In de wereld van vandaag blijft Katakana een fundamenteel en intrigerend onderwerp dat de aandacht trekt van zowel academici, wetenschappers, professionals als enthousiastelingen. Het belang van Katakana komt tot uiting op verschillende gebieden, van geneeskunde tot technologie, via politiek en cultuur. Door de geschiedenis heen is Katakana het onderwerp geweest van studie en debat, wat de relevantie en impact ervan op de samenleving aantoont. In dit artikel zullen we verschillende aspecten onderzoeken die verband houden met Katakana, van de oorsprong en evolutie tot de huidige invloed ervan, met als doel een alomvattend beeld te geven van dit fascinerende en voortdurend veranderende onderwerp.
Katakana | ||||
---|---|---|---|---|
Algemene informatie | ||||
Type | Syllabisch | |||
Talen | Japans, Okinawaans, Aino, Kensiw, Palaus, Taiwanees (voormalig) | |||
Periode | c. 800 n.chr. - Heden | |||
Schrijfrichting | Links-naar-rechts | |||
Verwantschap | ||||
Moederschriften | Orakelbottenschrift | |||
Zusterschriften | Hiragana | |||
|
Katakana (片仮名 of カタカナ, letterlijk 'gedeeltelijk kana') is een lettergrepenschrift en een van de vormen van het Japanse schrift. De andere vormen zijn kanji, hiragana en het in Latijns schrift overgezette romaji. De katakana-tekens hebben enigszins vierkante, hoekige vormen en zijn de eenvoudigste van de Japanse schrifttekens.
Katakana-tekens worden gebruikt voor:
Katakana wordt ook gebruikt om de Ainutaal te schrijven. In die taal voorkomende medeklinkers zonder een daarop volgende klinker, wat in het Japans vrijwel niet voorkomt, worden aangeduid met het symbool voor "medeklinker+u". In het geval van sh wordt de medeklinker+i gebruikt. Zo betekent een kleine プ de letter p.
Het katakana-teken ツ wordt ook weleens gebruikt om blijdschap uit te drukken.
De lijnen van de katakana-tekens worden net als kanji en hiragana in een strikte volgorde getekend.
Opmerking: Als er Japanse tekens op de computer zijn geïnstalleerd, kunnen de volgende tabellen met katakana worden bekeken, samen met hun Hepburn-romanisatie.
In de eerste tabel staat het standaard katakana:
De rode karakters worden niet meer gebruikt: | |||||||
ア a | イ i | ウ u | エ e | オ o | |||
カ ka | キ ki | ク ku | ケ ke | コ ko | キャ kya | キュ kyu | キョ kyo |
サ sa | シ shi | ス su | セ se | ソ so | シャ sha | シュ shu | ショ sho |
タ ta | チ chi | ツ tsu | テ te | ト to | チャ cha | チュ chu | チョ cho |
ナ na | ニ ni | ヌ nu | ネ ne | ノ no | ニャ nya | ニュ nyu | ニョ nyo |
ハ ha | ヒ hi | フ fu | ヘ he | ホ ho | ヒャ hya | ヒュ hyu | ヒョ hyo |
マ ma | ミ mi | ム mu | メ me | モ mo | ミャ mya | ミュ myu | ミョ myo |
ヤ ya | ユ yu | ヨ yo | |||||
ラ ra | リ ri | ル ru | レ re | ロ ro | リャ rya | リュ ryu | リョ ryo |
ワ wa | ヰ i | ヱ e | ヲ wo | ||||
ン n | |||||||
ガ ga | ギ gi | グ gu | ゲ ge | ゴ go | ギャ gya | ギュ gyu | ギョ gyo |
ザ za | ジ ji | ズ zu | ゼ ze | ゾ zo | ジャ ja | ジュ ju | ジョ jo |
ダ da | ヂ ji | ヅ zu | デ de | ド do | |||
バ ba | ビ bi | ブ bu | ベ be | ボ bo | ビャ bya | ビュ byu | ビョ byo |
パ pa | ピ pi | プ pu | ペ pe | ポ po | ピャ pya | ピュ pyu | ピョ pyo |
In de tweede tabel staan moderne toevoegingen aan het katakana, die worden gebruikt om de uitspraak van woorden in andere talen weer te kunnen geven. | |||||||
イェ ye | |||||||
ウィ wi | ウェ we | ウォ wo | |||||
ヴァ va | ヴィ vi | ヴ vu | ヴェ ve | ヴォ vo | |||
シェ she | |||||||
ジェ je | |||||||
チェ che | |||||||
ティ ti | トゥ tu | ||||||
ディ di | ドゥ du | ||||||
ツァ tsa | ツィ tsi | ツェ tse | ツォ tso | ||||
ファ fa | フィ fi | フェ fe | フォ fo | ||||
フュ fyu |
De volgende tabel toont de schrijfmethodiek van elk katakana-karakter. De nummers en pijlen geven respectievelijk de pennenstreek volgorde en richting weer.
Katakana ontstond na het hiragana tijdens het Heian tijdperk (794-1185). Het is ontwikkeld door studenten die luisterden naar colleges over klassieke Boeddhistische teksten. Zij schreven in hun tekst karakters die de uitspraak weergaven van tekens die zij niet kenden, of als het schrijven van woorden met het juiste Chinese karakter onbekend was. Zij gebruikten daarvoor delen van oorspronkelijke Chinese karakters. Bijvoorbeeld het teken voor ka カ is afgeleid van de linkerkant van ka 加 "toename". De figuur hiernaast toont de afleiding van katakana uit manyogana. Het hiragana daarentegen is een cursieve versie van volledige Chinese karakters. Omdat katakana oorspronkelijk sterk geassocieerd was met studeren en wetenschap, werd het schrift vooral door mannen gebruikt, in tegenstelling tot het hiragana. In het jaar 1900 werden de karakters voor gebruik in scholen definitief vastgesteld. Twee, niet meer gebruikte hiragana- en katakana-tekens, werden kort na de Tweede Wereldoorlog afgeschaft. Beide schriftsoorten hebben tegenwoordig dus 46 basis-karakters. Toch heten beide tekensets nog steeds "Gojūon" (50 klanken): hiragana no gojūon en katakana no gojūon.
In Unicode neemt katakana de code U+30A0 tot U+30FF in;
0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | A | B | C | D | E | F | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
30A | ゠ | ァ | ア | ィ | イ | ゥ | ウ | ェ | エ | ォ | オ | カ | ガ | キ | ギ | ク | |
30B | グ | ケ | ゲ | コ | ゴ | サ | ザ | シ | ジ | ス | ズ | セ | ゼ | ソ | ゾ | タ | |
30C | ダ | チ | ヂ | ッ | ツ | ヅ | テ | デ | ト | ド | ナ | ニ | ヌ | ネ | ノ | ハ | |
30D | バ | パ | ヒ | ビ | ピ | フ | ブ | プ | ヘ | ベ | ペ | ホ | ボ | ポ | マ | ミ | |
30E | ム | メ | モ | ャ | ヤ | ュ | ユ | ョ | ヨ | ラ | リ | ル | レ | ロ | ヮ | ワ | |
30F | ヰ | ヱ | ヲ | ン | ヴ | ヵ | ヶ | ヷ | ヸ | ヹ | ヺ | ・ | ー | ヽ | ヾ | ヿ |