En el mundo actual, Anexo:Lenguas nativas del Perú se ha convertido en un tema de gran relevancia e interés tanto a nivel personal como en la sociedad en general. Con el avance de la tecnología y la globalización, Anexo:Lenguas nativas del Perú ha adquirido una importancia sin precedentes en nuestra vida cotidiana. En este artículo, exploraremos en detalle Anexo:Lenguas nativas del Perú y su impacto en diversos aspectos, desde su influencia en la economía hasta su papel en la cultura popular. A través de un análisis profundo y perspicaz, desentrañaremos los misterios y complejidades que rodean a Anexo:Lenguas nativas del Perú, proporcionando una visión clara y completa de su relevancia en el mundo actual.
Este artículo contiene una lista de las lenguas del Perú. Actualmente, el Estado ha identificado 48 lenguas indígenas en el país, 4 habladas en los Andes y 44 en la Amazonía.
Lenguas de señas vivas
La Lengua de señas peruana (LSP) es una lengua originaria peruana, usada por la comunidad sorda peruana.. El Censo del 2007 no incluyó ninguna pregunta sobre la LSP, pero eso se ha corregido en el 2017, que arrojaron un total de 10 mil 447 personas que han aprendido LSP en su niñez, aunque no se indica el número de usuarios que la habían aprendido luego de su niñez (una situación común en la comunidad sorda), por lo que el número es probablemente mayor.
Lenguas indígenas vivas
La siguiente tabla contiene una lista de las lenguas aún habladas en Perú:
Y|
Quechua
Lengua
|
Familia
|
Departamento
|
Hablantes (en Perú)
|
Quechua sureño c
|
Quechua
|
Cuzco, Ayacucho, Puno, Apurímac, Arequipa
|
3.118.600
|
Ancash, Huánuco
|
1.352.550
|
Aimara
|
Aimara
|
Puno, Tacna, Moquegua, Arequipa
|
450,010
|
Asháninca
|
Arahuaca
|
Ayacucho, Cuzco, Junín, Pasco, Ucayali
|
97.477
|
Quechua norteño
|
Quechua
|
Cajamarca, Lambayeque, Chachapoyas
|
57.000
|
Aguaruna
|
Jívara
|
Amazonas, Cajamarca, San Martín y Loreto
|
56,584
|
Shipibo-conibo
|
Pano-Tacana
|
Ucayali, Loreto
|
34.152
|
Quechua norteño b
|
Quechua
|
San Martín
|
28.550
|
Shawi
|
Cahuapana
|
Loreto, San Martín
|
17,241
|
Machiguenga
|
Arahuaca
|
Cuzco, Madre de Dios
|
6,629
|
Ticuna
|
(aislada)
|
Loreto
|
4,290
|
Nomatsigenga
|
Arahuaca
|
Cuzco, Madre de Dios y Junín
|
3,895
|
Achuar
|
Jívara
|
Loreto
|
3,809
|
Huambisa
|
Jívara
|
Amazonas, Loreto
|
3,569
|
Yine
|
Arahuaca
|
Amazonía
|
2,680
|
Kakataibo
|
Pano-Tacana
|
Huánuco, Ucayali
|
1,553
|
Mayoruna o matsés
|
Pano-Tacana
|
Loreto
|
1,366
|
Urarina (shimaco)
|
(aislada)
|
Loreto
|
1,301
|
Cocama-cocamilla
|
Tupí
|
Loreto
|
1,185
|
Yanesha
|
Arahuaca
|
Huánuco, Junín, Pasco
|
1,142
|
Cashinahua
|
Pano-Tacana
|
Ucayali
|
1,074
|
Candoshi
|
(aislada)
|
Loreto
|
877
|
Bora
|
Bora-Huitoto
|
Loreto
|
748
|
Jacaru
|
Aimara
|
Lima
|
725
|
Amarakaeri
|
Harakmbet
|
Madre de Dios
|
664
|
Secoya (piohé)
|
Tucano
|
Loreto
|
638
|
Isconahua
|
Pano-Tacana
|
Ucayali
|
620
|
Yaminahua
|
Pano-Tacana
|
Ucayali, Madre de Dios
|
574
|
Sharanahua
|
Pano-Tacana
|
Ucayali, Madre de Dios
|
573
|
Culina (madihá)
|
Arauana
|
Ucayali
|
417
|
Murui-Muinanɨ
|
Bora-Huitoto
|
Loreto
|
416
|
Amahuaca
|
Pano-Tacana
|
Ucayali
|
328
|
Huachipaeri
|
Harakmbet
|
Madre de Dios, Cuzco
|
300
|
Nanti
|
Arahuaca
|
|
250
|
Kakinte
|
Arawak
|
Cuzco, Junín
|
273
|
Ese eja (tatinawa)
|
Pano-Tacana
|
Madre de Dios
|
212
|
Orejón (coto, payawá, payowahe, orejón)
|
Tucano
|
Loreto
|
121
|
Arabela (chiripunu)
|
Zaparoana
|
Loreto
|
118
|
Kapanawa
|
Pano-Tacana
|
Loreto
|
117
|
Mayo-pisabo
|
Pano-Tacana
|
Loreto
|
100
|
Morunahua
|
Pano-Tacana
|
|
88
|
Jébero
|
Cahuapana
|
Loreto
|
53
|
Ocaina
|
Bora-Huitoto
|
Loreto
|
44
|
Yagua
|
Peba-Yagua
|
Loreto
|
712
|
Iquitos (hamakore, amakakore, ikito)
|
Zaparoana
|
Loreto
|
519
|
Chamicuro
|
Arahuaca
|
Loreto
|
23
|
Cauqui
|
Aimara
|
Lima
|
132
|
Muniche (otonabe)
|
(aislada)
|
Loreto
|
8
|
Iñapari
|
Arahuaca
|
Madre de Dios
|
4
|
Omagua
|
Tupí
|
Loreto
|
3
|
Taushiro
|
(aislada)
|
Loreto
|
2
|
Peba
|
Peba-Yagua
|
Loreto
|
extinto (¿?)
|
Cahuarano (Cahuara)
|
Zaparoana
|
Loreto
|
extinto (¿?)
|
Andoa
|
Zaparoana
|
Loreto
|
extinto (¿?)
|
Lenguas extintas antes del siglo XX
Referencias
Bibliografía
Enlaces externos