W tym artykule szczegółowo omówimy 58 Pułk Piechoty (II RP) i jego wpływ na nasze życie. 58 Pułk Piechoty (II RP) jest dziś aktualnym tematem i nie można niedoceniać jego znaczenia. W całej historii 58 Pułk Piechoty (II RP) odgrywał kluczową rolę w społeczeństwie, kulturze i polityce. W tym kontekście istotne jest zrozumienie różnych aspektów 58 Pułk Piechoty (II RP) i jego wpływu na nasze codzienne życie. Poprzez wszechstronną analizę ten artykuł będzie starał się rzucić światło na 58 Pułk Piechoty (II RP) i jego znaczenie we współczesnym świecie.
Historia | |
Państwo | |
---|---|
Sformowanie | |
Rozformowanie | |
Nazwa wyróżniająca | |
Patron | |
Tradycje | |
Święto | |
Nadanie sztandaru | |
Rodowód |
4 Pułk Strzelców Wielkopolskich |
Dowódcy | |
Ostatni |
ppłk Stanisław Tomiak |
Działania zbrojne | |
powstanie wielkopolskie wojna polsko-bolszewicka bitwa pod Bobrujskiem (28 VIII–3 IX 1919) bitwa pod Szaciłkami (9–22 IV 1920) kontruderzenie znad Wieprza (16–26 VIII 1920) bitwa pod Żabinem (14 IX 1920) kampania wrześniowa bój pod Piątkiem (9–10 IX 1939) bój pod Emilianowem (16 IX 1939) | |
Organizacja | |
Dyslokacja | |
Rodzaj sił zbrojnych | |
Rodzaj wojsk | |
Podległość | |
Odznaczenia | |
58 Pułk Piechoty Wielkopolskiej (58 pp) – oddział piechoty Armii Wielkopolskiej i Wojska Polskiego II RP.
Rozkazem Dowództwa Głównego z dnia 6 marca 1919 sformowany został na froncie północnym 4 pułk strzelców Wielkopolskich. Powstał z oddziałów walczących z okolic Gniezna, Wągrowca i Wrześni. W styczniu 1920 przemianowany na 58 pułk piechoty Wielkopolskiej. W grudniu 1919 batalion zapasowy pułku stacjonował w Wolsztynie.
Od nazwy z okresu powstania wielkopolskiego – 4 pułk strzelców wielkopolskich oraz odznaki specjalnej noszonej na kołnierzu w postaci arabskiej „4” pułk i żołnierze pułku byli powszechnie zwani „czwartakami”. Nieoficjalnym patronem pułku był Bolesław Chrobry. Stąd często posługiwano się nazwą 58 pułk Piechoty Wielkopolskiej Króla Bolesława Chrobrego.
28 sierpnia Grupa Wielkopolska gen. Daniela Konarzewskiego rozpoczęła natarcie na Bobrujsk. Jako pierwszy maszerował 4 pułk strzelców wielkopolskich mjr. Oskara Brezanego, wspierany przez 2 kompanię czołgów Renault FT kpt. Dufoura. Dowódca pułku przyjął ugrupowanie w trzy kolumny, a oddziały maszerowały w pasie między linią kolejową Osipowicze - Bobrujsk, a szosą Słuck - Bobrujsk.
Pierwsza kolumna pod osobistym dowództwem mjr. Brezanego w składzie I batalion, 2 i 3 bateria 1 pułku artylerii polowej Wielkopolskiej i pluton saperów, łamiąc słaby opór nieprzyjaciela pod Gorbacewiczami, Pobokowiczami i Bałczynem, dotarła do skrzyżowania szosy z torem kolejowym. Tutaj została zatrzymana ogniem pociągu pancernego. Po wymianie ognia z polską baterią, pociąg wycofał się i jeszcze przed południem kolumna, nie napotykając przeciwnika, zajęła twierdzę i miasto. W tym czasie druga kolumna pod dowództwem ppor. Nowaka w składzie 5 i 7 kompania, kompania czołgów, 1 bateria 1 pap Wlkp. uderzyła na pozycje sowieckie nad Wołczanką. Pojawienie się czołgów było dużym zaskoczeniem dla czerwonoarmistów, którzy nie podjęli walki i wycofali się. Po krótkiej walce pod Siemkowem, a potem z pociągiem pancernym, kolumna zdobyła dworzec w Bobrujsku i około 15:00 wkroczyła do miasta zajętego już przez I batalion. Trzecia kolumna pod dowództwem ppor. Wiktora Skotarczaka, w składzie 6 i 8 kompania oraz 4 kompania ckm i oddział miotaczy min, przełamując sowiecką obronę pod Bybkowszczyzną, po południu wkroczyła do miasta. Ostatecznie I batalion stanął w koszarach w twierdzy, II w centrum miasta, III na południe od dworca kolejowego, a czołgi w pobliżu stacji kolejowej. Do godziny 20:00 3 i 4 kompania ubezpieczały Bobrujsk patrolując brzeg rzeki.
13 września 1920 58 pułk piechoty mjr. Pawła Chrobaka zajmował pozycje obronne na lewym skrzydle 14 Wielkopolskiej Dywizji Piechoty w rejonie Poddubna. Następnego dnia dowódca dywizji gen. Daniel Konarzewski postawił zadanie, by 58 pp osiągnął linię bagien Koziegobrodu i tym samym wyszedł na tyły walczącej pod Tewlami sowieckiej 170 Brygady Strzelców.
Przed południem pułk wyruszył z Poddubna w stronę Żabina. W tym samym czasie z Prużany na Żabin maszerowała kolumna sowieckiej 165 Brygady Strzelców. Na wschód od Żabina doszło do boju spotkaniowego. Walkę awangard rozstrzygnęło brawurowe natarcie Il batalionu por. Darnowskiego. Czoło sowieckiej brygady zostało odrzucone, a podjęta przez nią próba kontrataku załamała się w ogniu batalionu. Kolejne kontrataki wykonywane metodą linii tyralier zagroziły oskrzydleniem pułku. Major Chrobok wysłał na pierwszą linię wszystkie swoje odwody. W czterogodzinnym boju obie strony poniosły znaczne straty.
Fakt stacjonowania 170 Brygady Strzelców w pobliskich Szawlach spowodował, że dowódca polskiego pułku zdecydował się atakować i jak najszybciej zakończyć bój. Początkowo ataki polskiej piechoty załamywały się na twardej obronie przeważającego liczebnie przeciwnika. Dopiero zdecydowane uderzenie 3 kompanii w lewe skrzydło nieprzyjacielskiej brygady przeważyło szalę zwycięstwa. Sowieci zaczęli wycofywać się na północ. Wykorzystując sukces 3 kompanii, mjr Chrobok obsadził wojskiem szosę prużańską, która stanowiła jedyną drogę odwrotu przeciwnika. Okoliczne bagna uniemożliwiły oddziałom 165 BS wykonywanie jakichkolwiek manewrów. Uderzyła ona zatem czołowo na blokujące drogę pododdziały polskie i przełamała blokadę. Tutaj jednak, stłoczona na grobli, poniosła olbrzymie straty od ognia polskiej broni maszynowej. Resztki czerwonoarmistów skapitulowały.
W październiku 1920 wziął udział w walkach o Kojdanów, przy czym uzyskał wsparcie 61 pułku piechoty.
Do 21 listopada 1920 roku pułk obsadzał linię demarkacyjną na odcinku Borowce–Ostrów–Nowinki–Kuciec, a następnie przeszedł do rejonu Dereczyna. 21 grudnia odjechał do swego stałego garnizonu w Poznaniu.
Żołnierze pułku odznaczeni za wojnę 1918-1920 Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari | ||
---|---|---|
plut. Michał Adamski | sierż. Antoni Balbiński | por. Maksymilian Bartsch* |
ppor. Adam Biedrzyński* | ppor. Teofil Bojanowski* | ppor. Michał Cieślewicz |
kpr. Stanisław Czyż | por. Jan Darnowski (2317) | kpr. Michał Gawałkiewicz |
st. szer. Władysław Górniak | ppor. Aleksy Hamling | sierż. Józef Hansz |
plut. Bolesław Januchowski | ppor. Kazimierz Kapella | ppor. Paweł Kolańczyk |
sierż. Maksymilian Kozłowski | ppor. Leonard Krukowski* | por. Aleksander Kurowski* |
sierż. Czesław Lewandowski | ppor. Mieczysław Łażewski* | plut. Wacław Machnicki |
ppor. Wincenty Mendoszewski* | ppor. Tadeusz Mindak | sierż. Hieronim Modrak |
ppor. Karol Nalaskowski | sierż. Leon Napiecek (4742) | ppor. Alojzy Nowak |
plut. Bolesław Panin | sierż. Franciszek Perl | st. szer. Wincenty Piskulski |
plut. Leon Prus | st. sierż. Antoni Przybylski | ppor. Michał Przybysz* |
plut. Stanisław Rugowski | ppor. Bronisław Sempiński* | ppor. Antoni Skotarczak* (1081) |
st. sierż. Maksymilian Skibiński | ppor. Wiktor Skotarczak* | sierż. Jakub Sławiński |
por. Stanisław Szaliński | ppor. Stefan Tomaszewski | kpr. Szczepan Walkowiak |
plut. Mikołaj Waloszewski | kpr. Wojciech Wypijewski | ppor. dr Henryk Zborowski* |
ppor. Stefan Trzebiatowski-Żmuda |
W czasie zamachu Piłsudskiego w 1926 pułk został wysłany na odsiecz wojskom rządowym. W czasie działań w Warszawie, jednostki pułku pod dowództwem ppłk dypl. Lucjana Ruszczewskiego, weszły w skład tzw. Grupy płk. Mariana Kukiela. W trakcie walk zginęło 13 podoficerów i szeregowych pułku w tym: st. sierż Józef Węglewski, sierż. Jan Suchocki oraz plut. Zygmunt Kufel.
Na podstawie rozkazu wykonawczego Ministerstwa Spraw Wojskowych do Departamentu Piechoty o wprowadzeniu organizacji piechoty na stopie pokojowej PS 10-50 z 1930 roku, w Wojsku Polskim wprowadzono trzy typy pułków piechoty. 58 pułk piechoty zaliczony został do typu II pułków piechoty (tzw. wzmocnionych). W każdym roku otrzymywał około 845 rekrutów. Stan osobowy pułku wynosił 68 oficerów oraz 1900 podoficerów i szeregowców. Na czas wojny przewidywany był do pierwszego rzutu mobilizacyjnego. W okresie zimowym posiadał dwa bataliony starszego rocznika i batalion szkolny, w okresie letnim zaś trzy bataliony strzeleckie. Jego stany były wyższe od pułku „normalnego” (typ I) o ok. 400-700 żołnierzy.
Obsada personalna i struktura organizacyjna w marcu 1939 | |
---|---|
Stanowisko | Stopień, imię i nazwisko |
Dowództwo pułku | |
dowódca pułku | ppłk Stanisław Tomiak |
I zastępca dowódcy | ppłk Józef Kokoszka |
adiutant | kpt. Norbert Bartoszewicz |
starszy lekarz | mjr dr Zygmunt Marian Łepkowski |
młodszy lekarz | ppor. lek. Zygmunt Łukasz Chojecki |
II zastępca dowódcy (kwatermistrz) | mjr Marian Kwiatkowski |
oficer mobilizacyjny | kpt. Wilhelm Konieczkowski |
zastępca oficera mobilizacyjnego | por Henryk Witold Zawadzki |
oficer administracyjno-materiałowy | kpt. adm. (piech.) Wawrzyniec Mazany |
oficer gospodarczy | kpt. int. Antoni II Górny |
oficer żywnościowy | por. Paweł Jasiński |
oficer taborowy | por. Stanisław Maksymilian Cybulski |
kapelmistrz | kpt. adm. Władysław Sadowski |
dowódca plutonu łączności | por. Stefan Fiedorow |
dowódca plutonu pionierów | por. Witold Stanisław Siciński |
dowódca plutonu artylerii piechoty | por. art. Fdward Surowiec-Surowińskl |
dowódca plutonu ppanc. | por. Walerian Żelaźniewicz |
dowódca oddziału zwiadu | por. Stanisław Jakiel |
I batalion | |
dowódca batalionu | mjr Albin Marian Michalewski |
dowódca 1 kompanii | kpt. Jan Sułkowski |
dowódca plutonu | ppor. Mieczysław Piędel |
dowódca 2 kompanii | kpt. Ksawery Aleksander Masiak |
dowódca 3 kompanii | kpt. Mieczysław Kącki |
dowódca plutonu | por. Stanisław Sobiś |
dowódca plutonu | por. Stanisław Żurawek |
dowódca plutonu | ppor. Antoni Piotr Lubowiecki |
dowódca 1 kompanii km | kpt. Józef Chyliński |
dowódca plutonu | por. Andrzej Bielicki |
dowódca plutonu | por. Antoni Jakub Opala |
dowódca plutonu | ppor. Władysław Chmiel |
II batalion | |
dowódca batalionu | mjr Jan II Chrzanowski |
dowódca 4 kompanii | kpt. Zdzisław Tadeusz Stęślicki |
dowódca plutonu | por. Jan Dynowski |
dowódca plutonu | ppor. Marian Frąckowiak |
dowódca plutonu | ppor. Adam Tadeusz Kleszcz |
dowódca 5 kompanii | vacat |
dowódca plutonu | chor. Leon Napiecek |
dowódca 6 kompanii | kpt. Jan II Sochacki |
dowódca plutonu | chor. Stanisław Przymowski |
dowódca 2 kompanii km | kpt. Wilhelm Kazimierz Weber |
dowódca plutonu | por. Zenon Henryk Kubski |
III batalion | |
dowódca batalionu | mjr dypl. Ernest Buchta |
dowódca 7 kompanii | kpt. Stanisław Lucjan Abramczyk |
dowódca plutonu | por. Jan Andrzej Gracz |
dowódca plutonu | ppor. Jan Frączak |
dowódca plutonu | ppor. Bernard Hupka |
dowódca 8 kompanii | kpt. Stanisław Maciej Lewiński |
dowódca plutonu | ppor. Maksymilian Dziedzic |
dowódca plutonu | ppor. Tadeusz Stanisław Rypiński |
dowódca plutonu | ppor. Józef Bernardyn Suwalski |
dowódca 9 kompanii | por. Ludwik Gawrych |
dowódca plutonu | chor. Stanisław Przybylski |
dowódca 3 kompanii km | kpt. Stanisław Jaroszewicz |
dowódca plutonu | por Paweł August Leński |
dowódca plutonu | ppor. Henryk Marian Stańczuk |
dowódca plutonu | chor. Leon Prauss |
Inne | |
dowódca 10 kompanii wartowniczej | kpt. Stanisław II Mielcarski |
dowódca plutonu | ppor. Józef Grzesiak |
dowódca plutonu | chor. Antoni Bendziecha |
na kursie | kpt. Stanisław Serafin |
obwodowy komendant PW nr 58 | kpt. adm. (piech.) Ignacy Sęk |
miejski komendant PW Poznań I | kpt. piech. Edward Bankiewicz |
58 pułk piechoty był jednostką mobilizującą. Zgodnie z planem mobilizacyjnym „W” sformował:
w mobilizacji alarmowej, w grupie jednostek oznaczonych kolorem brązowym
w mobilizacji alarmowej, w grupie jednostek oznaczonych kolorem żółtym
w mobilizacji alarmowej, w grupie jednostek oznaczonych kolorem niebieskim
w II rzucie mobilizacji powszechnej
Struktura organizacyjna i obsada personalna we wrześniu 1939 | |
---|---|
Stanowisko | Stopień, imię i nazwisko |
Dowództwo | |
dowódca pułku | ppłk piech. Stanisław Tomiak |
I adiutant | kpt. Wilhelm Kazimierz Weber |
II adiutant | por. Ludwik Gawrych |
oficer informacyjny | ppor. rez. Stefan Urbaniak |
oficer łączności | por. Stefan Fiedorow |
kwatermistrz | kpt. Edward Stanisław Bankiewicz |
oficer płatnik | N.N. |
oficer żywnościowy | chor. Stanisław Rusinowski |
naczelny lekarz | mjr dr Zygmunt Marian Łepkowski |
kapelan | ks. ppor. Kazimierz Biegański |
dowódca kompanii gospodarczej | por. rez. Albin Stańko |
I batalion | |
dowódca I batalionu | mjr Albin Marian Michalewski |
adiutant batalionu | ppor. rez. Bogdan Andrzejewski |
dowódca 1 kompanii strzeleckiej | ppor. rez. Edward Liczbański |
dowódca 2 kompanii strzeleckiej | por. rez. inż. Zygmunt Różański |
dowódca 3 kompanii strzeleckiej | kpt. Mieczysław Kącki |
dowódca 1 kompanii ckm | por. Andrzej Bielicki |
II batalion | |
dowódca II batalionu | mjr Paweł Kołyszko |
adiutant batalionu | ppor. rez. Henryk Nikodem Janus |
dowódca 4 kompanii strzeleckiej | por.. Henryk Witold Zawadzki |
dowódca 5 kompanii strzeleckiej | kpt. Jan II Sochacki †11 IX Pludwiny |
dowódca 6 kompanii strzeleckiej | por. rez. Witold Boleszczyc-Dalski |
dowódca 2 kompanii ckm | kpt. Ksawery Aleksander Masiak |
III batalion | |
dowódca III batalionu | mjr Franciszek II Zajączkowski |
dowódca 7 kompanii strzeleckiej | ppor. rez. mgr Eugeniusz Kaczorowski |
dowódca 8 kompanii strzeleckiej | por. Jan Andrzej Gracz |
dowódca 9 kompanii strzeleckiej | N.N. |
dowódca 3 kompanii ckm | kpt. Stanisław Jaroszewicz |
dowódca 10 kompanii (nadetatowa) | por. Marian Sobiś |
Pododdziały specjalne | |
dowódca kompanii przeciwpancernej | por. Walerian Żelaźniewicz |
dowódca plutonu artylerii piechoty | por. art. Edward Surowiec-Surowiński |
dowódca kompanii zwiadowców | por. Stanisław Jakiel |
dowódca plutonu pionierów | por. Witold Stanisław Siciński |
Dowódca plutonu łączności pułku | por. Stefan Fiedorów |
dowódca plutonu przeciwgazowego | N.N. |
6 grudnia 1920 roku na polach pod Zelwą Naczelnik Państwa i Naczelny Wódz, Józef Piłsudski udekorował sztandary pułków piechoty 14 DP, w tym także sztandar 58 pułku piechoty Wielkopolskiej, Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari.
Nowy sztandar, dar społeczeństw Poznania, Szubina, Wągrowca i Budzynia, wręczył pułkowi Ignacy Mościcki w Biedrusku 19 maja 1929 roku. Po 1939 roku sztandar zaginął.
18 maja 1929 Minister Spraw Wojskowych, Marszałek Polski Józef Piłsudski zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej 58 pp. Odznaka o wymiarach 39x39 mm ma kształt krzyża o ostro ściętych końcach ramion, emaliowanego w kolorze białym. Na środku krzyża, w kole, podobizna patrona pułku Bolesława Chrobrego, w otoku złotego wieńca laurowego. Na ramionach krzyża wpisano dawne i aktualne numery i inicjały 4 P.S. WLKP 58 P.P. Przestrzenie między ramionami krzyża pokryte są emalią granatową i żółtą. Jednoczęściowa – oficerska, wykonana w srebrze, emaliowana, żołnierska bita w tombaku i patynowana. Autorem projektu odznaki był por. Marian Liskowiak. Wykonanie: Wiktor Gontarczyk – Warszawa.
Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej znajdują się między innymi w bazach udostępnionych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Muzeum Katyńskie.
Nazwisko i imię | stopień | zawód | miejsce pracy przed mobilizacją | zamordowany |
---|---|---|---|---|
Andrzejewski Henryk | ppor. rez. | magister chemii | Katyń | |
Broszkiewicz Wacław | por. rez. | inżynier rolnik | Katyń | |
Durek Czesław Antoni | ppor. rez. | nauczyciel | Szkoła Powszechna nr 6 w Poznaniu | Katyń |
Freudenreich Janusz | ppor. rez. | handlowiec | „Stomil” Warszawa | Katyń |
Hannig Konrad Franciszek | ppor. rez. | urzędnik | Sąd Grodzki w Odolanowie | Katyń |
Kowalski Włodzimierz | ppor. rez. | kmdt Związku Strzeleckiego Garnizonu Poznań | Katyń | |
Koźma Kazimierz | ppor. rez. | nauczyciel | Urząd Skarbowy w Czarnkowie | Katyń |
Pociecha Władysław | ppor. rez. | nauczyciel | Szkoła Powszechna w Lipownie | Katyń |
Gizella Aleksander | ppor. rez. | Charków | ||
Jarosz Henryk | kpt. rez. | dr nauk medycznych | praktyka w Poznaniu | Charków |
Kaźmierski Bronisław | ppor. rez. | nauczyciel | kier. szkoły w Zębowie | Charków |
Krempa Władysław | ppor. rez. | urzędnik | Urząd skarbowy | Charków |
Pixa Tadeusz Teodor | ppor. rez. | nauczyciel | szkoła powszechna | Charków |
Słomiński Marian | ppor. rez. | chemik, mgr | Charków | |
Tokarski Czesław | ppor. rez. | urzędnik | Urząd Pocztowy w Zbąszyniu | Charków |
Urban Edward | ppor. rez. | Charków | ||
Wachal Jan | ppor. rez. | inżynier architekt | Zarząd Miasta Łodzi | Charków |
Wolski Roman | ppor. rez. | nauczyciel | Szkoła w Kaszczorze | Charków |
Zamek-Gliszczyński Jerzy | por. rez. | nauczyciel | Szkoła w Zawadzie | Charków |
Hupka Bernard | ppor. rez. | ULK |