Ուելսի ազգային գրադարան

Ուելսի ազգային գրադարան
Երկիր	Միացյալ Թագավորություն
Տեսակ	ազգային գրադարան, արխիվ, Welsh Government sponsored body? և պատկերասրահ
Հիմնվել է	1907
Տեղադրություն	Ceredigion?
Հասցե	National Library of Wales, Penglais Road, Aberystwyth, SY23 3BU
Հասանելիություն և օգտագործում
Այլ տվյալներ
Անձնակազմ	▼239 մարդ (2021)
Կայք	library.wales(անգլ.) և llyfrgell.cymru(վալլ.)

Ուելսի ազգային գրադարան (վալլիերեն՝ Llyfrgell Genedlaethol Cymru, անգլ.՝ National Library of Wales), Ուելսի խոշորագույն գրադարանը, որը գտնվում է Աբերիստուիտում։ Ուելսի ասամբլեայի կառավարության կողմից ուղղակիորեն ֆինանսավորվող ձեռնարկություն է։ Հանդես է գալիս որպես հրատարակված փաստաթղթերի պարտադիր օրինակների պահպանման պահոց։

Գրադարանի պատմություն

1873 թվականին ստեղծվել է կոմիտե ուելսերեն նյութեր հավաքելու և դրանք Աբերիստուիտի համալսարանական քոլեջում տեղավորելու համար։ 1905 թվականին Մեծ Բրիտանիայի պետական բյուջե է ներդրվել երկու Ուելսյան կազմակերպությունների՝ Ազգային գրադարանի և Ուելսի Ազգային թանգարանի կազմավորումը․ գաղտնի խորհուրդը կոմիտեին հանձնարարել է որոշել դրանց ենթադրյալ գտնվելու վայրը։ Այդ ինստիտուտների տեղակայման հիմնական հավակնորդներն են եղել Աբերիստուիտը և Քարդիֆը․ գրադարանի տեղակայման նախապատվությունը տրվել է առաջինին, մինչդեռ Քարդիֆում որոշվել է թանգարան բացել։ Աբերիստուիտում Ազգային գրադարանի տեղակայման պատճառներից մեկն այն էր, որ հավաքածուն արդեն պահվում էր համալսարանական քոլեջում։ Բացի այդ, քաղաքի ընտրության հարցում մեծ նշանակություն է ունեցել պարոն Ջոն Ուիլյամսի՝ Վիկտորիա թագուհու բժշկի և գրքերի հայտնի կոլեկցիոների խոստումը․ եթե ընտրվեր Աբերիստուիտը, նա գրադարանին էր փոխանցելու իր գրքերի հավաքածուն, որում մասնավորապես ներառված էր «Հենգուրտ-Պենիարտ» ձեռագրերի հավաքածուն, ինչպես նաև 20 000 ֆունտ ստերլինգ։ Ազգային գրադարանի և թանգարանի ստեղծման մասին թագավորական հրովարտակն արձակվել է 1907 թվականի մարտի 19-ին։

Գրադարանի շենք

1908 թվականին հայտարարվել է մրցույթ Ազգային գրադարանի շենքի նախագծի մշակման համար, որը մեկ տարի անց հաղթել է Սիդնի Գրինսդեյլը, որը շենքի արտաքին տեսքը նկարագրել է որպես «մտածված հարթ և խիստ» ոճ։ 1911 թվականին Փենգլայս-Հիլ բլրի գագաթին, որը վեր է խոյանում Աբերիստուտում, Տիր Գրոգիտանի տեղում դրվել է շենքի առաջին քարը, իսկ 1916 թվականին շենքը բացվել է շահագործման համար։ Շենքի առաջին հարկը զարդարված է եղել կորնուոլյան գրանիտով, իսկ մյուս հարկերը՝ Պորտլենդի քարով։ Գրադարանի ընդհանուր դիզայնը մի քանի անգամ փոփոխվել է, մասնավորապես, 1950-ական թվականներին ճարտարապետ Չարլզ Հոլդենի կողմից իրականացվել է գրադարանի կենտրոնական մասնաշենքի շինարարությունը։ 1996 թվականին կառուցվել է երրորդ շենքը՝ գրադարանի գրապահոցը մեծացնելու նպատակով։

Գրադարանի հավաքածու

Ազգային գրադարանի հավաքածուում է գտնվում ավելի քան 4 միլիոն տպագիր հատոր, ներառյալ այնպիսի հազվագյուտ գրքեր, ինչպիսիք են 1546 թվականի Yn y lhyvyr hwnn գիրքը, 1588 թվականին ուելսերեն տպագրված առաջին գիրքը, Ուիլյամ Մորգանի կողմից Աստվածաշնչի ամբողջական թարգմանության առաջին օրինակը։ Լինելով պարտադիր օրինակների գրապահոց՝ գրադարանը ստանում է Մեծ Բրիտանիայում և Իռլանդիայում տպագրված յուրաքանչյուր գրքի հատորը։ Գրքի հավաքածուի համալրման հիմնական ուղղություններն են Ուելսի և ուելսերեն լեզվի թեմատիկաները, ինչպես նաև կելտերին վերաբերող նյութերը։

Ազգային գրադարանը Ուելսի քաղաքական արխիվի և Ուելսի ազգային վիդեո և աուդիո արխիվի պահոցն է։ Գրադարանի ֆոնդերում կան մեծ թվով աշխարհագրական քարտեզներ, լուսանկարներ, նկարներ, պարբերականներ և թերթեր։ Բացի այդ, այնտեղ է պահվում նաև Ուելսի արխիվային նյութերի մեծ մասը։

«Պենիարտ» ձեռագրերի հավաքածու

Ազգային գրադարանի ֆոնդում կարևոր տեղ է զբաղեցնում միջնադարյան ձեռագրերի հավաքածուն, որի հիմնական մասը կազմում է, այսպես կոչված, «Պենիարտ» ձեռագրերի հավաքածուն, որը 1909 թվականին փոխանցել է Ջոն Ուիլյամսը։ Այս հավաքածուի սկիզբը դրել է Ռոբերտ Վոգանը (մոտ 1592-1667 թվականներ) Մերիոնեթշիր կոմսությունից՝ Հենգուրթից, որտեղ էլ հավաքածուն գտնվել է մինչև 1859 թվականը, երբ կտակով անցել է մեկ այլ հայտնի անտիկվարի՝ Ուիլյամ Ուոթքին Ուինին Պենիարտից, որը նրան տվել է ընթացիկ անունը։ 1904 թվականին «Հենգուրտ-Պենիարտ»-ը (վալլիերեն՝ Hengwrt-Peniarth) դարձել է պարոն Ջոն Ուիլյամսի սեփականությունը։

Պենիարտ նոմենկլատուրային անվանմամբ ձեռագրերի թվում են այնպիսի հայտնի ձեռագրեր, ինչպիսիք են Ջեֆրի Չոսերի ստեղծագործությունների անգլերեն լեզվով «հենգուրտյան տարբերակը» (Peniarth MS 392), Հիվել Բարիի օրենքների լատիներեն տարբերակը (Peniarth MS 28) և կոռներեն լեզվով Beunans Meriasek (Peniarth MS 105B) վարքը։ Սակայն հավաքածուի պսակն են համարվում ուելսյան կարևորագույն ձեռագրերը՝ Կարմարտենի Սև գիրքը (Peniarth MS 1), Թալիեսինի գիրքը (Peniarth MS 2), Ռիդերխի Սպիտակ գիրքը (Peniarth MS 4) և Արքայազնների ժամանակագրությունը (Peniarth MS 20)։

Ծանոթագրություններ

↑ https://www.archivesportaleurope.net/directory/-/dir/ai/code/GB-210
↑ «About NLW» (անգլերեն). NLW. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 14-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 7-ին.
↑ «Public Architecture/ National Library of Wales Selected Design» (անգլերեն). NLW — Дизайн здания Национальной библиотеки С. Гринсдейла среди некоторых оцифрованных образцов дизайна гражданской архитектуры Уэльса. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 14-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 7-ին.
↑ «The first printed Welsh book: Yny lhyvyr hwnn (1546)» (անգլերեն). NLW. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 14-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 7-ին.
↑ «Welsh Bible 1588» (անգլերեն). NLW. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 11-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 7-ին.
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 «Print Material» (անգլերեն). NLW. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ հունիսի 7-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 7-ին.
↑ «The Welsh Political Archive» (անգլերեն). NLW. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 14-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 7-ին.
↑ «The National Screen and Sound Archive of Wales» (անգլերեն). NLW. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 14-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 7-ին.
↑ «The Map Collection» (անգլերեն). NLW. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ հունիսի 7-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 7-ին.
↑ «The National Collection of Welsh Photographs» (անգլերեն). NLW. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 14-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 7-ին.
↑ «The Picture Collection» (անգլերեն). NLW. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ հունիսի 7-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 7-ին.
↑ «The Peniarth Manuscripts» (անգլերեն). NLW. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 14-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 7-ին.
↑ «The Hengwrt Chaucer» (անգլերեն). NLW. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 14-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 7-ին.
↑ «Peniarth 28 : a Latin text of the Laws of Hywel Dda» (անգլերեն). NLW. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 11-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 7-ին.
↑ «Beunans Meriasek (The Life Of St Meriasek)» (անգլերեն). NLW. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 14-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 7-ին.
↑ «The Black Book of Carmarthen» (անգլերեն). NLW. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 14-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 7-ին.
↑ «The Book of Taliesin» (անգլերեն). NLW. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 14-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 7-ին.
↑ «The White Book of Rhydderch» (անգլերեն). NLW. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 14-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 7-ին.
↑ «Chronicle of the Princes» (անգլերեն). NLW. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 14-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 7-ին.

Արտաքին հղումներ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ուելսի ազգային գրադարան» հոդվածին։

[_d6d7af665ef4e717-1] ttps://www.archivesportaleurope.net/directory/-/dir/ai/code/GB-210

[2] «About NLW» (անգլերեն). NLW. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 14-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 7-ին.

[3] «Public Architecture/ National Library of Wales Selected Design» (անգլերեն). NLW — Дизайн здания Национальной библиотеки С. Гринсдейла среди некоторых оцифрованных образцов дизайна гражданской архитектуры Уэльса. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 14-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 7-ին.

[4] «The first printed Welsh book: Yny lhyvyr hwnn (1546)» (անգլերեն). NLW. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 14-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 7-ին.

[5] «Welsh Bible 1588» (անգլերեն). NLW. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 11-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 7-ին.

[PM-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 «Print Material» (անգլերեն). NLW. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ հունիսի 7-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 7-ին.

[7] «The Welsh Political Archive» (անգլերեն). NLW. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 14-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 7-ին.

[8] «The National Screen and Sound Archive of Wales» (անգլերեն). NLW. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 14-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 7-ին.

[9] «The Map Collection» (անգլերեն). NLW. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ հունիսի 7-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 7-ին.

[10] «The National Collection of Welsh Photographs» (անգլերեն). NLW. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 14-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 7-ին.

[11] «The Picture Collection» (անգլերեն). NLW. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ հունիսի 7-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 7-ին.

[12] «The Peniarth Manuscripts» (անգլերեն). NLW. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 14-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 7-ին.

[13] «The Hengwrt Chaucer» (անգլերեն). NLW. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 14-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 7-ին.

[14] «Peniarth 28 : a Latin text of the Laws of Hywel Dda» (անգլերեն). NLW. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 11-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 7-ին.

[15] «Beunans Meriasek (The Life Of St Meriasek)» (անգլերեն). NLW. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 14-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 7-ին.

[16] «The Black Book of Carmarthen» (անգլերեն). NLW. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 14-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 7-ին.

[17] «The Book of Taliesin» (անգլերեն). NLW. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 14-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 7-ին.

[18] «The White Book of Rhydderch» (անգլերեն). NLW. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 14-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 7-ին.

[19] «Chronicle of the Princes» (անգլերեն). NLW. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 14-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 7-ին.