Demokracja ludowa
W następnym artykule szczegółowo zbadamy Demokracja ludowa, temat o dużym znaczeniu i zainteresowaniu w dzisiejszym społeczeństwie. Przez lata Demokracja ludowa przykuł uwagę naukowców, profesjonalistów i ogółu społeczeństwa, wywołując wiele debat i refleksji na temat jego znaczenia, implikacji i możliwych rozwiązań. Z różnych podejść i perspektyw zbadamy różne aspekty Demokracja ludowa, zapewniając dogłębną i krytyczną analizę, która poszerzy naszą wiedzę i zrozumienie tego tematu. Bez wątpienia Demokracja ludowa odgrywa zasadniczą rolę w różnych aspektach życia codziennego, dlatego istotne jest, aby zająć się nim z rygorystycznością i powagą, aby przyczynić się do debaty i zbiorowej refleksji.
Demokracja ludowa – propagandowe określenie ustroju w państwach komunistycznych, w założeniu demokratycznego, w rzeczywistości totalitarnego lub autorytarnego, używane w państwach zależnych od ZSRR po II wojnie światowej (państwach bloku wschodniego). Używane jest również we współczesnych państwach, w których występuje system zdominowany przez partię komunistyczną, między innymi w Chińskiej Republice Ludowej. Jest to forma dyktatury partii komunistycznej (dyktatury proletariatu) przy zachowaniu fasady pozornej demokracji parlamentarnej. Istnieją też państwa niezwiązane z ruchem komunistycznym, które używają tego określenia.
Krytyka
Państwa „demokracji ludowej” deklarowały, że władzę w nich „sprawuje lud jako suweren”, lecz rządy faktycznie sprawowała komunistyczna monopartia (w PRL była to PZPR), a inne partie i organizacje społeczne były jej podporządkowane w formule „transmisji partii do mas” w ramach bloków określanych jako fronty narodowe (ludowe). Kraje demokracji ludowej często nazywano „demoludami”.
Termin „demokracja ludowa” miał odróżnić sposób rządzenia realizowany w państwach satelitarnych ZSRR od zachodniej demokracji nazywanej w bloku wschodnim „demokracją burżuazyjną”.
Demokracja ludowa jako forma dyktatury proletariatu
W ZSRR XXI Zjazd KPZR ogłosił zakończenie budowy socjalizmu i rozpoczęcie etapu przejścia do budowy społeczeństwa komunistycznego. Dlatego, w odróżnieniu od Związku Radzieckiego, gdzie z chwilą całkowitego zwycięstwa socjalizmu i wkroczenia kraju w okres budownictwa komunizmu dyktatura proletariatu przestała być konieczna, demokracja ludowa w ideologii marksistowsko-leninowskiej rozpatrywana była jako nowa postać dyktatury proletariatu. Podczas gdy w ZSRR socjalizm już został zbudowany, państwa ludowodemokratyczne realizują główne zadanie dyktatury klasy robotniczej - organizowanie budowy socjalizmu.
Cała administracja państwowa, organy ścigania oraz wymiar sprawiedliwości są narzędziami dyktatury proletariatu. Za burżuazyjne i sprzeczne z zasadami państwa socjalistycznego uznawano pojęcie „interesu indywidualnego” (jednostkowego), nad który przedkładano interes społeczny (kolektywny). Wszystkie wymienione instytucje stały na straży tego ostatniego, działając jako aktywny uczestnik walki klas.
Demokracja ludowa jest nową formą państwową dyktatury proletariatu, a zadania, jakie sobie stawia, są zadaniami dyktatury proletariatu. W ten sposób również i system prawa w Polsce Ludowej – podobnie jak i typ – jest nowy, bo socjalistyczny, i realizuje zadania odmienne od zadań burżuazyjnego systemu prawa.
Demokrację ludową powołały do życia warunki nowego etapu rozwoju światowego ruchu rewolucyjnego.
Demokracja ludowa odzwierciedla specyfikę rozwoju rewolucji socjalistycznej w warunkach osłabienia imperializmu i zmiany stosunku sił na korzyść socjalizmu.
Na jej powstanie wpłynęła sytuacja ówczesnego etapu powszechnego kryzysu kapitalizmu; była ona odbiciem podstawowych przesunięć klasowych zachodzących w świecie kapitalistycznym: wciąż rosnącej izolacji wielkiego kapitału, zespolenia szerokich sił ludowych pod kierownictwem klasy robotniczej, dalszego zbliżenia się zadań ogólnodemokratycznych i socjalistycznych.
Odmienność demokracji ludowej od władzy radzieckiej
Obok wspólnych podstawowych cech formy radzieckiej i formy demokracji ludowej, ta ostatnia ma szereg cech specyficznych. Najważniejszą cechą demokracji ludowej jest istnienie Frontu Ludowego, będącego nową organizacyjną formą sojuszu klasy robotniczej, chłopstwa, drobnej burżuazji i inteligencji.
Wielopartyjność
Podczas gdy w Rosji Radzieckiej był uwarunkowany historycznie system jednopartyjny, w wielu krajach demokracji ludowej ustanowiony został system wielopartyjny, w którym partie marksistowskie odgrywały kierowniczą rolę. W odróżnieniu od Rosji, gdzie przeciw rewolucji wystąpiły nie tylko partie burżuazyjne i obszarnicze, lecz również partie drobnomieszczańskie, w niektórych krajach demokracji ludowej wiele z tych partii poparło przejście do socjalistycznego etapu rewolucji. W tych okolicznościach celowe było utworzenie bloku partii komunistycznych i robotniczych z takimi partiami politycznymi, jakie jednoczyły się we Froncie Ludowym na wspólnej płaszczyźnie walki przeciwko faszyzmowi i imperializmowi. System wielopartyjny sprzyjał w tych warunkach rozszerzeniu społecznej podstawy rewolucji i pomyślniejszemu wykonywaniu jej zasad. Współpraca komunistów z niekomunistycznymi partiami demokratycznymi dokonywała się w różnorakich formach, zarówno wewnątrz Frontu Ludowego, jak i poprzez uczestnictwo przedstawicieli partii demokratycznych w organach władzy państwowej i masowych organizacjach ludzi pracy.
W szeregu krajów demokracji ludowej pomyślnie realizowana była współpraca partii komunistycznych i robotniczych z nieproletariackimi partiami demokratycznymi. Do tych partii należały na przykład: Partia Ludowa i Partia Wolności w Czechosłowacji; Zjednoczone Stronnictwo Ludowe i Stronnictwo Demokratyczne w Polsce; w Niemieckiej Republice Demokratycznej w skład Frontu Ludowego wchodziły nie tylko partie klas pracujących, ale również kilka partii burżuazyjno-demokratycznych.
Organizacja aparatu władzy
Ludowodemokratyczna forma dyktatury proletariatu charakteryzowała się także specyficznym trybem tworzenia organów władzy państwowej.
Burzenie burżuazyjnego aparatu państwowego
Również niszczenie starej machiny państwowej dokonywało się w niektórych krajach demokracji ludowej inaczej niż w ZSRR.
Zobacz też
- realny socjalizm
- Socjalizm demokratyczny
- nowomowa
- Układ Warszawski
- RWPG
- blok wschodni
- państwo socjalistyczne
Przypisy
- ↑ Słownik Języka Polskiego PWN: demokracja ludowa
- ↑ Dorota Pietrzyk-Reeves: Idea społeczeństwa obywatelskiego: Współczesna debata i jej źródła. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2012, s. 236-237. ISBN 978-83-231-2890-8.
- ↑ Spirkin 1968 ↓, s. 498.
- ↑ a b c A. P. BUTENKO: People's Democracy. The Great Soviet Encyclopedia, 3rd Edition (1970-1979).. . (ang.).
- ↑ a b c d Afanasjew i in. 1978 ↓, s. 175.
- ↑ a b c Bielakow i in. 1964 ↓, s. 727.
- ↑ a b Spirkin 1968 ↓, s. 497.
- ↑ Алексей Брагин: Тезисы о диктатуре пролетариата и общенародном государстве. Komunistyczna Partia Federacji Rosyjskiej, 2019-11-16. . (ros.).
- ↑ Krótki słownik filozoficzny 1955 ↓, s. 101.
- ↑ Юдин 1950 ↓.
- ↑ „Sąd w społeczeństwie socjalistycznym pozostaje instytucją klasową, staje po raz pierwszy w historii na usługi przytłaczającej większości społeczeństwa, działa w oparciu o nową świadomość klasową, nasycony jest kadrami klasowo związanymi z przeważającą częścią społeczeństwa, kieruje się zasadami nowej praworządności” – Leon Schaff: Proces karny w Polsce Ludowej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1952, str. 143.
- ↑ Leon Schaff: Proces karny w Polsce Ludowej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1952, str. 239.
- ↑ a b c d Bielakow i in. 1964 ↓, s. 730.
- ↑ a b Bielakow i in. 1964 ↓, s. 729.
- ↑ a b c Afanasjew i in. 1978 ↓, s. 176.
- ↑ Bielakow i in. 1964 ↓, s. 729-730.
- ↑ Afanasjew i in. 1978 ↓, s. 176-177.
Bibliografia
- Demokracja ludowa. W: Aleksiej Bielakow, Fiodor Burłacki, Jurij Melwil, Abram Milejkowski, Sołomon Wygodzki, i in.: Podstawy marksizmu-leninizmu : podręcznik (Tyt. oryg.: Osnovy marksizma-leninizma). Pod redakcją Otto Kuusinena, tłumacz Regina Hekker i in.. Wyd. IV na podstawie II wydania rosyjskiego. Warszawa: Książka i Wiedza, 1964, s. 727-731. (pol.).
- Wiktor Afanasjew, Karen Brutenc, Fiodor Burłackij, Grigorij Glezerman, Jurij Krasin, i in.: Naukowy komunizm. Pod redakcją Piotra Fiedosiejewa, tł. Mirosław Skwiecińskii. Wyd. II. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1978.
- Aleksandr Spirkin: Zarys filozofii marksistowskiej (Tyt. oryg.: Kurs marksistskoj fiłosofii). tł. Lucyna Smolińska. Warszawa: Książka i Wiedza, 1968. (pol.).
- Demokracja ludowa. W: Krótki słownik filozoficzny. Mark Rozental, Pawieł Judin (red.). Warszawa: Książka i Wiedza, 1955, s. 96–103. (pol.).
- П.Ф. Юдин: Европейские страны народной демократии на путях к социализму (Europejskie kraje demokracji ludowej na drodze do socjalizmu). Москва: Правда (тип. им. Сталина), 1950, seria: Стенограмма публичной лекции, прочитанной в Центральном лектории Общества в Москве. (ros.).