. Менделеев (1834-1907) 1869 ондо нээбэ.
Бүлэг → | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | ||
Үе ↓ | ||||||||||||||||||||
1 | 1 H |
2 He | ||||||||||||||||||
2 | 3 Li |
4 Be |
5 B |
6 C |
7 N |
8 O |
9 F |
10 Ne | ||||||||||||
3 | 11 Na |
12 Mg |
13 Al |
14 Si |
15 P |
16 S |
17 Cl |
18 Ar | ||||||||||||
4 | 19 K |
20 Ca |
21 Sc |
22 Ti |
23 V |
24 Cr |
25 Mn |
26 Fe |
27 Co |
28 Ni |
29 Cu |
30 Zn |
31 Ga |
32 Ge |
33 As |
34 Se |
35 Br |
36 Kr | ||
5 | 37 Rb |
38 Sr |
39 Y |
40 Zr |
41 Nb |
42 Mo |
43 Tc |
44 Ru |
45 Rh |
46 Pd |
47 Ag |
48 Cd |
49 In |
50 Sn |
51 Sb |
52 Te |
53 I |
54 Xe | ||
6 | 55 Cs |
56 Ba |
* |
72 Hf |
73 Ta |
74 W |
75 Re |
76 Os |
77 Ir |
78 Pt |
79 Au |
80 Hg |
81 Tl |
82 Pb |
83 Bi |
84 Po |
85 At |
86 Rn | ||
7 | 87 Fr |
88 Ra |
** |
104 Rf |
105 Db |
106 Sg |
107 Bh |
108 Hs |
109 Mt |
110 Ds |
111 Rg |
112 Uub |
113 Uut |
114 Uuq |
115 Uup |
116 Uuh |
117 Uus |
118 Uuo | ||
* Лантаноидууд | 57 La |
58 Ce |
59 Pr |
60 Nd |
61 Pm |
62 Sm |
63 Eu |
64 Gd |
65 Tb |
66 Dy |
67 Ho |
68 Er |
69 Tm |
70 Yb |
71 Lu | |||||
** Актиноидууд | 89 Ac |
90 Th |
91 Pa |
92 U |
93 Np |
94 Pu |
95 Am |
96 Cm |
97 Bk |
98 Cf |
99 Es |
100 Fm |
101 Md |
102 No |
103 Lr |
Жирийн нөхцөл (стандарт температур, даралт) дэх төлвийг атомын дугаарын өнгөөр илэрхийлэв:
Менделеевай химиин элементуудай үелхэ системэ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|