သဘာဝအရင်းအမြစ်များ (စီးပွားရေးအရ မြေကြီးသို့မဟုတ် ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းများကို ရည်ညွှန်းသည်) သည်။ ပတ်ဝန်းကျင်အတွင်းတွင် သဘာဝအလျောက် ဖြစ်ပေါ်နေပြီး လူသားတို့၏ နှောင့်ယှက်ဖျက်ဆီးခြင်းကို အတော်အတန် မခံရပဲ သဘာဝ ပုံစံဖြင့် တည်ရှိသည်။ သဘာဝ အရင်းအမြစ် တစ်ခုကို ဂေဟ စနစ် မြောက်မြားစွာ အတွင်းတွင် ရှိသော ဇီဝမျိုးကွဲများ ပမာဏ ဖြင့် ထူးခြားသော သွင်ပြင်လက္ခဏာကို ဖော်ပြသည်။ သဘာဝ အရင်းအမြစ် များသည် ပတ် ဝန်းကျင် မှ ဆင်းသက်လာသည်။ ၎င်းတို့အနက်မှ များစွာသည် ကျွနု်ပ်တို့၏ဆက်လက်ရှင်သန်မှုအတွက်အရေးပါပြီးအချို့မှာကျွနု်ပ်တို့၏လိုအင်ဆန္ဒများကို ဖြည့်ဆည်းရန် အသုံးပြု ခြင်းခံရသည်။ သဘာဝ အရင်းအမြစ်များကို ထပမံ၍ကွဲပြားခြားနားသော နည်းမျိုးစုံဖြင့် အမျိုးအစား ခွဲခြားနိုင်သည်။
မူရင်း ဇာစ်မြစ် ပေါ်တွင် အခြေခံ၍၊ အရင်းအမြစ်များကို ခွဲခြားနိုင်သည် -
၎င်းတို့၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု အဆင့်ကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားခြင်းဖြင့် သဘာဝ အရင်းအမြစ်များကို အောက်ပါနည်းလမ်းများသို့ ရည်ညွှန်းနိုင်သည်-
သဘာဝ အရင်းအမြစ်များ၏ အချို့သော ဥပမာများတွင် အောက်ပါတို့ ပါဝင်သည်-
သဘာဝ အရင်းအမြစ် စီမံအုပ်ချုပ်မှု ဆိုသည်မှာ ယခုလက်ရှိနှင့် အနာဂတ် မျိုးဆက်များ နှစ်ခု စလုံး၏ ဘဝအရည်အသွေးကို စီမံအုပ်ချုပ်မှုသည် မည်သို့ သက်ရောက်မှုရှိသည် ဆိုသော အထူး အာရုံစိုက်မှုတစ်ခုနှင့်အတူ ကုန်းမြေ၊ ရေ၊ မြေကြီး၊ သစ်ပင်များ နှင့် တိရစ္ဆာန်များ ကဲ့သို့သော သဘာဝအရင်းအမြစ် စီမံအုပ်ချုပ်မှုသည် ကမ္ဘာအနှံ့ရှိ ကုန်းမြေ စီမံအုပ်ချုပ်မှုနှင့် ပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ အုပ်ချုပ်မှုအတွက် အခြေခံတစ်ရပ်ဖြစ်စေသော အခြေခံသဘောတရား ဖြစ်သည့် ရေရှည် တည်တံ့သော ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု အယူအဆနှင့် ဆက်စပ်မှုရှိသည်။ မြို့ပြစီမံကိန်း နှင့် ကျယ်ပြန့်သော သဘောတရားဖြစ်သည့် သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင် စီမံအုပ် ချုပ်မှု တို့ကို အလေးထားသော မူဝါဒကို ဆန့်ကျင်လျက်၊ သဘာဝအရင်းအမြစ် စီမံ အုပ်ချုပ် မှုသည် အရင်းအမြစ်များနှင့် ဂေဟ ဗေဒ အပေါ်တွင် သိပ္ပံနည်းကျနှင့် နည်းပညာ ပိုင်း ဆိုင်ရာ နားလည်သဘောပေါက်မှုနှင့် ထိုအရင်းအမြစ်များ၏ ဘဝ အထောက်အကူ ပြုနိုင်သော အစွမ်း ကို အထူးသဖြင့် အာရုံစိုက်သည်။
မကြာသေးမီနှစ်များက သဘာဝ အရင်းအမြစ်များ လျော့နည်းကုန်ခန်းကာ ရေရှည်တည်တံ့ သော ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု သို့ ရွှေ့ပြောင်းရန် ကြိုးစားခြင်းများသည် ဖွံ့ဖြိုးရေး အေဂျင်စီများ၏ အဓိက အာရုံစိုက်ခြင်းတစ်ခုဖြစ်လာခဲ့သည်။ ဤအရာသည် ကမ္ဘာမြေကြီး၏ သဘာဝ ဇီဝမျိုးကွဲ အများစု၊အစားထိုးမရနိုင်သော မျိုးရိုးဗီဇဆိုင်ရာ သဘာဝ အရင်းအနှီး ကို သယ်ဆောင်ထား သော မိုးသစ်တော နယ်မြေများတွင် အထူးအလေးထားစရာ ဖြစ်သည်။ သဘာဝ အရင်း အမြစ် များကို ထိန်းသိမ်းခြင်း သည် သဘာဝ အရင်းရှင်ဝါဒ၊ ပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေးဝါဒ၊ ဂေဟ ဗေဒ လှုပ်ရှားမှု နှင့် ပတ်ဝန်းကျင် စိမ်းလန်းစိုပြေရေးကို ဦးတည်သော နိုင်ငံရေး တို့၏ အဓိက အာရုံစိုက်မှုဖြစ်သည်။ ထိုကုန်ခန်းသွားခြင်းကို ဖွံ့ဖြိုးဆဲ နိုင်ငံများတွင် လူမှုရေး မငြိမ် သက်မှုနှင့် ပဋိပက္ခများ၏ အဓိက အရင်းအမြစ်အဖြစ် အချို့က မြင်ကြသည်။
သတ္တုတူးဖော်ခြင်း၊ ရေနံ ထုတ်ယူခြင်း၊ ငါးဖမ်းခြင်း၊ အမဲလိုက်ခြင်း နှင့် သစ်တောလုပ်ငန်း သည် ယေဘုယျအားဖြင့် သဘာဝ အရင်းအမြစ်လုပ်ငန်းများအဖြစ် ထင်မြင်ယူဆကြသည်။ စိုက်ပျိုးရေး ကို လူတို့ပြုလုပ်သော အရင်းအမြစ်အဖြစ် ထင်မြင်ယူဆကြသည်။ လူသိများသော သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကို ချစ်မြတ်နိုးသူနှင့် အမေရိကန် သမ္မတဟောင်း တစ်ဦးလည်း ဖြစ် သော သီအိုဒို ရုစဗဲ့ သည် စည်းမဲ့ကမ်းမဲ့ သဘာဝ အရင်းအမြစ်များကို ထုတ်ယူခြင်း အားဆန့် ကျင်ခဲ့သည်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ဘူမိဗေဒ ဆိုင်ရာ စစ်တမ်း သည် ထိုအသုံးအနှုန်းကို "နိုင်ငံ၏ သဘာဝအရင်းအမြစ်များတွင် ၎င်း၏ တွင်းထွက်များ၊ စွမ်းအင်၊ ကုန်းမြေ၊ ရေ နှင့် ဇီဝ သက်ရှိများ ပါဝငသည်" ဟု အနက်ဖွင့် ဆိုသည်။
သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင် ကာကွယ်ခြင်း ကို လည်းကြည့်ပါ - သဘာဝ အရင်းအမြစ်များကို ထိန်းသိမ်းခြင်းသည် အခြေခံ ပြဿနာ ဖြစ်သည်။ အကယ်၍ ကျွနု်ပ်တို့ ထို ပြဿနာကို မဖြေရှင်းပါက၊ အခြားအရာအားလုံးကို ဖြေရှင်းရန် ၎င်းသည် ကျွနု်ပ်တို့အား စိုးစဉ်းမျှ အသုံးချ လိမ့်မည် မဟုတ်ပါ။
သီအိုဒို ရုစဗဲ့
ဇီဝဗေဒကို ထိန်းသိမ်းခြင်း သည် မျိုးစိတ်များ၊ ၎င်းတို့၏ ပေါက်ဖွားရာ နေရာများ နှင့် ဂေဟ စနစ်များကို အလွန်အမင်း ဖြစ်ပွားသော နှုန်းများဖြင့် မျိုးသုဉ်းခြင်း မှ ကာကွယ်ရန်ဟူသော ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် သဘာဝတရား နှင့် ကမ္ဘာမြေကြီး၏ ဇီဝမျိုးကွဲများ၏ အနေအထားကို သိပ္ပံ နည်းကျ လေ့လာခြင်းဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် သိပ္ပံပညာရပ်များ၊ စီးပွားရေးနှင့် သဘာဝ အရင်းအမြစ် စီမံအုပ်ချုပ်မှု ထုံးတမ်းများ အပေါ်တွင် ရေးဆွဲထားသော ပညာရပ်နယ်ပယ် များ စွာပါဝင်သည့်ဘာသာရပ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဇီဝဗေဒကိုထိန်းသိမ်းခြင်းဟူသောအသုံးအနှုန်းကိုဇီဝဗေဒပညာရှင်များ ဖြစ် သော Bruce Wilcox (ဘရုစ်ဝေးကွစ်(စ်)) နှင့် Michael Soulé (မိုက်ကယ် ဆိုး(လ်)လီး) မှ ၁၉၇၈ ခုနှစ် တွင် စီစဉ်ခဲ့သည့် ကယ်လီဖိုးနီး ယားပြည်နယ် La Jolla (လာဂျို လာ) ဆန်ဒီရေဂို ရှိ ကယ်လီဖိုးနီးယား တက္ကသိုလ် တွင် ကျင်းပခဲ့သော ညီလာခံ၏ ခေါင်းစဉ်အဖြစ် စတင် မိတ်ဆက်ခဲ့သည်။ ပေါက်ဖွားရာ နေရာများကို ထိန်းသိမ်းခြင်း သည် မြေ စီမံအုပ်ချုပ်မှု ဓလေ့ထုံးစံ ဖြစ်ပြီး ၎င်း သည် အလေ့ကျပေါက်သော အပင်များ နှင့် တောရိုင်း တိရစ္ဆာန်များ အတွက် ပေါက်ဖွားရာ နေရာ ဒေသများကို ထိန်းသိမ်းရန်၊ ကာကွယ်ရန် နှင့် ပြန်လည်ထိန်းသိမ်းရန် ရှာဖွေပြီး အထူးသဖြင့် ထိန်းသိမ်းခြင်းကို အားထားသော မျိုးစိတ်များ ဖြစ်ကာ ၎င်းတို့ မျိုးသုဉ်းခြင်း၊ တစ်စစီ ကွဲခြင်း သို့မဟုတ် အပိုင်းအခြားအတွင်းတွင် လျော့ကျခြင်းကို တားဆီးရန် ဖြစ်သည်။
အောက်ပါတို့ကိုလဲကြည့်ပါ