W dzisiejszym świecie 17 października to temat, który przykuł uwagę milionów ludzi na całym świecie. Niezależnie od tego, czy ze względu na swoje dzisiejsze znaczenie, wpływ na społeczeństwo czy znaczenie historyczne, 17 października zdołał ustawić się jako temat ogólnego zainteresowania w sferze społecznej, kulturalnej, politycznej i gospodarczej. Na przestrzeni lat 17 października był przedmiotem licznych badań, debat i kontrowersji, prowadzących do lepszego zrozumienia i analizy różnych jego wymiarów. W tym artykule dokładnie zbadamy zjawisko 17 października i jego konsekwencje w naszym codziennym życiu, aby rzucić światło na temat, który nadal budzi duże zainteresowanie i ciekawość w dzisiejszym społeczeństwie.
17 października jest 290. (w latach przestępnych 291.) dniem w kalendarzu gregoriańskim . Do końca roku pozostaje 75 dni.
Święta
Imieniny obchodzą : Augustyna , Florentyn , Heron , Ignacy , Laurentyna , Lucyna , Małgorzata , Mamelta , Marian , Niceta , Rudolf , Rudolfa , Rudolfina , Seweryna , Sulisława , Wiktor i Zuzanna .
Haiti – Rocznica Śmierci Jean-Jacques’a Dessalinesa
Osetia Północna – Święto Republiki Północna Osetia-Alania
Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych – Dzień Przyjaźni z Portoryko
Międzynarodowe – Międzynarodowy Dzień Walki z Ubóstwem (ustanowione przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 1992 roku)
wspomnienia i święta Kościoła katolickiego obchodzą:
Wydarzenia w Polsce
Romuald Traugutt
Wydarzenia na świecie
456 – Został obalony cesarz zachodniorzymski Awitus .
1091 – Najpotężniejsze w historii tornado uderzyło na Londyn , zabijając 2 osoby i burząc m.in. drewniany London Bridge .
1244 – Wyprawy krzyżowe : krzyżowcy ponieśli klęskę w bitwie z Egipcjanami i Chorezmijczykami pod Harbijją .
1346 – Po porażce w bitwie pod Neville’s Cross król Szkocji Dawid II Bruce dostał się do niewoli angielskiej.
1404 – Cosimo Gentile de’Migliorati został wybrany na papieża i przyjął imię Innocenty VII .
1448 – Rozpoczęła się węgiersko-turecka bitwa na Kosowym Polu .
1456 – Założono Uniwersytet w niemieckim Greifswaldzie .
1483 – Generalny inkwizytor Kastylii Tomás de Torquemada został dodatkowo mianowany przez papieża Sykstusa IV generalnym inkwizytorem Aragonii .
1604 – Niemiecki astronom Johannes Kepler rozpoczął obserwację ostatniej dotychczas supernowej w Drodze Mlecznej , nazwanej później Gwiazdą Keplera .
1610 – Ludwik XIII został koronowany w katedrze w Reims na króla Francji i Nawarry .
1638 – Wojna trzydziestoletnia : zwycięstwo wojsk cesarskich nad angielsko-szwedzko-palatynackimi w bitwie pod Vlotho .
1736 – W Stambule został podpisany turecko-perski traktat pokojowy.
1740 :
1755 – Król Ferdynand VI założył Królewski Ogród Botaniczny w Madrycie .
1761 – W Wiedniu odbyła się premiera baletu Don Juan z muzyką Christopha Willibalda Glucka .
1771 – W Mediolanie odbyła się premiera opery Askaniusz w Albie Wolfganga Amadeusa Mozarta .
1777 – Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych : kapitulacja wojsk brytyjskich po przegranej bitwie pod Saratogą , która skłoniła Francję do uznania niepodległości Stanów Zjednoczonych i przystąpienia do wojny po ich stronie.
1781 – Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych: wojska amerykańskie zdobyły Yorktown .
1793 – Zwycięstwo francuskiej armii rewolucyjnej nad powstańcami wandejskimi w bitwie pod Cholet .
1797 – Został podpisany traktat pokojowy w Campo Formio , na mocy którego Austria zrzekła się na rzecz Francji swojej części Niderlandów (dzisiejszej Belgii) oraz lewego brzegu Renu , a w północnych Włoszech utworzono uzależnioną od Francji Republikę Cisalpińską .
1800 – Anglicy przejęli kontrolę nad holenderską kolonią Curaçao na Karaibach .
1805 – III koalicja antyfrancuska : kapitulacja armii austriackiej w II bitwie pod Ulm .
1806 :
1813 – Zwycięstwo powstańców chilijskich nad rojalistami w bitwie pod El Roble .
1829 – Cesarz Brazylii Piotr I poślubił swą drugą żonę Amalię de Beauharnais i ustanowił z tej okazji Order Róży .
1845 – W Budziszynie odbyło się premierowe wykonanie hymnu Serbołużyczan Piękne Łużyce .
1850 – W pierwszą rocznicę śmierci na paryskim cmentarzu Père-Lachaise odsłonięto mogiłę Fryderyka Chopina wraz ze znajdującym się na niej pomnikiem.
1854 – Wojna krymska : rozpoczęło się oblężenie Sewastopola .
1860 – W szkockim Prestwick rozegrano pierwszy męski turniej golfowy The Open Championship , najstarszy z czterech głównych turniejów na świecie.
1868 – Została uchwalona konstytucja Luksemburga .
1878 – John A. Macdonald został po raz drugi premierem Kanady .
1879 – Austriacki astronom Johann Palisa odkrył planetoidę (207) Hedda .
1886 – We Włoszech ukazała się powieść dla dzieci Serce Edmonda De Amicisa .
1889 – Florvil Hyppolite został prezydentem Haiti .
1891 – Otwarto Muzeum Historii Sztuki w Wiedniu.
1892 – Niemiecki astronom Max Wolf odkrył planetoidę (342) Endymion .
1900 – Bernhard von Bülow został kanclerzem Rzeszy i premierem Prus .
1903 – Premiera brytyjskiego krótkometrażowego filmu niemego Alicja w Krainie Czarów w reżyserii Cecila M. Hepwortha i Percy’ego Stowa .
1904 :
1906 – Niemiecki astronom August Kopff odkrył planetoidę (617) Patroclus .
1912 :
1913 – W wyniku eksplozji sterowca LZ 18 nad lotniskiem Johannisthal pod Berlinem zginęło wszystkich 28 osób na pokładzie.
1915 – I wojna światowa : rozpoczęła się bułgarsko-francuska bitwa pod Kriwołakiem .
1917 – I wojna światowa: zwycięstwo floty niemieckiej nad rosyjską w bitwie w Moonsundzie .
1919 – Uruchomiono metro w Madrycie.
1920 :
1925 – 12 osób zginęło, a 25 zostało rannych w zderzeniu pociągów osobowego z towarowym w Bressana Bottarone w północnych Włoszech .
1926 – Papież Pius XI dokonał beatyfikacji 191 męczenników zamordowanych w czasie rewolucji francuskiej , których dokumentację udało się skompletować.
1931 – Al Capone został uznany winnym oszustw podatkowych i tydzień później skazany na karę 11 lat pozbawienia wolności i 50 tys. dolarów grzywny.
1933 – Albert Einstein przybył na stałe do USA.
1937 – Po raz pierwszy pojawili się na gazetowym pasku komiksowym siostrzeńcy Kaczora Donalda : Hyzio, Dyzio i Zyzio .
1938 – W stoczni w Rotterdamie zwodowano okręt podwodny ORP „Sęp” .
1941 :
1943 :
1944 – Wojna na Pacyfiku: na Morzu Żółtym po wejściu na minę zatonął okręt podwodny USS „Escolar” wraz 82-osobową załogą.
1945 – Abp Damaskin został premierem Grecji .
1947 – Podpisano traktat brytyjsko-birmański na mocy którego Birma uzyskała pełną niepodległość.
1950 :
Mający lecieć do Glasgow , należący do British European Airways Douglas DC-3 rozbił się krótko po starcie z Londynu , w wyniku czego zginęło 24 pasażerów i 4 spośród 5 członków załogi.
Wojna koreańska : w okupowanym przez wojska amerykańskie i południowokoreańskie Sinch’ŏn rozpoczęła się masakra ludności cywilnej, w trakcie której do 7 grudnia zginęło około 35 tys. osób.
1951 :
1952 :
1956 – Królowa brytyjska Elżbieta II dokonała oficjalnego uruchomienia drugiej w świecie (po radzieckiej w Obninsku ) elektrowni jądrowej Calder Hall .
1957 :
1958 – 80 osób zginęło w katastrofie samolotu Tu-104 A pod miastem Kanasz w rosyjskiej republice Czuwaszji .
1961 :
Paryska policja dokonała masakry co najmniej 50 algierskich demonstrantów.
W Moskwie rozpoczął obrady XXII Zjazd KPZR .
1964 – W pobliżu Rzeczycy zostało odkryte pierwsze przemysłowe złoże naftowe na Białorusi .
1967 – Podczas próby ucieczki do Berlina Zachodniego utonął w jeziorze Nieder Neuendorfer See 24-letni Franciszek Piesik , jedyna polska ofiara Muru Berlińskiego .
1968 – Premiera filmu kryminalnego Bullitt w reżyserii Petera Yatesa .
1970 – Pod Montrealem w bagażniku samochodu znaleziono zwłoki wicepremiera i ministra pracy Quebecu Pierre’a Laporte’a , porwanego tydzień wcześniej przez separatystów z Frontu Wyzwolenia Quebecu .
1971 :
1972 – Lars Korvald został premierem Norwegii .
1973 :
1974 – Dokonano oblotu śmigłowca wielozadaniowego Sikorsky UH-60 Black Hawk .
1976 – Zainaugurował działalność Otwarty Uniwersytet Izraela .
1979 – Matka Teresa z Kalkuty została ogłoszona laureatką Pokojowej Nagrody Nobla .
1980 – Elżbieta II jako pierwszy w historii brytyjski monarcha została przyjęta w Watykanie przez papieża Jana Pawła II .
1985 – Ukończono odbudowę zachodniej wieży katedry Notre Dame w Luksemburgu , zniszczonej w pożarze z 5 kwietnia tego roku.
1986 – Premiera filmu Kolor pieniędzy w reżyserii Martina Scorsese .
1988 – 33 osoby zginęły, a 19 zostało rannych w katastrofie Boeinga 707 należącego do Uganda Airlines podczas podchodzenia do lądowania w Rzymie .
1989 – W trzęsieniu ziemi w okolicy San Francisco zginęło 67 osób, a 3757 zostało rannych.
1990 – Uruchomiono Internet Movie Database (IMDb) .
1993 – Na Mauritiusie powołano Organizację dla Harmonizacji Prawa Afrykańskiego (OHADA).
1994 :
1995 – Francuzka Jeanne Calment została najstarszą osobą w historii po przekroczeniu wieku Japończyka Shigechiyo Izumiego (120 lat i 237 dni).
1997 :
1998 – W okolicy miasta Jesse w Nigerii około 1200 osób kradnących ropę naftową zginęło w wyniku eksplozji rurociągu .
2001 – Palestyńscy terroryści zastrzelili w hotelu w Jerozolimie emerytowanego izraelskiego generała, ministra turystyki i przywódcę prawicowej partii Moledet Rechawama Ze’ewiego .
2003 :
2004 – Na Białorusi odbyły się wybory parlamentarne i referendum w sprawie zniesienia limitu kadencji prezydenta .
2005 – Zakończyła się druga chińska załogowa misja kosmiczna Shenzhou 6 .
2006 – Populacja USA osiągnęła 300 milionów.
2007 – XIV Dalajlama Tenzin Gjaco został odznaczony Złotym Medalem Kongresu Stanów Zjednoczonych .
2009 – Wojna w Pakistanie : wojska rządowe rozpoczęły ofensywę lądową w Waziristanie Południowym .
2010 – Papież Benedykt XVI kanonizował 6 błogosławionych, w tym Stanisława Kazimierczyka .
2012 – Abdi Farah Shirdon Saaid został premierem Somalii .
2016 – Wystrzelono chiński statek kosmiczny Shenzhou 11 , który dostarczył dwuosobową załogę do modułu kosmicznego Tiangong 2 .
2017 – Ofensywa Państwa Islamskiego w Syrii : zdominowane przez Kurdów Syryjskie Siły Demokratyczne zdobyły okupowaną przez islamistów Rakkę na północy kraju.
2018 – 21 osób zginęło (w tym zamachowiec-samobójca), a ponad 50 zostało rannych w wyniku ataku z użyciem bomby i broni palnej na uczelnię techniczną w Kerczu na Krymie .
2019 – Podczas lądowania na wyspie Unalaska u wybrzeży Alaski rozbił się należący do linii PenAir samolot Saab 2000 . Spośród 41 osób na pokładzie zginęła jedna, a 12 zostało rannych.
Urodzili się
1125 – Lu You , chiński poeta (zm. 1210 )
1253 – Iwo z Bretanii , francuski franciszkanin, prawnik, święty (zm. 1303 )
1488 – Baccio Bandinelli , włoski rzeźbiarz (zm. 1560 )
1500 – Alfons de Orozco , hiszpański augustianin, święty (zm. 1591 )
1560 – Ernest Fryderyk , margrabia Badenii-Durlach i Baden-Baden (zm. 1604 )
1563 – Jodocus Hondius Starszy , holenderski miedziorytnik, kartograf (zm. 1612 )
1577 :
1579 – Paweł Piasecki , polski duchowny katolicki, biskup kamieniecki , chełmski i przemyski , sekretarz królewski (zm. 1649 )
1582 – Johann Gerhard , niemiecki teolog luterański (zm. 1637 )
1587 – (data chrztu) Nathan Field , angielski aktor, dramaturg (zm. 1633 )
1592 – Dominik Castellet Vinale , hiszpański dominikanin, misjonarz, męczennik, błogosławiony (zm. 1628 )
1617 – Dionisio Lazzari , włoski architekt, rzeźbiarz (zm. 1689 )
1623 – François Turretin , szwajcarski teolog kalwiński (zm. 1687 )
1629 – Baltazar Karol Habsburg , książę Asturii , Girony , Montblanc , Viany , pan na Balaguer , następca tronu Portugalii i Hiszpanii (zm. 1646 )
1638 – Jan Karol Wittelsbach , hrabia palatyn i książę Palatynatu-Gelnhausen (zm. 1704 )
1666 – Jan Wilhelm , książę Saksonii-Eisenach (zm. 1729 )
1680 – Anna Konstancja Cosel , niemiecka hrabina (zm. 1765 )
1688 – Domenico Zipoli , włoski jezuita, misjonarz, kompozytor (zm. 1726 )
1696 – August III Sas , elektor Saksonii , król Polski (zm. 1763 )
1708 – Ambroży (Zertis-Kamienski) , rosyjski biskup prawosławny (zm. 1771 )
1711 – Jupiter Hammon , amerykański poeta (zm. 1806 )
1719 :
1720 – Maria Teresa Agnesi Pinottini , włoska kompozytorka, śpiewaczka (zm. 1795 )
1725 – John Wilkes , brytyjski dziennikarz, polityk (zm. 1797 )
1729 – Pierre-Alexandre Monsigny , francuski kompozytor operowy (zm. 1817 )
1759 – Jakob Bernoulli , szwajcarski matematyk (zm. 1789 )
1760 – Henri de Saint-Simon , francuski historyk, filozof, ekonomista (zm. 1825 )
1765 – Henri-Jacques-Guillaume Clarke , francuski generał pochodzenia irlandzkiego, marszałek i par Francji (zm. 1818 )
1780 – Richard Johnson , amerykański polityk, wiceprezydent USA (zm. 1850 )
1781 – Johann Friedrich Meckel , niemiecki anatom (zm. 1833 )
1784 – Fructuoso Rivera , urugwajski wojskowy, polityk, pierwszy prezydent Urugwaju (zm. 1854 )
1785 – Tadeusz Wolański , polski archeolog, kolekcjoner (zm. 1865 )
1799 :
1802 – Gaetano Moroni , włoski bibliograf, bibliofil, erudyta (zm. 1883 )
1803 :
1811 – Janusz Rostworowski , polski hrabia, urzędnik dworu Królestwa Polskiego i Cesarstwa Rosyjskiego , dyrektor stadniny w Janowie Podlaskim , filantrop (zm. 1891 )
1813 :
1814 :
1817 – Syed Ahmed Khan , indyjski muzułmanin, pragmatyk, reformator islamu, filozof (zm. 1898 )
1818 :
1819 – Fryderyk Wilhelm , wielki książę Meklemburgii-Strelitz (zm. 1904 )
1820 – Édouard Roche , francuski matematyk, astronom (zm. 1883 )
1821 – Alexander Gardner , szkocki fotograf (zm. 1882 )
1828 – Emeryk Hutten-Czapski , polski hrabia, numizmatyk, kolekcjoner, uczony (zm. 1896 )
1829 – Lucyna Ćwierczakiewiczowa , polska autorka książek kucharskich (zm. 1901 )
1832 – Roman Damian Sanguszko , polski ziemianin, kolekcjoner (zm. 1917 )
1833 – Charles de Bange , francuski pułkownik, konstruktor broni artyleryjskiej (zm. 1914 )
1835 :
1842 :
1844 – Gustave Schlumberger , francuski historyk (zm. 1929 )
1847 – Władysław Bełza , polski poeta, publicysta (zm. 1913 )
1848 – Wiktor Gomulicki , polski poeta, pisarz, eseista, historyk, kolekcjoner, encyklopedysta (zm. 1919 )
1850 :
1853 – Maria Aleksandrowna Romanowa , wielka księżna Rosji (zm. 1920 )
1854 – Queenie Newall , brytyjska łuczniczka (zm. 1929 )
1859 – Childe Hassam , amerykański malarz (zm. 1935 )
1863 – Franciszek Wójcik , polski rolnik, polityk (zm. 1941 )
1864 – Elinor Glyn , amerykańska pisarka, reżyserka filmowa (zm. 1943 )
1865 – Lucjan Żeligowski , polski generał broni (zm. 1947 )
1871 – Michał Kirkor , polski lekarz, taternik (zm. 1907 )
1873 :
1881 – Maria Dulęba , polska aktorka (zm. 1959 )
1883 – Alexander Sutherland Neill , szkocki pedagog (zm. 1973 )
1886 – Spring Byington , amerykańska aktorka (zm. 1971 )
1888 :
1889 – Billy Carlson , amerykański kierowca wyścigowy (zm. 1915 )
1890 – Emil Kaliński , polski inżynier, pułkownik łączności, polityk, minister poczt i telegrafów, senator RP (zm. 1973 )
1891 :
1892 :
Alfred Ader , polski szablista, florecista (zm. 1941 )
Kazimierz Chodkiewicz , polski pułkownik żandarmerii, legionista, filozof, ezoteryk, teozof (zm. 1980 )
Theodor Eicke , niemiecki funkcjonariusz nazistowski, zbrodniarz wojenny (zm. 1943 )
Otakar Jeremiáš , czeski kompozytor, dyrygent, wiolonczelista (zm. 1962 )
R.K. Shanmukham Chetty , indyjski prawnik, ekonomista, polityk (zm. 1953 )
1893 :
1894 :
1895 :
1896 :
1897 :
1898 :
Jerzy Krókowski , polski taternik, filolog klasyczny, historyk literatury, wykładowca akademicki (zm. 1967 )
Simon Vestdijk , holenderski prozaik, poeta, eseista, krytyk literacki (zm. 1971 )
1899 :
1900 :
1901 :
1902 :
1903 :
Andriej Grieczko , radziecki dowódca wojskowy, marszałek ZSRR , polityk (zm. 1976 )
Benedykt Halicz , polski biolog, wykładowca akademicki (zm. 1997 )
Leo Huberman , amerykański ekonomista marksistowski, działacz socjalistyczny (zm. 1968 )
Oscar Malmbrandt , szwedzki lekkoatleta, młociarz (zm. 1987 )
Nathanael West , amerykański pisarz, scenarzysta filmowy (zm. 1940 )
1904 :
1905 :
1906 :
1907 – John Marley , amerykański aktor (zm. 1984 )
1908 :
1909 – Juliusz Wiktor Gomulicki , polski edytor, eseista, varsavianista (zm. 2006 )
1910 :
1911 – Michaił Drujan , rosyjski operator filmowy (zm. 2000 )
1912 :
1913 – Konrad Hubert Vieth , polski lekarz, podporucznik AK (zm. 1987 )
1914 :
1915 :
1916 :
Robert S. Baker , brytyjski reżyser, scenarzysta i producent filmowy (zm. 2009 )
Tadeusz Chciuk-Celt , polski harcmistrz, polityk, dziennikarz, żołnierz ZWZ , cichociemny (zm. 2001 )
Tadeusz Paciorkiewicz , polski kompozytor, organista, pedagog (zm. 1998 )
1917 :
1918 :
1919 :
1920 :
1921 :
1922 :
1923 :
1924 :
1925 :
1926 :
1927 :
1928 :
1929 :
1930 :
1931 :
1932 :
Kazimierz Boczarski , polski bokser (zm. 1973 )
Yoro Diakité , malijski wojskowy, polityk, premier Mali (zm. 1973 )
Rudolf Smend , niemiecki teolog ewangelicki, wykładowca akademicki
C.K. Stead , nowozelandzki prozaik, poeta, eseista, krytyk literacki
1933 :
1934 :
1935 :
1936 :
Sathima Bea Benjamin , południowoafrykańska wokalistka i kompozytorka jazzowa (zm. 2013 )
Hazim al-Biblawi , egipski ekonomista, polityk
Mieczysław Czuma , polski dziennikarz, publicysta, poeta
Iwan Dracz , ukraiński poeta, polityk (zm. 2018 )
Dave Hobson , amerykański polityk
Hiroo Kanamori , japoński sejsmolog
Józef Kozielecki , polski psycholog (zm. 2017 )
Sawwa Kulisz , rosyjski reżyser filmowy (zm. 2001 )
Jørn Sørensen , duński piłkarz, trener
1937 :
1938 :
1939 :
1940 :
1941 :
1942 :
1943 :
1944 :
1945 :
1946 :
Franciszek Dzida , polski reżyser, scenarzysta i operator filmowy (zm. 2013 )
Michael Hossack , amerykański perkusista, członek zespołu The Doobie Brothers (zm. 2012 )
Jan Kavan , czeski polityk, dyplomata
Cameron Mackintosh , brytyjski producent musicali
Adam Michnik , polski historyk, dziennikarz, publicysta, eseista pochodzenia żydowskiego
Bob Seagren , amerykański lekkoatleta, tyczkarz
Wolfgang Welsch , niemiecki filozof, historyk sztuki
1947 :
1948 :
1949 :
Owen Arthur , barbadoski historyk, ekonomista, polityk, premier Barbadosu (zm. 2020 )
Göran Färm , szwedzki dziennikarz, polityk, eurodeputowany
Aleksandr Ivankov , uzbecki piłkarz, trener (zm. 2004 )
Kim U-gil , północnokoreański bokser
1950 :
Philippe Barbarin , francuski duchowny katolicki, arcybiskup metropolita Lyonu , prymas Francji , kardynał
Tommaso Caputo , włoski duchowny katolicki, arcybiskup, nuncjusz apostolski, prałat Pompejów
Stefan Förster , niemiecki bokser
David Adams Richards , kanadyjski pisarz, polityk
Howard Rollins , amerykański aktor (zm. 1996 )
1951 :
1952 :
1953 :
1954 :
1955 :
1956 :
Mae Jemison , amerykańska lekarka, astronautka
Wiktor Kucaj , polski klawiszowiec, kompozytor, członek zespołu RSC
Pat McCrory , amerykański polityk
Antal Nagy , węgierski piłkarz
Bernd Olbricht , niemiecki kajakarz
Guy Stéphan , francuski piłkarz, trener
1957 :
1958 :
1959 :
1960 :
1961 :
Wojciech Birek , polski twórca i krytyk komiksów, nauczyciel akademicki
Janusz Grudziński , polski gitarzysta i keyboardzista rockowy, kompozytor, członek zespołu Kult (zm. 2023 )
Adam Kaczmarek , polski strzelec sportowy
Vaclavas Kidykas , litewski lekkoatleta, dyskobol
Kamandar Madżydow , białoruski zapaśnik
John Okafor , nigeryjski aktor (zm. 2024 )
Vladimír Tošovský , czeski inżynier, menedżer, polityk
1962 :
László Darvasi , węgierski pisarz, dziennikarz
Mike Judge , amerykański aktor, reżyser, scenarzysta i producent filmowy, pisarz, karykaturzysta
Genowefa Patla , polska lekkoatletka, oszczepniczka
Wojciech Zimiński , polski dziennikarz, poeta, artysta kabaretowy, scenarzysta filmowy
1963 :
1964 :
1965 :
1966 :
Antoni Dudek , polski politolog, historyk, wykładowca akademicki, publicysta
Danny Ferry , amerykański koszykarz
Mark Gatiss , amerykański aktor, pisarz, scenarzysta filmowy i telewizyjny
Artur Kasperek , polski fagocista
Tommy Kendall , amerykański kierowca wyścigowy
Mário Antônio da Silva , brazylijski duchowny katolicki, biskup Roraimy
1967 :
Tudorița Chidu , rumuńska lekkoatletka, biegaczka średniodystansowa
Pedro González Vera , chilijski piłkarz
Bogdan Rymanowski , polski dziennikarz i prezenter telewizyjny
Nathalie Tauziat , francuska tenisistka
Allen West , amerykański gitarzysta, kompozytor, członek zespołów: Massacre , Obituary , Six Feet Under , Lowbrow i Southwicked
1968 :
1969 :
Ernie Els , południowoafrykański golfista
Jesús Ángel García , hiszpański lekkoatleta, chodziarz
Małgorzata Łupina , polska operatorka, reżyserka filmów dokumentalnych
Kevin Alexander Stea , amerykański tancerz, choreograf, aktor, model pochodzenia walijsko-chińskiego
Nancy Sullivan , amerykańska aktorka, prezenterka, scenarzystka filmowa
1970 :
1971 :
Martin Heinrich , amerykański polityk, senator
Tomasz Jacek Kiliński , polski ekonomista, samorządowiec, burmistrz Nowej Rudy
Chris Kirkpatrick , amerykański wokalista, aktor głosowy
Krzysztof Patocki , polski perkusista, producent muzyczny
Jan Peterek , czeski hokeista
Derrick Plourde , amerykański perkusista, członek zespołów: Lagwagon , Bad Astronaut , The Ataris i Rich Kids on LSD (zm. 2005 )
Andy Whitfield , australijski aktor, model pochodzenia walijskiego (zm. 2011 )
1972 :
Eminem , amerykański raper, aktor
Wyclef Jean , amerykański muzyk, wokalista, kompozytor, członek zespołu The Fugees , aktor, producent filmowy pochodzenia haitańskiego
Sharon Leal , amerykańska aktorka
Jari Lipponen , fiński łucznik
Tarkan , turecki piosenkarz
1973 :
1974 :
Savatheda Fynes , bahamska lekkoatletka, sprinterka
Matthew Macfadyen , brytyjski aktor
Rizwan Manji , indyjsko-kanadyjski aktor
Milan Němec , czeski aktor
Zbigniew Stonoga , polski przedsiębiorca, videobloger
Dhondup Wangchen , tybetański filmowiec amator, aktywista, więzień polityczny
1975 :
Patrycja Bereznowska , polska lekkoatletka, biegaczka długodystansowa
Anne Kremer , luksemburska tenisistka
Milagros Moy , peruwiańska siatkarka
Marcin Nowak , polski siatkarz
Despina Olimbiu , cypryjska piosenkarka
Samuel Slovák , słowacki piłkarz
Adrián Terrazas-González , meksykański muzyk, członek zespołu The Mars Volta
Marcin Tomaszewski , polski taternik, alpinista
McLain Ward , amerykański jeździec sportowy
Aleksy (Zanoczkin) , rosyjski biskup prawosławny
1976 :
1977 :
Dudu Aouate , izraelski piłkarz, bramkarz
Marco Bui , włoski kolarz górski
Agnieszka Giedrojć-Juraha , polska lekkoatletka, skoczkini wzwyż
Noureddine Kacemi , marokański piłkarz
Biljana Topić , serbska lekkoatletka, trójskoczkini
André Villas-Boas , portugalski trener piłkarski
Stephen Wooldridge , australijski kolarz szosowy i torowy (zm. 2017 )
1978 :
1979 :
Veronika Bauer , kanadyjska narciarka dowolna
Marcela Bovio , meksykańska wokalistka, skrzypaczka, członkini zespołów: Elfonia i Stream of Passion
Martin Mesík , słowacki skoczek narciarski
Sergio Navarro , hiszpański piłkarz, trener
Aleksandros Nikolaidis , grecki taekwondzista (zm. 2022 )
Kimi Räikkönen , fiński kierowca wyścigowy i rajdowy
Deanna Russo , amerykańska modelka, aktorka, producentka i reżyserka telewizyjna
John Thorrington , amerykański piłkarz pochodzenia południowoafrykańskiego
Kostas Tsartsaris , grecki koszykarz
1980 :
1981 :
1982 :
1983 :
1984 :
1985 :
1986 :
1987 :
1988 :
1989 :
1990 :
1991 :
1992 :
1993 :
1994 :
1995 :
1996 :
1997 :
1999 – Victor Bogaciuc , mołdawski piłkarz
2000 :
2001 :
2003 – Artur Felfner , ukraiński lekkoatleta, oszczepnik
Zmarli
532 – Bonifacy II , papież (ur. ?)
1174 – Petronela , królowa Aragonii (ur. 1135 )
1232 – Idris I , kalif Maroka (ur. ?)
1244 – Armand de Périgord , wielki mistrz zakonu templariuszy (ur. 1178 )
1277 – Mastino I della Scala , włoski kondotier (ur. ?)
1404 – Katarzyna Visconti , księżna Mediolanu (ur. 1360 –62 )
1426 – Sojurgatmysz-e Szahroch , książę z rodu Timurydów (ur. ok. 1398 )
1451 – Aleksandra , księżniczka stargardzka i słupska (ur. ok. 1437 )
1547 – Fryderyk II , książę legnicki , brzeski , ścinawski , głogowski i ziębicki (ur. 1480 )
1552 – Andreas Osiander , niemiecki teolog luterański, działacz reformacyjny (ur. 1498 )
1553 – Jerzy III , niemiecki duchowny protestancki, reformator religijny, prepozyt magdeburski , prepozyt miśnieński , biskup koadiutor Merseburga , książę Anhalt-Dessau , książę Anhalt-Plötzkau (ur. 1507 )
1575 – Gaspar Cervantes de Gaete , hiszpański duchowny katolicki, arcybiskup Mesyny , Salerno i Tarragony , kardynał (ur. 1511 )
1584 – Ryszard Gwyn , walijski męczennik, święty (ur. 1537 )
1586 – Philip Sidney , angielski poeta, prozaik (ur. 1554 )
1587 – Franciszek I Medyceusz , wielki książę Toskanii (ur. 1541 )
1608 – Luca Bati , włoski kompozytor (ur. 1546 )
1638 – (data pogrzebu) Gillis Claesz. de Hondecoeter , holenderski malarz (ur. ok. 1575 )
1647 – Piotr Casani , włoski pijar, błogosławiony (ur. 1572 )
1690 – Małgorzata Maria Alacoque , francuska zakonnica, mistyczka, święta (ur. 1647 )
1709 – Grzegorz Antoni Ogiński , hetman wielki litewski , starosta generalny żmudzki , chorąży wielki litewski , cześnik wielki litewski , członek konfederacji olkienickiej (ur. 1654 )
1714 – Janez Svetokriški , słoweński pisarz, kaznodzieja (ur. 1647 )
1715 :
1746 – Michał Remigiusz Łaszewski , polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy warmiński (ur. 1682 )
1754 – Adam Ledóchowski , polski szlachcic, polityk, kasztelan wołyński, starosta włodzimierski, pułkownik królewski (ur. ?)
1756 – Tomasz Baczyński , polski jezuita, dramatopisarz (ur. 1690 )
1757 – René-Antoine Ferchault de Réaumur , francuski fizyk, przyrodnik (ur. 1683 )
1768 – Ludwik VIII, landgraf Hesji-Darmstadt (ur. 1691 )
1770 – Henri François le Dran , francuski chirurg wojskowy (ur. 1685 )
1774 – Hermann Hannibal von Blümegen , niemiecki duchowny katolicki, biskup ordynariusz hradecki (ur. 1716 )
1781 – Ceslaus Gotthard von Schaffgotsch , niemiecki duchowny katolicki, wikariusz generalny biskupstwa wrocławskiego (ur. 1726 )
1784 – Stanisław Ankwicz , polski szlachcic, polityk (ur. 1720 )
1789 – Karol Jerzy Lebrecht , książę Anhalt-Köthen (ur. 1730 )
1794 – Francuskie urszulanki, męczennice i błogosławione zgilotynowane w Valenciennes :
1806 – Jean-Jacques Dessalines , haitański polityk, cesarz Haiti (ur. 1758 )
1809 – Pierre Louis du Buat , francuski fizyk, inżynier wojskowy, budowniczy fortyfikacji (ur. 1734 )
1831 – Antoni Alojzy , książę Hohenzollern-Sigmaringen (ur. 1762 )
1833 – Franciszek Gagelin , francuski misjonarz, męczennik, święty (ur. 1799 )
1836 – Oriest Kiprienski , rosyjski malarz, grafik, rysownik (ur. 1782 )
1837 – Johann Nepomuk Hummel , austriacki kompozytor (ur. 1778 )
1849 – Fryderyk Chopin , polski kompozytor, pianista (ur. 1810 )
1850 – Ludwig Hayden , rosyjski admirał pochodzenia holenderskiego (ur. 1773 )
1853 – Aleksander Ludwik Kozubowski , polski architekt (ur. 1803 )
1854 – Władimir Korniłow , rosyjski oficer marynarki wojennej (ur. 1806 )
1856 – Luigi Canina , włoski architekt, archeolog (ur. 1795 )
1865 – Joseph-François Malgaigne , francuski chirurg (ur. 1806 )
1867 :
1868 :
1873 – Robert McClure , brytyjski wiceadmirał, odkrywca (ur. 1807 )
1878 – Eugeniusz Janota , polski duchowny katolicki, animator ruchu turystycznego, taternik, przyrodnik, badacz folkloru góralskiego, germanista (ur. 1823 )
1883 – Romuald Żurowski , polski ziemianin, powstaniec (ur. 1814 )
1887 – Gustav Kirchhoff , niemiecki fizyk (ur. 1824 )
1889 – Maximilian von Gagern , niemiecki polityk (ur. 1810 )
1892 – David Edelstadt , amerykański poeta, anarchista pochodzenia rosyjsko-żydowskiego (ur. 1866 )
1897 – Stanisław Daniłło , rosyjski psychiatra pochodzenia polsko-greckiego (ur. 1847 )
1899 – Amand-Joseph Fava , francuski duchowny katolicki, biskup Martyniki i Grenoble (ur. 1826 )
1901 – Michał Bałucki , polski prozaik, komediopisarz, publicysta (ur. 1837 )
1902 – Contardo Ferrini , włoski tercjarz franciszkański, prawnik, błogosławiony (ur. 1859 )
1903 – Maria Klementyna Potocka , polska księżna (ur. 1830 )
1904 – Mercedes , księżna Asturii (ur. 1880 )
1908 – William Harris Ashmead , amerykański entomolog, wydawca (ur. 1855 )
1910 :
1911 :
1920 – Tomisław Rozwadowski , polski ziemianin, uczestnik powstania styczniowego , polityk, poseł do Sejmu Krajowego Galicji (ur. 1841 )
1921 :
1926 :
1928 – Frank Bernard Dicksee , brytyjski malarz (ur. 1853 )
1929 :
1931 :
Ferdinand Ebner , australijski filozof, nauczyciel (ur. 1832 )
Carin Göring , szwedzka arystokratka (ur. 1888 )
Otto Haab , szwajcarski okulista, wykładowca akademicki (ur. 1850 )
Alfons Maria Jakob , niemiecki neurolog, neuropatolog (ur. 1884 )
Pawieł Kowalewski , rosyjski neurolog, psychiatra, pisarz, wykładowca akademicki (ur. 1850 )
Peter Wagner , niemiecki muzykolog, wykładowca akademicki (ur. 1865 )
1932 :
1934 :
1936 :
1937 :
1938 :
1939 :
1940 :
1941 :
1942 – Sebastião Leme da Silveira Cintra , brazylijski duchowny katolicki, arcybiskup São Sebastião do Rio de Janeiro , kardynał (ur. 1882 )
1943 – Jan Kotrč , czeski szachista, kompozytor szachowy, publicysta (ur. 1862 )
1944 :
Elchanan Elkes , litewski lekarz, działacz syjonistyczny pochodzenia żydowskiego (ur. 1879 )
Pavel Haas , czeski kompozytor pochodzenia żydowskiego (ur. 1899 )
Hans Krása , czeski kompozytor pochodzenia żydowskiego (ur. 1899 )
Bolesław Lutomski , polski dziennikarz, publicysta (ur. 1861 )
Anton Franz von Magnis , niemiecki przemysłowiec, polityk (ur. 1862 )
Zenon Przesmycki , polski poeta, tłumacz, krytyk literacki (ur. 1861 )
Aleksander Wasiutyński , polski specjalista w dziedzinie kolejnictwa, wykładowca akademicki (ur. 1859 )
1945 – Feliks Jan Mazurkiewicz , polski major (ur. 1896 )
1946 :
1947 :
1949 :
Aurel Aldea , rumuński generał, polityk (ur. 1887 )
Franciszek Salezy Potocki , polski hrabia, ziemianin, polityk, dziennikarz, działacz społeczny (ur. 1877 )
Francisco Sabaté Llopart , hiszpański anarchista (ur. 1910 )
Fiodor Tołbuchin , radziecki dowódca wojskowy, marszałek ZSRR , polityk (ur. 1894 )
1951 :
1954 :
1955 :
1957 – Awetik Isahakian , ormiański pisarz (ur. 1875 )
1958 :
1959 – Ryszard Zengel , polski krytyk literacki, eseista (ur. 1938 )
1960 :
1961 :
1962 :
1963 :
1965 :
1966 :
1967 :
1968 – Iwan Siwołap , radziecki polityk (ur. 1909 )
1970 :
1971 :
1972 :
1973 :
1974 :
1975 :
Jerzy Braun , polski prozaik, poeta, krytyk literacki,publicysta, scenarzysta, filozof, polityk (ur. 1901 )
Karl Erik Flens , szwedzki aktor (ur. 1913 )
Gary Peterson , nowozelandzki żużlowiec (ur. 1946 )
Witold Sylwanowicz , polski anatom, antropolog, wykładowca akademicki (ur. 1913 )
1976 :
1977 – Iwan Fiediuninski , radziecki generał (ur. 1900 )
1978 :
Jean Améry , belgijski pisarz pochodzenia żydowsko-austriackiego (ur. 1912 )
Alison Chadwick-Onyszkiewicz , brytyjska himalaistka, taterniczka, alpinistka, malarka (ur. 1942 )
George Clark , amerykański kierowca wyścigowy (ur. 1890 )
Sigurd Evensmo , norweski pisarz, dziennikarz, publicysta (ur. 1912 )
Giovanni Gronchi , włoski polityk, prezydent Włoch (ur. 1887 )
1979 :
George Joseph Biskup , amerykański duchowny katolicki, biskup Des Moines , arcybiskup Indianapolis (ur. 1911 )
Edward Michoński , polski działacz ludowy, podpułkownik, żołnierz BCh (ur. 1913 )
Romuald Pasławski , polski kapitan piechoty (ur. 1895 )
S.J. Perelman , amerykański pisarz, humorysta (ur. 1904 )
Paul Wenneker , niemiecki admirał, dyplomata (ur. 1890 )
1980 :
Józef Kwasiborski , polski dziennikarz, działacz chrześcijańsko-demokratyczny, samorządowiec, polityk, poseł do KRN (ur. 1898 )
Włodzimierz Maurer , polski piłkarz, trener (ur. 1907 )
Karol Pniak , polski major pilot, as myśliwski (ur. 1910 )
Richard Reid , kanadyjski polityk, premier prowincji Alberta (ur. 1879 )
1981 – Albert Cohen , szwajcarski pisarz pochodzenia żydowskiego (ur. 1895 )
1982 :
1983 :
Raymond Aron , francuski filozof, socjolog, teoretyk polityki, publicysta polityczny, wykładowca akademicki pochodzenia żydowskiego (ur. 1905 )
John Hanlon , brytyjski lekkoatleta, sprinter (ur. 1905 )
Vittorio Nino Novarese , włoski kostiumograf, scenograf i scenarzysta filmowy (ur. 1907 )
1984 – Emilian Bucov , mołdawski poeta, prozaik (ur. 1909 )
1985 :
1987 – Mauno Mäkelä , fiński aktor, producent filmowy (ur. 1916 )
1988 – György Horváth , węgierski sztangista (ur. 1943 )
1989 – Mark Krejn , radziecki matematyk pochodzenia żydowskiego (ur. 1907 )
1990 :
Emil Görlitz , polski piłkarz, bramkarz pochodzenia niemieckiego (ur. 1903 )
Edward Kołowski , polski specjalista dydaktyki rolniczej, historyk rolnictwa i leśnictwa, wykładowca akademicki (ur. 1925 )
1991 :
1992 :
1993 :
1994 :
1995 – Pál Zolnay , węgierski reżyser filmowy (ur. 1928 )
1996 :
1998 :
1999 :
2001 :
Stefan Gendera , polski koszykarz (ur. 1912 )
Walerian Pasternak , polski polityk, poseł na Sejm PRL (ur. 1930 )
Urszula Soczyńska , polska geograf, hydrolog, wykładowczyni akademicka (ur. 1933 )
Manuel Valdés Larrañaga , hiszpański pływak, działacz sportowy, polityk, dyplomata, publicysta (ur. 1909 )
Aleksandr Zadiemidko , radziecki polityk (ur. 1908 )
Tomasz Zaród , polski aktor (ur. 1932 )
Rechawam Ze’ewi , izraelski generał, polityk, historyk (ur. 1926 )
2002 :
2004 :
2005 :
2006 – Mario Francesco Pompedda , włoski kardynał (ur. 1929 )
2007
2008 :
2010 – Adam Brodecki , polski lekarz pediatra, łyżwiarz figurowy, polityk (ur. 1949 )
2011 :
2012 :
2013 – Rene Simpson , kanadyjska tenisistka (ur. 1966 )
2014 :
2015 :
2016 :
2017 :
2018 :
2019 :
Alicia Alonso , kubańska tancerka, choreografka (ur. 1920 )
Michael Bowen , brytyjski duchowny katolicki, biskup Arundel i Brighton , arcybiskup metropolita Southwark (ur. 1930 )
Elijah Cummings , amerykański polityk (ur. 1951 )
Bill Macy , amerykański aktor (ur. 1922 )
Göran Malmqvist , szwedzki językoznawca, historyk literatury, sinolog, tłumacz (ur. 1924 )
Łukasz A. Plesnar , polski teoretyk i historyk filmu, dziennikarz (ur. 1951 )
2020 :
2021 :
Zbigniew Bernolak , polski basista, członek zespołów: Niebiesko-Czarni , Polanie , Quorum i ABC (ur. 1939 )
Anders Bodelsen , duński pisarz (ur. 1937 )
Wojciech Janicki , polski historyk, publicysta, polityk, poseł na Sejm PRL (ur. 1933 )
Helmut Jan Sobeczko , polski duchowny katolicki, teolog, liturgista (ur. 1939 )
2022 :
2023 :
Przypisy