Գալիցիա-Վոլինիայի թագավորություն
|
|
|
|
Գալիցիա-Վոլինիայի թագավորություն, եղել է Գալիցիայի և Վոլինիայի ուկրաիներեն՝ Галицько-Волинське князівство, Королівство Русі, լատին․՝ Regnum Galiciae et Lodomeriae, Regnum Russiae) շրջանում` այժմյան Ուկրանիայում։ Այն կազմավորվել է Վոլինիայի արքայազնի ՌոմաՆ Մեծ ի կողմից Լեհաստաանի Լեզեք Սպիտակի օգնությամբ։ Ռոման Մեծը միավորում է Հալիչի և Վոլինիայի ինքնավար մարզերը, որոնք կազմավորվել էին 1199-1349 թվականներին Նովգորոդի և Վլադիմիր–Սուզդալյան իշխանությոունների հետ միասին։ Այն եղել է Ռուսիայի անկումից հետո հիմնադրված երեք խոշորագույն իշխանություններից մեկը։
Կործանմանը նպաստել են մոնղոլական 1239-1241 թվականների արշավանքները։ Արևմտյան Գալիցիան հիմնադրվել է Սանի և Ուիփրզի միջև, որտեղ հիմա հարավարևելյան Լեհաստանն է։ Ամբողջ արևելյան տարածքը ծածկում է Փրիփեթ Մարշեսը (այժմ Բելոոուսիա)։ Հռոմեական կայսրության անկումից հետո ամբողջ տարածքը բնակեցվում է սլավոնական ժողովուրդներով` խորվաթներով, բուժաներով, դուլեբներով։ Հարավ-արևմտյան շրջանը հավանաբար եղել է Մեծ Մորավական պետության մաս։ 907 թվականին գալիցական խորվաթները ռազմական արշավանքի են դուրս եկել ընդդեմ Կոստանդնուպոլսի Նովգորոդի իշխան Օլեգի գլխավորությամբ։ Սա նշանակալի ապացույց է ցեղերի արմատական պատկանելության մասին։ Մոտ 970 թվականին այդ տարածքի արևելյան մասը հավանաբար մտնում է պիաստների հարստության մեջ։ Այդ շրջանը հիշեցնում է 981 թվականը, երբ Վլադիմիրը Կիևյան Ռուսիան դարձնում է լեհական հողերի մաս։ Նա հիմնադրում է Վոլոդիմիր քաղաքը Վոլինսկի հետ և հետո քրիստոնեությունը ընդունել է տալիս տեղաբնիկներին։
12-րդ դարում ռյուրիկյան իշխանություն Գալիչը պատկանել է Վլադիմիր Մեծի հաջորդներին։ 12-րդ դարում Գալիցիան և Վոլինյան հանդես են եկել միասնության մեջ` որպես գալիցիա-վոլինյան իշխանություն, որն ընդմիջումներով գոյատևել է կես դար։
Բարձրացում և գագաթնակետ
Գալիցիան և Վոլինյան ժառանգականության հիմքով պատկանում էին Կիևյան հարստության կրտսեր անդամներին։ Իշխան Վլադիմիրի ճյուղը իր ձեռքում էր պահում Վոլինիայի իշխանությունը, իսկ Գալիչի իշանությունը (հետագայում Գալիչինա) պատկանում էր Յարոսլավ Իմատունին։ Գալիցիա-Վոլինյան կազմավորվել է 1198 կամ 1199 թվականին իշխան Վլադիմիր II Յարոսլասլավիչի օրոք։ Ռոմանը գրավում և միավորում է հողերը մի պետության մեջ։ Ռոմանական գահակալները հիմնականում օգտագործել են Գալիչը թագավորության կարգավիճակով։ Հռոմեական կայսրության ժամանակաշրջանում Գալիցիան և Վոլինյան եղել են ինքնավար քաղաքներ։ Ռոմանը 1204 թվականին գրավում է Կիևը։ Նա հաշտության պայմանագիր է կնքում Հունգարիայի և դիվանագիտական հարաբերություներ հաստատում Բյուզանդիայի հետ։ Իր կառավարման շրջանոմ նա եղել է Ռուսիայի հզոր իշխաններից։ Նա ամուսնացել է բյուզանդական կայսեր` Ալեքսիոս III-ի ազգականուհու հետ։ Բյուզանդիայի հետ հարաբերությունները օգնում են կայունացնելու հարաբերությունները ոուսական բնակչության հետ Ստորին Դնեստրում և Ստորին Դանուբում։
Ծանոթագրություններ
- ↑ It is also called Galich-Volhyn, Galicia–Volynia, Galicia–Volyn, and Galich–Volyn, Halych–Volhyn, Halych–Volhynia, or Galicia–Vladimir
- ↑ "Oleg of Novgorod | History of Russia". historyofrussia.org. Retrieved 2016-02-14.
- ↑ Ипатьевская летопись. — СПб., 1908. — Стлб. 21
