In dit artikel duiken we in de opwindende wereld van Stabat Mater en onderzoeken we de verschillende aspecten, kenmerken en mogelijke toepassingen ervan in het dagelijks leven. Stabat Mater is een onderwerp dat de interesse heeft gewekt van onderzoekers, experts en enthousiastelingen, vanwege de relevantie ervan op verschillende gebieden en het vermogen om onze manier van denken, voelen en handelen te beïnvloeden. Langs deze lijnen zullen we Stabat Mater vanuit verschillende perspectieven analyseren, met als doel een alomvattende en verrijkende visie te bieden die de lezer in staat stelt het belang en de mogelijkheden ervan beter te begrijpen. Vanaf de oorsprong tot aan de toekomstige projecties ontpopt Stabat Mater zich als een spannend onderwerp dat nieuwsgierigheid opwekt en ons uitnodigt om na te denken over de impact ervan op de wereld van vandaag.
Het Stabat Mater is een van de beroemdste middeleeuws-Latijnse gedichten op de Moeder Gods in haar smart om de gekruisigde Christus. Het is genoemd naar de beginwoorden van het gedicht, Stabat mater dolorosa (Nederlands: 'De moeder stond bedroefd').
De auteur van het Stabat Mater was waarschijnlijk een franciscaan uit Frankrijk of Italië. Genoemd zijn [bron?] Johannes Fidenza (1221-1274), de latere kardinaal-aartsbisschop Bonaventura, en John Peckham, een Engelse student van Bonaventura, die twintig jaar in Parijs woonde. Rond de jaren 90 van de 20steeeuw werd het gedicht toegeschreven aan Jacopone da Todi (gest. 1306). In de 15e eeuw kreeg het Stabat Mater de rol van hymne in de katholieke liturgie. Het werd dan gezongen op 15 september, de dag waarop het "Feest van de Zeven Smarten van Maria" werd gevierd. Het Concilie van Trente (1543-1563) besloot echter het Stabat Mater weer uit de liturgie te verwijderen, omdat het te profaan zou zijn (meerstemmige muziek en gebruik van niet-Bijbelse teksten in de liturgie). Het gedicht behoort sinds 1727 op gezag van paus Benedictus XIII weer officieel tot de katholieke misgezangen van het feest van Onze-Lieve-Vrouw van Smarten. Daarnaast werd het sindsdien ook gebruikt als onderdeel van de "Veertien statiën van de Kruisgang" tijdens de Goede week. Er zijn verschillende Gregoriaanse melodieën bekend, van zowel voor als na de invoering van het Stabat Mater als sequentia bij het feest van de Zeven Smarten van Maria.
Het Stabat Mater is veelvuldig op muziek gezet o.a. door Luigi Boccherini, Emanuele d'Astorga, Marc-Antoine Charpentier, Peter Cornelius, Alphons Diepenbrock, Antonín Dvořák, Henryk Górecki, Louis Théodore Gouvy, Joseph Haydn, Karl Jenkins, Albert de Klerk, Zoltán Kodály, James MacMillan, Frank Martin, Orlando di Lasso, Franz Liszt, Sarah Neutkens, Giovanni Pierluigi da Palestrina, Krzysztof Penderecki, Giovanni Pergolesi, Francis Poulenc, Josquin des Prez, Joseph Rheinberger, Wolfgang Rihm, Gioacchino Rossini, Alessandro Scarlatti, Domenico Scarlatti, Franz Schubert, Piet Swerts,, Karol Szymanowski, Giuseppe Tartini, Giuseppe Verdi Antonio Vivaldi, en Arvo Pärt.
Op de van oorsprong Nederlandse Ultimate Stabat Mater Website worden meer dan 300 componisten vermeld die het Stabat Mater op muziek hebben gezet.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Onder meer Joost van den Vondel, Guido Gezelle, Hélène Nolthenius en Willem Wilmink hebben het Stabat Mater naar het Nederlands vertaald.
Bronnen, noten en/of referenties
|