Anhydryt

Dzisiaj chcemy poświęcić tę przestrzeń na rozmowę o Anhydryt. Temat ten jest dziś bardzo aktualny i przykuł uwagę wielu osób z różnych dziedzin. Anhydryt stał się miejscem spotkań, dyskusji, refleksji i analiz różnych tematów, co czyni go tematem niezwykle ciekawym i wieloaspektowym. W tym artykule będziemy badać różne aspekty związane z Anhydryt, od jego pochodzenia po wpływ na obecne społeczeństwo. Jesteśmy pewni, że ten temat rozbudzi Twoją ciekawość i zachęci do refleksji nad jego znaczeniem w Twoim codziennym życiu.

Anhydryt
Ilustracja
kryształy anhydrytu
Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny

CaSO4 (bezwodny siarczan wapnia)

Twardość w skali Mohsa

3–3,5

Przełam

muszlowy

Łupliwość

doskonała, wyraźna, trójkierunkowa

Układ krystalograficzny

układ rombowy

Gęstość minerału

2,9–3 g/cm³

Właściwości optyczne
Barwa

najczęściej bezbarwny, rzadziej biały, szary z odcieniem niebieskim lub czerwonym (różowym)

Rysa

biała

Połysk

szklisty, perłowy

Anhydryt
Anhydryt

Anhydryt (gr. an = bez i hydro = woda (anhydros = bezwodny), nazywany czasem "gipsem bez wody") – substancja krystaliczna o barwie niebieskoszarej, rzadziej białej lub kremowej. Łatwo wchłania wodę, co powoduje zwiększenie jej objętości o nawet 60% Może przy tym pękać i rozwarstwiać się. Anhydryt jest stosowany w budownictwie, jubilerstwie oraz przemyśle cementowym. Nazwa ta obejmuje dwa pokrewne pojęcia:

  1. minerał z grupy siarczanówsiarczan wapnia
  2. monomineralna skała osadowa (siarczanowa), zbudowana niemal wyłącznie z minerału o tej samej nazwie, a podrzędnie z gipsu, kalcytu, i halitu.

Minerał

Właściwości

  • pod wpływem uderzenia rozpada się na podobne do kostek kawałki.
  • rozpuszcza się w kwasie solnym i w wodzie.
  • wietrzejąc, wchłania wodę i zmienia się w gips; przy czym zwiększa swoją objętość nawet o 60%. W trakcie wbudowywania wody pęcznieje i pęka (rozwarstwia się), tworząc niekiedy tzw. trzewiowiec (bo przypominający trzewia).

Tworzy kryształy o pokroju grubotabliczkowym, krótkosłupowym, bądź o postaci zbliżonej do sześcianu – na ścianach występują charakterystyczne zbrużdżenia. Często tworzy kryształy zbliźniaczone. Jest kruchy, przezroczysty; jest minerałem pospolitym, występuje w wielu rejonach Ziemi.

Anhydryt o niebieskim zabarwieniu nazywany jest angelitem.

Występowanie

Występuje przede wszystkim w postaci monomineralnych skał – anhydrytów, spotykany jest również w iłach, mułowcach i marglach, jest jednak dużo rzadszy od swojego uwodnionego odpowiednika – gipsu.

Skała

Monomineralna skała osadowa (siarczanowa), zbudowana niemal wyłącznie z minerału o tej samej nazwie, a podrzędnie z gipsu, kalcytu, i halitu.

Przeważnie ma barwę niebieskoszarą, rzadziej białą, kremową. Odznacza się teksturą masywną i zwykle bezkierunkową. Powstanie jej i zastosowanie jest analogiczne jak minerału o tej nazwie.

Występowanie

Jest ewaporatem – produktem odparowania wody morskiej, lub dehydratacji (odwodnienia) gipsów.

Anhydryt (skała) występuje powszechnie w złożach gipsowo-solnych pochodzenia morskiego lub jeziornego, często w postaci oddzielnych złóż, niekiedy o znacznej miąższości.

Miejsca występowania

Występuje powszechnie na całym świecie, został znaleziony na wszystkich kontynentach w kilkuset lokalizacjach.

W Polsce występuje w okolicach Lwówka Śląskiego (NiwniceKopalnia Gipsu i Anhydrytu Nowy Ląd), Inowrocławia, Kłodawy, Lubania i in.

Zastosowanie

Stosuje się go w przemyśle cementowym i do wyrobu kwasu siarkowego. Jako wypełniacz w procesie produkcji papieru, szeroko wykorzystywany w budownictwie (po przeróbce, zamiennie z gipsem) – tynki, okładziny, posadzki; wykorzystywany do płuczek wiertniczych. Ma znaczenie kolekcjonerskie. Znajduje zastosowanie w jubilerstwie oraz jako kamień ozdobny. Najcenniejsze okazy o barwie purpurowej pochodzą z Kanady i Szwajcarii. Kryształy szlifowane w formie kaboszonów, nie przekraczają masy 10 kr. Niezwykle fioletowe kryształy, osiągające długość do 30 cm, znaleziono podczas budowy tunelu Simplon w Alpach Walijskich (Szwajcaria/Włochy).

Zobacz też

Przypisy

  1. a b c d Medenbach i Sussieck-Fornefeld 1996 ↓, s. 154.
  2. a b Anhydrite, Mindat.org, Hudson Institute of Mineralogy (ang.).
  3. Anhydrite, WebMineral.com (ang.).
  4. Anhydrite, Handbook of Mineralogy , RRUFF/Mineral Data Publishing .

Bibliografia

  • Olaf Medenbach, Cornelia Sussieck-Fornefeld: Minerały. Warszawa: Świat Książki, 1996, seria: Leksykon Przyrodniczy. ISBN 83-7129-194-9.

Linki zewnętrzne