Is éard atá i gceist leis an gCabála ná disciplín nó scoil smaointeoireachta a chuireann béim ar leith ar thaobh misteach an Ghiúdachais Raibínigh, is é sin, ar an teagasc misteach a fhaightear i scríbhinní áirithe diamhra nach nglactar leo mar chuid de chanóin an Ghiúdachais cé go bhfuil baint acu leis an traidisiún Giúdach. Ní féidir a rá gur sainchreideamh nó sainaicme chreidimh é an Cabála, nó bíonn dreamanna éagsúla creidimh ag tarraingt ar an litríocht Chabálach, agus difríochtaí móra idir na cineálacha éagsúla Giúdachais ó thaobh an Chabála de. Is iad na Giúdaigh Hasadacha - saindream misteach creidimh a tháinig ar an bhfód san ochtú haois déag faoi cheannas an raibí Úcránaigh Baal Shem Tov - is mó a dhéanann staidéar ar na téacsaí Cabálacha, agus scríobh smaointeoirí Hasadacha a lán ábhair nua den chineál seo.
Iad siúd a bhíonn ag plé leis an gCabála, deir siad gurb í an eochair a mhíneoidh fíor-theachtaireacht an tSean-Tiomna. Cuireann siad béim ar chomh furasta agus atá sé an chiall mhícheart a bhaint as an gCabála, agus go traidisiúnta, ní raibh cead ach ag daoine meánaosta agus níos sine staidéar a dhéanamh ar an ábhar Cabálach. Chaithfidís bheith eolach ar na téacsaí Giúdacha eile, cosúil leis an Sean-Tiomna agus an Talmúd, sula gcromfaidís ar an gCabála.
Inniu, áfach, glactar leis gurb í an popamhránaí Madonna an duine is cáiliúla a bhíonn ag plé leis an gCabála. Fuair sise agus a lán daoine cáiliúla eile i gCalifornia an chéad aithne ar an gCabála tríd an Kabbalah Centre, ionad teagaisc i Los Angeles. Ba iad an raibí Philip Berg agus a bhean chéile Karen a bhunaigh an t-ionad seo, agus iad barúlach nár chóir an Cabála a choinneáil ceilte ar aon duine, smaoineamh nach dtaitníonn le húdaráis sheanbhunaithe an reiligiúin Ghiúdaigh.
Is iad seo a leanas roinnt de na príomhthéacsanna a bhaineann leis an gCabála:
Tá easaontas i measc na staraithe maidir le bunús ceart an Chabála. De réir fhoinsí an Chabála féin, thosaigh sé le hÁdhamh agus sanntar “Leabhar an Aingeal Raiziél” dó. Ansin, cuirtear i leith Abrahám go traidisiúnta an chéad leabhar eile de réir na croineolaíochta, sé sin “Leabhar an Mhúnlaithe”, Soifear Yéitsoireá, nó sin a thuairiscíonn Éilias bein Sleómó Zálman Creimear (Ginias Vilnias). I ndáiríre, scríobhadh é sa tréimhse Thalmúdach, is dóigh thart ar idir 600 agus 800 IC.
Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |