Antoni Petrykiewicz

W dzisiejszym świecie Antoni Petrykiewicz staje się coraz ważniejszy. Niezależnie od tego, czy chodzi o zdrowie, technologię, edukację czy jakąkolwiek inną dziedzinę, Antoni Petrykiewicz przykuł uwagę ekspertów i ogółu społeczeństwa. Przez lata byliśmy świadkami ewolucji Antoni Petrykiewicz, która stała się kluczową kwestią w naszym społeczeństwie. W tym artykule dokładnie zbadamy wszystkie aspekty Antoni Petrykiewicz, od jego historii po obecne zastosowania, w celu zapewnienia pełnego i szczegółowego przeglądu jego znaczenia w dzisiejszym świecie.

Antoni Petrykiewicz
Ilustracja
szeregowiec szeregowiec
Data i miejsce urodzenia

16 grudnia 1904
Dublany

Data i miejsce śmierci

14 stycznia 1919
Lwów

Przebieg służby
Lata służby

1918–1919

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Główne wojny i bitwy

wojna polsko-ukraińska

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941)
Krzyż Obrony Lwowa
Multimedia w Wikimedia Commons

Antoni Petrykiewicz (ur. 16 grudnia 1904 w Dublanach, zm. 14 stycznia 1919 we Lwowie) – polski gimnazjalista, żołnierz 8 kompanii 1 pułku strzelców lwowskich, Orlę Lwowskie, uczestnik walk w obronie Lwowa w 1918 roku, najmłodszy w historii kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Urodził się 16 grudnia 1904 roku jako najmłodsze dziecko w rodzinie. Został ochrzczony 3 września 1905 roku. Wraz z rodziną zamieszkiwał na lwowskim Zniesieniu. Jego rodzicami byli Kasper Petrykiewicz (właściciel niedużej posiadłości i wójt Zasania) i Rozalia z domu Gruszecka. Miał trzy siostry i czterech braci: Zygmunta (walczył w obronie Lwowa w 1918 roku, zm. w 1933 roku po operacji, pochowany na Cmentarzu Obrońców Lwowa), Józefa (1898–1990, obrońca Lwowa, działacz społeczny, do 1939 roku radny Lwowa, po wojnie działacz emigracyjny), Romana (uczestnik obrony Lwowa z 1918 roku, zm. 17 stycznia 1986 roku w Warszawie w wieku 85 lat), Tadeusza (obrońca Lwowa z 1918 roku, zm. 12 grudnia 1985 roku w Bytomiu w wieku 82 lat).

W 1918 roku Antoni Petrykiewicz był uczniem drugiej klasy C. K. V Gimnazjum we Lwowie. Od początków listopada 1918 roku jako szeregowiec 8 kompanii 1 pułku strzelców lwowskich brał udział w obronie Lwowa w ramach wojny polsko-ukraińskiej. Podczas walk o fabrykę obuwia „Gafota” oraz w obronie rzeźni miejskiej wykazał się olbrzymią odwagą. Jako żołnierz oddziału „Straceńców” dowodzonego przez por. dr Romana Abrahama brał czynny udział w walkach o Górę Stracenia. Swoją ostatnią bitwę Antoni stoczył na obrzeżach Lwowa w walkach o Persenkówkę, w czasie której został ciężko ranny 28 grudnia 1918 roku. Zmarł w szpitalu na Politechnice Lwowskiej 14 stycznia 1919 roku, dwa dni później został pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim. Od cmentarnej bramy aż do miejsca pochówku trumnę z jego ciałem nieśli czterej jego starsi bracia, a za nimi postępowała matka z ojcem.

Wszyscy Petrykiewiczowie brali udział w obronie Lwowa (pięciu braci oraz ojciec, który dostarczał amunicję Polakom w oblężonej Rzeźni Miejskiej na północy miasta). Czterech z tej rodziny spoczęło na Cmentarzu Orląt we Lwowie – oprócz Antoniego byli to jego ojciec Kasper, stryj Michał i brat Zygmunt.

Generał Roman Abraham w jednej ze swych prac napisał:

W moim oddziale Góry Stracenia walczył od pierwszych dni listopadowych uczeń II klasy gimnazjalnej ś.p. Antoni Petrykiewicz w wieku lat 13. Ciężko ranny w walce pod Persenkówką dnia 28-go grudnia 1918r., zmarł z ran w szpitalu na Politechnice.

płk dr Roman Abraham. Polska Zbrojna Nr 287 z dnia 18 października 1935 roku str. 8

Fragment inskrypcji z nagrobka na Cmentarzu Orląt Lwowskich:

szer. Petrykiewicz Antoni, lat 13, uczeń II klasy gimnazjum V z odcinka III Góra Stracenia, ranny 23.XII. na Persenkówce, †16 I 1919 r, kawaler Virtuti Militari, 3 krz. wal., odznaką rycerzy śmierci, oddz. III odc. Orlęta

Po ekshumacji jego szczątki w 1932 roku zostały pochowane w krypcie katakumby IV na Cmentarzu Obrońców Lwowa.

Nazwisko Antoniego Petrykiewicza zostało wymienione na tablicy umieszczonej na Pomniku Obrońców Lwowa na Persenkówce.

Odznaczenia

Postanowieniem Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari i przeszedł do historii jako najmłodszy kawaler tego orderu (wymieniony wśród odznaczonych żołnierzy późniejszego 38 pułku piechoty Strzelców Lwowskich). Dekoracja VM została dokonana 17 kwietnia 1921 roku we Lwowie przez gen. broni Tadeusza Rozwadowskiego. Otrzymał także Krzyż Walecznych.

Zarządzeniem prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego z 4 listopada 1933 roku został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Niepodległości za pracę w dziele odzyskania niepodległości.

Pośmiertnie został uhonorowany także Krzyżem Obrony Lwowa i innymi odznaczeniami.

Groby Czesława Antoniego Bieleckiego i Antoniego Petrykiewicza (przed 1926)

Lwowski Listopad

(fragment wiersza Henryka Zbierzchowskiego dotyczący Antoniego Petrykiewicza)

W pamięci ten żołnierz mały,
Który ocalił Lwów.
Dla Polski chwały:
Czapka większa od głowy,
Pod którą widać włos płowy.
A na obszernym mundurze
Jak ze starszego brata
Na łacie łata,
Dziura na dziurze.

Uwagi

  1. ↑ W piśmiennictwie określany niekiedy w zdrobniałej formie „Antoś Petrykiewicz”.
  2. ↑ Jako daty śmierci podawane są też 15 i 16 stycznia 1919 roku, ale nekrolog opublikowany w dzienniku „Słowo Polskie” nr 15 z dnia 16 stycznia podaje datę 14 stycznia

Przypisy

  1. ↑ a b c

    Akt chrztu nr 23 Antoniego Petrykiewicza z 3 września 1905 z księgi parafialnej w Dublanach

  2. ↑ Antoś Petrykiewicz – najmłodszy z Orląt Lwowskich, najmłodszy kawaler Virtuti Militari. Polskie Radio, 2020-01-16. .
  3. ↑ a b Antoni Petrykiewicz (nekrolog). „Słowo Polskie”. XXIV (15), s. 2, 1919-01-16. Spółka Wydawnicza Słowa Polskiego. (pol.). 
  4. ↑ a b Józef Kulczycki, Zarys historji wojennej 38-go pułku strzelców lwowskich, Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1928 (Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920), s. 29, 31 .
  5. ↑ Wykaz Legionistów Polskich 1914–1918. Józef Petrykiewicz. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. . .
  6. ↑ a b c d e f g h i j k l m Józef Petrykiewicz. Dodatkowe wiadomości dla zarządu Koła Lwowian. „Biuletyn”. Nr 52, s. 63, styczeń 1987. Koło Lwowian w Londynie. 
  7. ↑ a b c d Najmłodszy obrońca Lwowa z listopada 1918 r.. „Biuletyn”. Nr 33, s. 12, grudzień 1977. Koło Lwowian w Londynie. 
  8. ↑ O Lwowianach, Lwowie i Małopolsce Wschodniej. Działalność J. Petrykiewicza w USA. „Biuletyn”. Nr 37, s. 39, grudzień 1979. Koło Lwowian w Londynie. 
  9. ↑ a b c d Groby dowódców i działaczy. W: W szesnastą rocznicę. Lwów: Towarzystwo Straży Mogił Polskich Bohaterów we Lwowie, 1934, s. 30.
  10. ↑ Jan Gella: Ruski miesiąc 1/XI-22/XI 1918. Ilustrowany opis walk listopadowych we Lwowie z 2 mapami. Lwów: ok. 1919.
  11. ↑ a b 95 lat temu zmarł Antoś Petrykiewicz, najmłodszy obrońca Lwowa .
  12. ↑ Bohaterowie na miejscu wiecznego spoczynku. „Gazeta Lwowska”. Nr 238, s. 4, 16 października 1932. 
  13. ↑ Semper fidelis. Obrona Lwowa w obrazach współczesnych. Lwów / Warszawa: Straż Mogił Polskich Bohaterów / Oficyna Wydawnicza Volumen, 1930 / 1990, s. Tab. 235.
  14. ↑ Dekoracja Orderem „Virtuti Militari”. „Gazeta Lwowska”. Nr 87, s. 4, 17 kwietnia 1921. 
  15. ↑ M.P. z 1933 r. nr 255, poz. 273. Zarządzenie o nadaniu Krzyża Niepodległości z Mieczami, Krzyża Niepodległości oraz Medalu Niepodległości.
Enciclo
Wikious
Sapientia
Scientia
Boobota
Anandapedia
Sagapedia
Wikithot