Միկէլ Փրիմօ տէ Ռիվերա սպ.՝ Miguel Primo de Rivera | |
---|---|
| |
Ծննդեան անուն | սպ.՝ Miguel Primo de Rivera y Orbaneja |
Ծնած է | 8 Յունուար 1870 |
Ծննդավայր | Խարես դե լա Ֆրոնտերա, Կադիս, Անտալուսիա, Սպանիա |
Մահացած է | 16 Մարտ 1930 (60 տարեկանին) |
Մահուան վայր | Փարիզ |
Քաղաքացիութիւն | Սպանիա |
Կրօնք | Հռոմի Կաթոլիկ եկեղեցի եւ Կաթոլիկութիւն |
Մասնագիտութիւն | քաղաքական գործիչ, զինուորական |
Վարած պաշտօններ | Սպանիոյ Նախարարներու խորհուրդի Նախագահ, High Commissioner of Spain to Morocco?, Captain General of Catalonia?, Թագավորության սենատոր?, Minister of State of Spain?, Q43189773?, Q43190099? եւ General captain of Valencia? |
Անդամութիւն | Q30125641? |
Կուսակցութիւն | Spanish Patriotic Union? |
Ամուսին | Casilda Sáenz de Heredia? |
Ծնողներ | հայր՝ Miguel Primo de Rivera y Sobremonte?, մայր՝ Inés Orbaneja y Pérez de Grandallana? |
Երեխաներ | José Antonio Primo de Rivera?, Pilar Primo de Rivera?, Fernando Primo de Rivera y Sáenz de Heredia?, Miguel Primo de Rivera y Sáenz de Heredia? եւ Carmen Primo de Rivera? |
Ստորագրութիւն |
Միկէլ Փրիմօ տէ Ռիվերա (8 Յունուար 1870, Խարես դե լա Ֆրոնտերա, Կադիս, Անտալուսիա, Սպանիա - 16 Մարտ 1930, Փարիզ), սպանացի պետական գործիչ, զօրավար։
Ռիվերա՝ 1915-1917 թուականներուն եղած է Քատիսի զինուորական նահանգապետ, այնուհետեւ՝ Վալենսիոյ, Մատրիտի, Քաթալոնիոյ հրամանատար զօրավար։
13 սեպտեմբեր 1923-ին Պարսելոնայի մէջ պետական հարուած կազմակերպելով տիրացած է իշխանութեան եւ ցրած խորհրդարանը: Իսկ Սեպտեմբեր 15-ին թագաւորը զինք վարչապետ նշանակած է:
Փրիմօ տէ Ռիվերա ստիպողական վիճակ հռչակած, սահմանադրութիւնը առկախած եւ նահանգներուն մէջ զինուորական կառավարիչներ նշանակած է: Անջատողականները չէզոքացնելու առաջադրանքով Պասք երկրամասին եւ Քաթալոնիոյ մէջ հալածանքներ սկսած են:
Փրիմօ տէ Ռիվերա, Ռիֆի մէջ սպանական բանակներուն հսկայական կորուստներուն ի տես որոշած է վերջ տալ գաղութային քաղաքականութեան եւ քաշել սպանական զօրքերը: Բայց երբ մարոքցիք 1925-ին յարձակման անցած են ֆրանսական զօրքերուն վրայ, ան Ափրիկէ մեկնելով ղեկավարած է կռիւները: Ֆրանսական եւ սպանական զօրքերը 1927-ին նուաճած են Ռիֆի ցեղախումբերը:
Երկրին տնտեսութիւնը վերականգնելու առաջադրանքով Փրիմօ տէ Ռիվերա առաջին հերթին ձեռնարկած է ճամբաներու կառուցման: 1924-ին բացուած է Պարսելոնայի մեթրոն: Տուէրօ եւ Էպրօ գետերուն վրայ ամբարտակներ կառուցուած են եւ առաջին անգամ ըլլալով գիւղական կարգ մը շրջաններու ելեկտրականութիւն տրուած:
Սպանիոյ մէջ 1929-ին հունձքը տկար եղած է եւ գիւղական շրջաններուն մէջ թշուառութիւնը ծայր աստիճանի հասաւ: Թագաւորը եւ բանակը հեռացած ոն Փրիմօ տէ Ռիվերայէն, եւ անոնց նեցուկը կորսնցնելէ ետք ան հրաժարած է՝ 28 Յունուար 1928-ին: