Gagaoezisch

In dit artikel zullen we Gagaoezisch en de impact ervan op verschillende aspecten van het dagelijks leven diepgaand onderzoeken. Van zijn relevantie in de geschiedenis tot zijn invloed op de hedendaagse samenleving, Gagaoezisch is in de loop van de tijd onderwerp van belangstelling en debat geweest. We zullen analyseren hoe Gagaoezisch interpersoonlijke relaties, technologische ontwikkeling, politiek en cultuur in het algemeen heeft gevormd. Via een multidisciplinaire aanpak zullen we de vele facetten van Gagaoezisch en de implicaties ervan in de hedendaagse wereld onderzoeken. Dit artikel probeert een alomvattende en verrijkende visie op Gagaoezisch te bieden, waardoor de lezer de betekenis en reikwijdte ervan in de mondiale context kan begrijpen.

Gagaoezisch gagauz dili
Gesproken in	Bulgarije  Griekenland  Moldavië  Roemenië  Rusland  Oekraïne
Vitaliteit	bedreigd
Sprekers	148.720
Taalfamilie	Altaïsch (omstreden) Turks Ogoezisch Gagaoezisch
Alfabet	Latijns, cyrillisch
Officiële status
Officieel in	Moldavië Gagaoezië  Oekraïne (regionaal)
Taalcodes
ISO 639-1	-
ISO 639-2	tut
ISO 639-3	gag
Portaal    Taal

Het Gagaoezisch (Gagauz dili) is een Turkse taal, die wordt gesproken door de Gagaoezen.

Verspreiding en verwantschap

Het Gagaoezisch wordt voornamelijk gesproken in de Moldavische autonome regio Gagaoezië. Daarnaast zijn er Gagaoezische minderheden in Oekraïne en de Balkan. De taal is gebaseerd op het Balkan-Turks en is beïnvloed door tradioneel Turks. Er zijn zo'n 150.000 moedertaalsprekers van het Gagaoezisch. Zowel mondelinge als schriftelijke communicatie tussen sprekers van Gagaoezisch en Turks is zonder problemen mogelijk, omdat de twee talen slechts in geringe mate van elkaar verschillen.

Klankleer

Medeklinkers

	labiaal		dentaal		alveolaar		post- alveolaar		palataal	velaar		glottaal
nasaal	m				n
plosief	p	b	t	d						k	ɡ
affricaat					t͡s		t͡ʃ	d͡ʒ
fricatief	f	v			s	z	ʃ	ʒ				h
tremulant					ɾ ~ r
approximant					l				j

Klinkers

	voor		centraal	achter
gesloten	i	y		ɯ	u
midden	e	ø	ə	o
open	æ			ɑ

Schrift

Het Gagaoezisch wordt geschreven in een op het Turks gebaseerde versie van het Latijnse alfabet. Tussen 1957 en 1993 werd het cyrillisch alfabet gebruikt.

Latijns alfabet

A a	Ä ä	B b	C c	Ç ç	D d	E e	Ê ê
F f	G g	H h	I ı	İ i	J j	K k	L l
M m	N n	O o	Ö ö	P p	R r	S s	Ş ş
T t	Ţ ţ	U u	Ü ü	V v	Y y	Z z

Cyrillisch alfabet

А а	Ӓ ӓ	Б б	В в	Г г	Д д	Е е	Ё ё
Ж ж	Ӂ ӂ	З з	И и	Й й	К к	Л л	М м
Н н	О о	Ӧ ӧ	П п	Р р	С с	Т т	У у
Ӱ ӱ	Ф ф	Х х	Ц ц	Ч ч	Ш ш	Щ щ	Ъ ъ
Ы ы	Ь ь	Э э	Ю ю	Я я

Tekstvoorbeeld

De onderstaande tekst is een uittreksel uit de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens in het Gagaoezisch.

Nederlands	Gagaoezisch	Gagaoezisch (1957-1993)
Alle mensen worden vrij en gelijk in waardigheid en rechten geboren. Zij zijn begiftigd met verstand en geweten, en behoren zich jegens elkander in een geest van broederschap te gedragen.	Insannar hepsi duuêrlar serbest hem birtakım kendi kıymetindä hem haklarında. Onnara verilmiş akıl hem üz da läazım biri-birinä davransınnar kardaşlık ruhuna uygun.	Инсаннар хепси дууэрлар сербест хем биртакым кенди кыйметиндӓ хем хакларында. Оннара верилмиш акыл хем ӱз да лӓазым бири-биринӓ даврансыннар кардашлык рухуна уйгун.

Zie de Gagaoezische uitgave van Wikipedia.

Referenties Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Gagauz language op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.