CSKA Sofia

CSKA Sofia
Naam	Centralen Sporten Klub na Armijata Sofia
Bijnaam	Chervenite (Rode Ster)
Opgericht	5 mei 1948
Stadion	Bulgarska Armiya, Sofia
Capaciteit	14.015
Eigenaar	Grisha Ganchev / Christo Stoitsjkov
Algemeen directeur	Filip Filipov
Trainer	Nestor El Maestro
Competitie	Parva Liga (I)
Website	http://www.cska.bg/
Thuis	Uit
Alternatief
	Geldig voor 2023/24
Portaal	Voetbal

CSKA Sofia (Bulgaars: ПФК ЦСКА София) is een Bulgaarse voetbalclub uit de hoofdstad Sofia. De club werd opgericht op 5 mei 1948 en het thuisstadion is het Bulgarska Armiya, dat 22.500 plaatsen heeft. CSKA is de Engelse vertaling van de naam, in het Nederlands zou het TsjSKA Sofia zijn, maar de Engelse vertaling is altijd ingeburgerd geweest in het Nederlands.

Geschiedenis

De club werd opgericht op 5 mei 1948 door een fusie van Septemvri Sofia met de militaire club CDV en werd zo Septemvri pri CDV. De club nam meteen deel aan de eindronde om de Bulgaarse landstitel en bereikte de finale. Thuis werd de club met 1-2 verslagen door Levski Sofia, maar in de terugwedstrijd ging de club met 1-3 winnen en werd zo Bulgaars kampioen. Na dit seizoen werd een volwaardige competitie ingevoerd in Bulgarije, waarvoor de club als uittredend kampioen vanzelfsprekend geplaatst werd. In 1949 splitste Septemvri zich weer van de club af. De club ging als CDNV verder en werd met grote achterstand op Levski vicekampioen. Het seizoen 1949/50 werd na enkele wedstrijden stopgezet om de competitie in het land te reorganiseren en deze om te vormen naar een competitie in één kalenderjaar. Acht clubs uit Sofia speelden een kwalificatietoernooi en de top vijf zou zich plaatsen voor de nieuwe hoogste klasse. Op de laatste speeldag hadden Dinamo, het vroegere en latere Levski, en Akademik Sofia genoeg aan een punt om respectievelijk het toernooi te winnen en zich te kwalificeren. De wedstrijd eindigde dan ook op een gelijkspel waardoor CDNV uit de boot viel. Dit was het begin van de nog steeds durende rivaliteit tussen Levski en CSKA. Hierna werd beslist om de legerteams in de competitie, CDNV Sofia, DNV Plovdiv, VMS Stalin en VVS Sofia samen te brengen in één club Nardona Vojska Sofia. De meeste spelers waren van CDNV en ook enkele van DNV Plovdiv. Deze club werd ook toegelaten tot de nieuwe hoogste klasse in 1950 en werd dat jaar vierde. Na dit seizoen werd de legerfusie ongedaan gemaakt. CDNV Sofia en DNV Plovdiv werden beiden toegelaten tot de hoogste klasse en CDNV werd met één punt voorsprong op Spartak Sofia kampioen.

Voor het seizoen 1952 werd de naam gewijzigd in CDNA Sofia en won opnieuw de titel. In 1953 nam de club voor één seizoen de naam Sofijskija Garnizon aan, maar deze wijziging werd na één seizoen ongedaan gemaakt. Van 1944 tot 1962 werd de club negen keer op rij kampioen. Na een derde plaats in 1963 fuseerde de club met Tsjerveno zname Sofia en speelde de volgende jaren als CSKA Tsjerveno zname Sofia en won in 1966 opnieuw de titel. Op Europees vlak kon de club tot dusver nog geen potten breken, maar in 1966/67 maakte de club grote furore in de Europacup I. De club bereikte zowaar de halve finale tegen Internazionale, dat in 1964 en 1965 nog wereldkampioen geworden was en kon twee keer standhouden. Destijds was de regel dat er een derde wedstrijd gespeeld werd op neutraal terrein en hier ging de club met 1-0 de boot in en was uitgeschakeld.

In 1968 fuseerde de club opnieuw met Septemvri Sofia en speelde nu als CSKA Septemvrijsko Zname Sofia. De club bleef geregeld de titel winnen. Op Europees toneel kon de club enkel in 1974 nog de kwartfinale bereiken, waarin ze verloren van FC Bayern München. Een ronde eerder hadden ze wel AFC Ajax uitgeschakeld, dat een jaar eerder de Europacup I nog gewonnen had. Ook in 1980 versloeg de club uittredend kampioen Nottingham Forest, dat zelfs twee keer op rij de beker had veroverd. In de kwartfinale gingen ze eruit tegen latere winnaar Liverpool FC. In 1982 beleefde de club een nieuw topjaar door in de eerste ronde de Spaanse landskampioen Real Sociedad uit te schakelen en in de kwartfinale nam de club revanche op Liverpool en schakelde zo voor het tweede jaar op rij de regerende kampioen uit. In de halve finale tegen Bayern München stond de club na achttien minuten al 3-0 voor en leek een sprookje in de maak. De Duitsers gaven echter niet op en het werd uiteindelijk nog 4-3. In München ging CSKA echter kopje onder en verloor met 4-0 waardoor ze voor de tweede keer een finale aan hun neus voorbij zagen gaan.

Op 19 juni 1985 speelde de club de bekerfinale tegen eeuwige rivaal Levski-Spartak. De wedstrijd ging gepaard met veel controversiële scheidsrechterlijke beslissingen en ruw gedrag van de spelers van beide teams. De spanning escaleerde tegen het einde van de eerste helft en er ontstonden zelfs gevechten tussen de spelers, waaraan ook de nog jonge Christo Stoitsjkov deelnam. Twee spelers kregen een rode kaart en CSKA won uiteindelijk met 2-1, maar na de wedstrijd werden beide teams ontbonden en enkele spelers, waaronder Stoitsjkov werden voor altijd verbannen uit de sport, al werd deze maatregel enkele maanden later opgeheven. CSKA werd heropgericht als Sredets en Levski als Vitosja. In 1987 werd de afkorting CFKA toegevoegd aan de naam. In 1988/89 beleefde de club opnieuw een Europees succes in de Europacup II en versloeg onder andere Panathinaikos en Roda JC op weg naar de halve finale, die ze verloren van FC Barcelona. Stoitsjkov scoorde wel drie keer voor de club en speelde zich zo in de kijker van Johan Cruijff, die hem een jaar later naar Barcelona haalde. In 1990 mocht de club terug de naam CSKA aannemen. De club werd drie keer kampioen in de jaren negentig en drie keer in de jaren 2000. Sinds de komst van PFK Loedogorets in de hoogste klasse in 2011 werd dit de dominante club van het land.

Aan het einde van het seizoen 2014-2015 werd de professionele licentie niet verlengd vanwege financiële problemen en werd CSKA Sofia teruggezet naar de V Grupa, het 3e niveau in Bulgarije. De club bereikte dat jaar de bekerfinale en won deze tegen PFK Montana, waardoor ze de eerste derdeklasser waren die de beker kon winnen. Via meerdere constructies kocht de club eerst de licentie van Tsjavdar Etropole en daarna die van Litex Lovetsj op zodat ze in 2016/17 terug in de hoogste klasse speelden. In 2016 werd FK CSKA 1948 Sofia opgericht door supporters, intussen is deze club ook al opgeklommen tot de hoogste klasse waardoor er sinds 2020 twee clubs met de naam CSKA in de hoogste klasse spelen.

Erelijst

Landskampioen: 31x

1948, 1951, 1952, 1954, 1955, 1956, 1957, 1958, 1959, 1960, 1961, 1962, 1966, 1969, 1971, 1972, 1973, 1975, 1976, 1980, 1981, 1982, 1983, 1987, 1989, 1990, 1992, 1997, 2003, 2005, 2008

Beker van Bulgarije: 21x

1951, 1954, 1955, 1961, 1965, 1969, 1972, 1973, 1974, 1983, 1985, 1987, 1988, 1989, 1993, 1997, 1999, 2006, 2011, 2016, 2021

Bulgaarse Supercup 3x

1989, 2006, 2008, 2011

V Grupa (poule Zuid-West)

2016

Naamsveranderingen

1944 : Opgericht als Botev Sofia
1947 : fusie met CDV Sofia & Tsjavdar Sofia → FD Septemvrijsko Sofia
1948 : CDNV Sofia
1949 : NV Sofia
1950 : NA Sofia
1951 : CDNA Sofia
1953 : Sofijski Garnizon
1953 : CDNA Sofia
1964 : fusie metDSO Tsjerveno Zname Sofia → CSKA Tsjerveno Zname Sofia
1968 : fusie met FD Septemvri CDV Sofia → CSKA Septemvrijsko Zname Sofia
1985 : sluiting club door een incident
1985 : heroprichting als FK Sredets Sofia
1987 : CFKA Sredets Sofia
1989 : CFKA Sofia
1990 : FK CSKA Sofia

Eindklasseringen vanaf 1948

1

2

4

1

2

1

3

11

4

1

5

2

1

2

1

2

1

2

1

2

4

1

2

1

2

1

2

5

1

3

5

2

3

1

3

1

2

1

2

3

2

3

2

5

1

2

3

2

48

49

50

51

52

53

54

55

56

57

58

59

60

61

62

63

64

65

66

67

68

69

70

71

72

73

74

75

76

77

78

79

80

81

82

83

84

85

86

87

88

89

90

91

92

93

94

95

96

97

98

99

00

01

02

03

04

05

06

07

08

09

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

Parva Liga/A Grupa

Vtora Liga/B Grupa

Treta Liga/V AFG

A OFG Regionaal

In Europa

Zie Lijst van Europese wedstrijden van CSKA Sofia voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

CSKA Sofia speelt sinds 1956 in diverse Europese competities. Hieronder staan de competities en in welke seizoenen de club deelnam:

Champions League (4x)

1992/93, 1997/98, 2003/04, 2005/06

Europacup I (21x)

1956/57, 1957/58, 1958/59, 1959/60, 1960/61, 1961/62, 1962/63, 1966/67, 1969/70, 1971/72, 1972/73, 1973/74, 1975/76, 1976/77, 1980/81, 1981/82, 1982/83, 1983/84, 1987/88, 1989/90, 1990/91

Europa League (8x)

2009/10, 2010/11, 2011/12, 2012/13, 2014/15, 2018/19, 2019/20, 2020/21

Europa Conference League (3x)

2021/22, 2022/23, 2023/24

Europacup II (5x)

1965/66, 1970/71, 1974/75, 1988/89, 1993/94

UEFA Cup (17x)

1977/78, 1978/79, 1979/80, 1984/85, 1986/87, 1991/92, 1994/95, 1998/99, 1999/00, 2000/01, 2001/02, 2002/03, 2003/04, 2004/05, 2005/06, 2006/07, 2007/08

Intertoto Cup (1x)

1996

Bijzonderheden Europese competities:

Bijzonderheid	Datum	Tegenstander	Uitslag	Plaats	Naam	Aantal
Hoogste overwinning	16-09-1970	FC Haka Valkeakoski	9-0	Sofia
Hoogste nederlaag	03-10-1957	Vasas SC Boedapest	1-6	Boedapest
Speler met meeste wedstrijden	26-07-2012				Todor Yanchev	49
Speler met meeste doelpunten	01-11-1989				Hristo Stoichkov	10