მატიაშ ჰუნიადი

მატიაშ ჰუნიადი ან მათიას კორვინუსი (უნგრ. Hunyadi Mátyás; დ. 23 თებერვალი, 1443, კოლოჟვარი — გ. 6 აპრილი, 1490, ვენა) — უნგრეთის მეფე 1458–1490 წლებში. ქალაქებზე, წვრილ და საშუალო ფეოდალებზე დაყრდნობით ატარებდა ქვეყნის ცენტრალიზაციის პოლიტიკას. შექმნა მუდმივი ჯარი და მისი მეოხებით წარმატებით ებრძოდა ოსმალთა იმპერიას, რომელიც ემუქრებოდა უნგრეთის დამოუკიდებლობას. 1468 წელს მატიაშ ჰუნიადიმ დაიწყო ომი ჩეხეთის წინააღმდეგ, 1478 წელს შეიერთა მორავია, სილეზია და ლუჟიცი. 1485 წელს დაიკავა ვენა. მისი ხელშეწყობით პეშტში დაარსდა ევროპაში ერთ-ერთი უდიდესი ბიბლიოთეკა და ტიპოგრაფია. მანვე დააარსა უნივერსიტეტი ბრატისლავაში.

ლიტერატურა

• ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 6, თბ., 1983. — გვ. 494.

ხ • გ • რ უნგრეთის მონარქები არპადები იშტვან I (1000-1038) პეტერ I (1038-1041) სამუელი (1041-1044) პეტერ I (1044-1046) ანდრაშ I (1046-1060) ბელა I (1060-1063) სალამონი (1063-1074) გეზა I (1074-1077) ლასლო I (1077-1095) კოლომანი (1095-1116) იშტვან II (1116-1131) ბელა II (1131-1141) გეზა II (1141-1162) იშტვან III (1162-1172) ლასლო II (1162-1163) იშტვან IV (1163-1165) ბელა III (1172-1196) იმრე (1196-1204) ლასლო III (1204-1205) ანდრაშ II (1205-1235) ბელა IV (1235-1270) იშტვან IV (1270-1272) ლასლო IV (1272-1290) ანდრაშ III (1290-1301) პრჟემისლოვიჩები ვენცელი (1301-1305) ვიტელსბახები ბელა V (1305-1308) ანჟუები კარლ I (1308-1342) ლაიოშ I (1342-1382) მარია I (1382-1385) კარლ II (1385-1386) მარია I (1385-1395) ლუქსემბურგები სიგიზმუნდი (1395-1437) ჰაბსბურგები ალბერტი (1437-1439) ლასლო V (1440-1457) იაგელონები ვლადისლავ I (1440-1444) ჰუნიადები მატიაშ I (1458-1490) იაგელონები ვლადისლავ II (1490-1516) ლაიოშ II (1516-1526) ზაპოლიები იანოშ I (1526-1540) იანოშ II (1540-1570) ჰაბსბურგები ფერდინანდ I (1526-1564) მიკსა (1564-1576) რუდოლფი (1576-1612) მატიაშ II (1612-1619) ფერდინანდ II (1619-1637) ფერდინანდ III (1637-1657) ფერდინანდ IV (1647-1654) ლიპოტ I (1654-1705) იოზეფ I (1705-1711) კარლ III (1711-1740) მარია II (1740-1780) ჰაბსბურგ-ლოთარინგიელები იოზეფ II (1780-1790) ლიპოტ II (1790-1792) ფერენცი (1792-1835) ფერდინანდ V (1835-1848) ფერენც იოზეფი (1848-1916) კარლ IV (1916-1918)

ხ • გ • რ ბოჰემიის მმართველები პრჟემისლოვიჩები დაახლებით 870–1198 (ჰერცოგები) ბიჟივოი I სპიტიანევ I ვრატისლაუს I წმინდა ვენცელი ბოლესლავ I ბოლესლავ II ბოლესლავ III ვლადივოი ბოლესლავ მამაცი იარომირი ოლდრიხი ბრეტისლაუს I სპიტიანევ II ვრატისლაუს II (I) კონრად I ბრეტისლაუს II ბიჟივოი II სვატოპულკი ლომი ვლადისლაუს I სლობიესლავუს I ვლადისლაუს II (I) ფრიდრიხი სლობიესლავუს II ფრიდრიხი კონრად II ოტო ვენცესაუს II ოტოკარ I ჰაირიხ ბრეტისლაუსი ვლადისლაუს III ჰაინრიხი 1198–1306 (მეფეები) ოტოკარ I ვენცელ I ოტოკარ II ვენცელ II ვენცელ III უდინასტიო 1306–1310 ჰაინრიხ ბოჰემიელი რუდოლფ I ლუქსემბურგები 1310–1437 იოჰან ბრმა კარლ IV (I) ვენცელ IV სიგიზმუნდ ჰაბსბურგები 1437–1457 ალბერხტი ლადისლავ პოსტუმი უდინასტიო 1457–1471 იირი მათიას კორნივუსი იაგელონები 1471–1526 ვლადისლავ II ლაიოშ II ჰაბსბურგები 1526–1780 ფერდინანდ I მაქსიმილიანი რუდოლფ II მათე ფერდინანდ II ფრიდრიხი ფერდინანდ III ლეოპოლდ I იოზეფ I კარლ VI კარლ ალბრეხტი (II) მარია ტერეზია ჰაბსბურგ-ლოთარინგები 1780–1918 იოზეფ II ლეოპოლდ II ფრანც II (I) ფერდინანდ I ფრანც იოზეფი კარლ I (III)