C'l artìcul chè 'l è scrit in Miranduléś |
L’urìna, cgnusùda méj cuma pisa o anc pis, l'è 'n lìquid fat da 'l còrp umàṅ o anc dal bèsti par casàr via i prudót metabòlic ad scart ch'i s càt'n in dal sànguv. I èṅ i rugnòṅ ch'i la fànan sù misćiànd l'àqua cun cal sustànsi lè da eliminàr. Un lìt'r ad pis al gh'à dèntar 960 g 'd àqua, 20-25 g 'd uréa, 10-16 g ad sâł, 10-15 g 'd aśōt e àtar sustànsi incóra. In un dè in gèn'r a s in fà un lìtar/un lìt'r e mèś.
Prima 'd èsar butàda fóra da 'l còrp par l'urétra, la pisa la s mùcia sù in dla psiga dl'urìna, un sachét ch'al s impinìs sèmpar da piò c'n al pasàr dal tèmp e ch'al và vudâ quànd a s sènt al stìmul dal pisàr. La pisa la s fà in di cèso o in di lìcit in pòst ciamâ pisadōr.
Al culōr dal pis 'l è in gènar śal culōr dla paja ma 'l pōl èsar anc più ciàr o trasparènt o più scûr, da 'l aràns a 'l maròṅ ciàr, a dipénd s'a s bév dimóndi o minga tant o anc s'a s gh'à 'n quàlc mâł. Al valōr dal pH al vària da 4,4 a 8 anc s'in gènar al s davśìna a 6.
Al parsòni ch'i pìsan dimóndi, specialmènt i putèṅ ch'i la fàn'n a lèt, i èṅ dit “pisòṅ” (“pisóni” cal dóni). Al distùrub ch'a s gh'à quànd a s gh'à sèmp'r al stìmul 'l è dit “pisarōla”.