Margaret Thatcher

Margaret Thatcher

Palʊla Margaret Hilda Roberts, baronne Thatcher kɛ aloma fenaɣ 13 wiye kɛ pɩnaɣ 1925 kɛ Grantham tɛtʊ taa nɛ ɛsɩ ɖomaɣ fenaɣ kiyakʊ litoozo pɩnaɣ 2013Lɔndrɩ tɛtʊ taa. Ɛkɛna Pritaniki ɛjaɖɛ ɖokɩyʊ sɔsɔ nɔɔyʊ. Ɛ-ñɩma tɛkɛ mba pe-nesi tɛɛ wɛɛ siŋŋ yɔ; ɛ-caa kɛ kʊtɔɔm pɛdɩyʊ nɛ e-ɖoo ñɛkɛ tɔɔla ñɛyɩyʊ. Ɛ-maɣmaɣ lɛ ɛlaba tɔm temiyaa sukuli. Pɩnaɣ 1959 kɛ ɛsʊ Kewiyaɣ kɩkpɛndaɣ taa nɛ ɛkɛ kewiyaɣ ŋga ka-taa takayaɣ taa mayʊ kacalaɣ ñɩnʊ kpaɣ pɩnzɩ 1970 pɩsɩɩna 1974.

Thatcher reviews troops

Ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa lɛ hɔɔlʊʊ nakʊyʊ wɛɛ nɛ kɩkaɖʊ paɣtʊ kɩpɩndʊ yɔɔ kpam nɛ ɛnʊ kaakɛna kacalaɣ halɩ ñɩnʊ weyi ɛkɛ ɖɩ-nɔɔ yɔɔ ɖɛyʊ yɔ. Pɩtɩsɩɩna mbʊ yeke, kewiyaɣ ŋga ka-taa lɛ, ɛnʊ kɛŋna ɖɔɖɔ kacalaɣ halʊ weyi ɛkɛkomina nɔɔyʋ ɖɛyʊ kpaɣ agoza fenaɣ naanza pɩnaɣ 1979 pɩsɩɩna kamɩŋ fenaɣ 28 pɩnaɣ 1990. Margaret Thatcher tɛ alɩwaatʊ ndʊ tɩ-taa Kewiyaɣ kɩkpɛndaɣ ŋga ka-taa ñam ñam lakasɩ kaawɛ ɛlɛ ɛnʊ ñaɣna pana nɛ ɛpɩzɩ ɛɖʊ paɣtʊ natʊyʊ nɛ pɩwɛɛ hɛɛɛ.

President Reagan and Prime Minister Margaret Thatcher at Camp David 1986

Kewiyaɣ ŋga ka-taa pʊwɛ kaɖɛ se ɛyʊ ɛpɩzɩ ɛkɛ kewiyaɣ ñʊʊtʊ naputozo taa ɖama yɔɔ ɛlɛ halʊ ɛnɛ, Robert Jenkinson (1812 à 1827) wayɩ lɛ, ɛpɩzaa ɛkɛ mbʊ nɛ ɖooo Winston Churchill wayɩ wayɩ yɔ ɛkɛ weyɩ ɛ-hɩɖɛ kɩlʊʊ se ɛɖɔka kewiyaɣ ŋga camɩyɛ yɔ. Margaret Thatcher kaakɛŋna ñʊʊtʊ weyi paakɩla sɔɔlʊ nɛ weyi ɖɔɖɔ pakɩlaɣ tʊʊ yɔ. Ɛ-lakasɩ nasɩyɛ taa kɛ pɩnaɣ 1976 taa Soviyetiki sɔɔjana tʊʊ-ɩ hɩɖɛ se « Dame de fer » mbʊ pʊyɔɔ yɔ ɛkpakaɣ ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-tɛ komina lakasɩ, communisme, ɛzɩ nzɩ sitamʊna yɔ nɛ piya nzɩ sikizaɣ tʊma nayɛ kɛ labʊ yaa tɔɔnasɩ tɔɔʊ mbʊ yɔ sɩcaɣ se sɩwɩɩ ɛyaa yɔ.

Paa nɛ mbʊ yɔ ɛlʊba e-kewiyaɣ yɔɔ nɛ ɛyaba keteŋa kpeekpe ñʊʊ nɛ ɛ-lɩmaɣza ndɩ ndɩ yɔɔ. Pɩsɩna Tony Blair ɖɔɖɔ nɛ ɛlɛ pɩkzɩ ɛɖɔkɩ kewɩyaɣ ŋga camɩyɛ ɛlɛ tɛ alɩwaatʊ taa.