ਅਵਰਕਤ ਕਿਰਣਾਂ (ਜਾਂ ਕਿਤੇ - ਕਿਤੇ ਅਧੋਰਕਤ ਵੀ ਨਾਮ) ਇੱਕ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦਾ ਬਿਜਲਈ ਚੁੰਬਕੀਏ ਵਿਕਿਰਣ ਹਨ, ਜਿਹਨਾਂਦੀ ਲਹਿਰ ਦੈਰਘਿਅ ਪ੍ਰਤੱਖ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਵਲੋਂ ਬਙ ਹੋ ਅਤੇ ਸੂਖਮ ਲਹਿਰ ਵਲੋਂ ਘੱਟ ਹੋ। ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਅਜਿਹਾ ਇਸਲਈ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਰਣਕਰਮ ਲਈ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਬਿਜਲਈ ਚੁੰਬਕੀਏ ਲਹਿਰ ਜਿਹਨਾਂਦੀ ਆਵ੍ਰੱਤੀ ਮਨੁੱਖ ਦੁਆਰਾ ਦਰਸ਼ਨ ਲਾਇਕ ਲਾਲ ਵਰਣ ਵਲੋਂ ਹੇਠਾਂ ਜਾਂ ਅਧ: ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਲਹਿਰ ਦੈਰਘਿਅ 750 nm and 1 mm ਦੇ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇੱਕੋ ਜਿਹੇ ਸ਼ਾਰਿਰਿਕ ਤਾਪਮਾਨ ਉੱਤੇ ਮਨੁੱਖ ਸਰੀਰ 10 ਮਾਇਕਰਾਨ ਦੀ ਅਧੋਰਕਤ ਲਹਿਰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਨਫਰਾਰੈੱਡ ਕਿਰਨਾਂ ਦੀ ਖੋਜ 1800 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਰਮਨ ਖੂਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨੀ ਵਿਲੀਅਮ ਹਰਸਚਲ ਨੇ ਕੀਤੀ| ਇਹ ਕਿਰਨਾਂ ਗਰਮ ਪਦਾਰਥਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਿਰਨਾਂ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਵਸਤੂ ਦੇ ਗਰਮ ਅਤੇ ਠੰਢੇ ਭਾਗ ਨੂੰ ਅੱਡ-ਅੱਡ ਰੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਗਰਮ ਭਾਗ ਨੂੰ ਪੀਲਾ ਅਤੇ ਠੰਢੇ ਭਾਗ ਨੂੰ ਨੀਲੇ ਰੰਗ ਵਿੱਚ|
ਅਵਰਕਤ ਛਾਇਆਂਕਨ ਅਕਸਰ ਸਾਮਰਿਕ ਅਤੇ ਨਾਗਰਿਕ, ਦੋਨਾਂ ਹੀ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਵਲੋਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਰੋਸ਼ਨੀ ਦੀ ਤੁਲਨਾ | |||||||
ਨਾਮ | ਤਰੰਗ ਲੰਬਾਈ | ਆਵਿਰਤੀ (Hz) | ਫੋਟੋਨ ਐਨਰਜੀ(eV) | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
ਗਾਮਾ ਕਿਰਨ | 0.01 nm ਤੋਂ ਘੱਟ | 30 EHz ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ | 124 keV – 300+ GeV | ||||
ਐਕਸ ਕਿਰਨ | 0.01 nm – 10 nm | 30 EHz – 30 PHz | 124 eV – 124 keV | ||||
ਅਲਟਰਾਵਾਈਲਟ ਕਿਰਨਾਂ | 10 nm – 380 nm | 30 PHz – 790 THz | 3.3 eV – 124 eV | ||||
ਦ੍ਰਿਸ਼ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ | 380 nm–700 nm | 790 THz – 430 THz | 1.7 eV – 3.3 eV | ||||
ਇਨਫਰਾਰੈੱਡ ਕਿਰਨਾਂ | 700 nm – 1 mm | 430 THz – 300 GHz | 1.24 meV – 1.7 eV | ||||
ਮਾਈਕਰੋਵੇਵ ਕਿਰਨਾਂ | 1 ਮਿਮੀ – 1 ਮੀਟਰ | 300 GHz – 300 MHz | 1.24 µeV – 1.24 meV | ||||
ਰੇਡੀਓ ਕਿਰਨਾਂ | 1 ਮਿਮੀ – 100,000 ਕਿਲੋਮੀਟਰ | 300 GHz – 3 Hz | 12.4 feV – 1.24 meV |
ਜਿਹਨਾਂਦੀ ਲਹਿਰ ਦੈਰਘਿਅ ਪ੍ਰਤੱਖ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੇ ਰਕਤ ਯਨੀ ਲਾਲ ਵਰਣ ਵਲੋਂ ਬਙ ਹੋ ਅਤੇ ਸੂਖਮ ਲਹਿਰ ਵਲੋਂ ਘੱਟ ਹੋ। ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਅਜਿਹਾ ਇਸਲਈ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਰਣਕਰਮ ਲਈ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਬਿਜਲਈ ਚੁੰਬਕੀਏ ਲਹਿਰ ਜਿਹਨਾਂਦੀ ਆਵ੍ਰੱਤੀ ਮਨੁੱਖ ਦੁਆਰਾ ਦਰਸ਼ਨ ਲਾਇਕ ਲਾਲ ਵਰਣ ਵਲੋਂ ਹੇਠਾਂ ਜਾਂ ਅਧ: ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਂਗ੍ਰੇਜੀ ਵਿੱਚ ਇੰਫਰਾ ਰੇਡ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
{{cite book}}
: |edition=
has extra text (help)