Łuk Cezara w Toruniu
W dzisiejszym świecie Łuk Cezara w Toruniu to temat obejmujący wiele aspektów i obecny we wszystkich obszarach naszego życia. Niezależnie od tego, czy chodzi o miejsce pracy, sferę społeczną, kulturową czy osobistą, Łuk Cezara w Toruniu odgrywa fundamentalną rolę w naszym społeczeństwie. Ważne jest, aby zrozumieć jego implikacje i wpływ na nasze życie, a także różne perspektywy, które istnieją na Łuk Cezara w Toruniu. W tym artykule przyjrzymy się różnym aspektom Łuk Cezara w Toruniu i ich wpływowi na nasze codzienne życie.
 nr rej. A/77 z 21 sierpnia 1929
| |
.JPG) Fasada wschodnia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Piekary 37 |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | |
| Rozpoczęcie budowy |
I poł. XVIII w. |
| Ważniejsze przebudowy |
1911 |
Położenie na mapie Torunia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |
 53°00′35,37″N 18°36′07,12″E/53,009825 18,601978
| |
Łuk Cezara w Toruniu – kamienica w stylu barokowym w Toruniu. Znajduje się na Starym Mieście, przy ul. Piekary 37.
Historia
Barokowa kamienica powstała w XVIII wieku. Kamienica sąsiadowała z zakładem produkującą maszyny do szycia marki Singer a miejską drukarnią. Od chwili powstania budynek tarasował drogę ze Starego Miasta do Bydgoskiego Przedmieścia. Idea wytyczenia nowej drogi między Starym Miastem a przedmieściem pojawiła się w 1900 roku. Najstarsze odnalezione dokumenty o planie przebicia kamienicy pochodzą z września 1913 roku. W 1915 roku wykonano przebicie. Za przebieg prac był odpowiedzialny niemiecki architekt Karl Cäsar. Jego projekt przebicia kamienicy pochodzi z 5 listopada 1914 roku. Na cześć architekta przejście (a następnie całą kamienicę) nazwano Łukiem Cezara (Cesarbogen, Łuk Caesara). Ze względu na rosnący ruch pieszy i drogowy powstały pasaż szybko przestał wystarczyć.
W okresie międzywojennym podjęto decyzję o poszerzeniu Łuku i wyburzeniu domów od strony ul Fosa Staromiejska, dzielące ul. Różaną z placem przed bankiem. Pomysł poszerzenia łuku spotkał się z krytyką ze strony miłośników zabytków. Projekt nowego Łuku Cezara przygotował w 1926 roku Kazimierz Ulatowski. Swój projekt (zakładający przejazd w dwóch domach) zaprezentował również Leopold Jarosławski. Istnieje również niepodpisany rysunek z pasażem 5-osiowym, pochodzący z 1927 roku. W 1929 roku władze miasta ogłosiły konkurs na przebudowę Łuku Cezara. W 1932 roku Ulatowski przedstawił projekt 7-piętowego wieżowca z 2-osiowym przejazdem przyziemiu. Projekt ten został zmodyfikowany dwa lata później. Wieżowiec miał stanowić rodzaj „nowoczesnej bramy”, usprawniającego komunikację i wskazującego nowy kierunek rozwoju Torunia. Projekt Ulatowskiego był krytykowany, głównie za sprawą wprowadzenia nowoczesnej i wielkogabarytowej architektury w średniowiecznej zabudowie. Ostatecznie Ulatowski przedstawił nową koncepcję, która została zaakceptowana. Przejście poszerzono w 1936 roku, poprowadzono w nim tory tramwajowe.
23 października 1936 roku odbył się pierwszy próbny przejazd tramwaju. Okazało się jednak, że ruch tramwajowy negatywnie wpływa na zabytkową architekturę miasta (między innymi zauważono pęknięcia ścian Ratusza Staromiejskiego), w związku z czym w 1971 roku, wraz z otwarciem nowego połączenia tramwajowego wokół Starego i Nowego Miasta, zaprzestano ruchu tramwajowego. Pod Łukiem Cezara odtworzono pamiątkowy fragment torów, podczas gdy pozostałą infrastrukturę tramwajową w Zespole Staromiejskim zdemontowano.
Podczas II wojny światowej niemieckie władze okupacyjne planowały poszerzyć Łuk Cezara. Zdaniem historyk sztuki Katarzyny Kluczwajd poszerzenie Łuku mogło wiązać się z planem przebudowy Horst-Wessel-Platz (placu Rapackiego).
Architektura
Barokowa kamienica wyróżniała się na tle innych budynków na Starym Mieście bogatym zdobieniem. Stiukowe ornamenty roślinne zachowane na fasadzie kamienicy stanowią jeden z nielicznych przykładów charakterystycznego dla Torunia stylu zdobnictwa barokowego. Na szczycie budynku od ulicy Różanej znajduje się figura archanioła Michała z trąbką, natomiast po jego bokach znajdują się puchary oraz metalowe chorągiewki. Od figury pochodzi jedna ze zwyczajowych nazw kamienicy – Kamienica pod Aniołem.
Przypisy
- ↑ a b c Kluczwajd 2017 ↓, s. 66.
- ↑ a b c d e f Kluczwajd 2022 ↓, s. 50.
- ↑ a b Kluczwajd 2020 ↓, s. 77.
- ↑ Kluczwajd 2022 ↓, s. 51.
- ↑ Łuk Cezara w Toruniu w serwisie Zabytki Toruń. Zabytki Toruń. . .
- ↑ Kluczwajd 2023 ↓, s. 43.
- ↑ Toruński Serwis Turystyczny - Kamienice Mieszczańskie. .
Bibliografia
- Katarzyna Kluczwajd: Toruń, którego nie ma. Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2017. ISBN 978-83-7729-333-1.
- Katarzyna Kluczwajd: Toruński Łuk Cäsera Ulatowskiego – Tłoczka, czyli „nowa brama Bydgoska” jako przykład zmiany tego, co dzieli, na to, co łączy. W: Katarzyna Kluczwajd, Michał Pszczółkowski (red.): Torunia przestrzeń wspólna: wielokulturowe miasto z cezurą i bez cezury 1920 roku. Zabytki toruńskie młodszego pokolenia. Toruń: Stowarzyszenie Historyków Sztuki, 2020. ISBN 978-83-953155-9-6.
- Katarzyna Kluczwajd: Toruń tylko zaplanowany. Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2022. ISBN 978-83-7729-703-2.
- Katarzyna Kluczwajd: Kopernikowy rok 1943 w Toruniu i „ujednolicenie” zabudowy ul. Kopernika. Opóźnione obchody polskie 1953 roku. W: Toruńskie rocznice kopernikańskie: fakty, ideologie, kreacje. Katarzyna Kluczwajd, Michał Pszczółkowski (red.). Toruń: Stowarzyszenie Historyków Sztuki, 2023. ISBN 978-83-966134-3-1.