Dziś Estońska Socjalistyczna Republika Radziecka to temat, który zyskał niespotykane dotąd znaczenie we współczesnym społeczeństwie. Od wpływu na codzienne życie ludzi po wpływ na sferę gospodarczą, kulturową i polityczną, Estońska Socjalistyczna Republika Radziecka stał się centralnym punktem dyskusji i debaty. Wraz z postępem technologii i globalizacją Estońska Socjalistyczna Republika Radziecka nabrał znaczenia, które przekracza granice i wpływa na ludzi w każdym wieku i o każdym statusie społecznym. W tym artykule zbadamy różne aspekty Estońska Socjalistyczna Republika Radziecka i przeanalizujemy jego wpływ na dzisiejszy świat.
republika radziecka | |||||
1940–1941 1944–1991 | |||||
| |||||
Hymn: Hymn Estońskiej SRR | |||||
Dewiza: Kõigi maade proletaarlased, ühinege! (Proletariusze wszystkich krajów, łączcie się!) | |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Siedziba | |||||
Data powstania | |||||
Data likwidacji | |||||
Powierzchnia |
45 226 km² | ||||
Populacja • liczba ludności |
| ||||
• gęstość |
31,6 os./km² | ||||
Języki urzędowe | |||||
Położenie na mapie |
Estońska Socjalistyczna Republika Radziecka (est. Eesti Nõukogude Sotsialistlik Vabariik, ros. Эстонская Советская Социалистическая Республика) – republika sowiecka utworzona w sierpniu 1940 roku po okupacji terytorium Estonii 17 czerwca 1940 przez Armię Czerwoną i formalnej aneksji jej terytorium przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich 6 sierpnia 1940.
Po ataku III Rzeszy na ZSRR w czerwcu 1941 roku zajęta przez Wehrmacht, pod okupacją III Rzeszy jako Komisariat Generalny Estonia w ramach Komisariatu Rzeszy Wschód do lata 1944. W 1944 mniejszość szwedzka w Estonii została repatriowana do kraju przez władze Szwecji, a tysiące Estończyków w obawie przed nacierającą Armią Czerwoną uciekło na zachód. Nadzieje na odbudowę państwowości estońskiej w 1941 roku i po 1945 roku nie ziściły się, jakkolwiek Stany Zjednoczone i część innych państw nie uznały aneksji Estonii przez ZSRR.
Po ponownej okupacji sowieckiej i zakończeniu II wojny światowej, władze ZSRR przeprowadziły przymusową kolektywizację rolnictwa. Do 1951 skolektywizowano ponad 95% estońskich gospodarstw, pozostałe do połowy lat 50. NKWD i MGB przeprowadziły masowe deportacje ludności z terytorium republiki (ok. 11 tys. ludzi w czerwcu 1941, przed wybuchem wojny niemiecko-sowieckiej, ok 20 tys. w 1949), 34 tys. Estończyków zostało w latach 1940–1941 wcielonych do Armii Czerwonej.[potrzebny przypis] Do 1953 działały, podobnie jak w innych państwach bałtyckich, oddziały niepodległościowej i antykomunistycznej partyzantki określanej jako Leśni Bracia. W 1944 Rada Najwyższa ZSRR dokonała zmiany granicy między Estońską SRR a RFSRR, włączając Iwangorod (część Narwy) do RFSRR.
W sierpniu 1991 roku Estonia opuściła ZSRR (deklaracja suwerenności wydana została już w 1988 roku) i została uznana przez społeczność międzynarodową za niepodległe państwo. Okres Estońskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej uznano po 1991 roku jako prawnie niebyły i okupację oraz wrócono do uregulowań prawnych (konstytucja, kwestie obywatelstwa) z 1938 roku.
Stany Zjednoczone, zgodnie z doktryną Stimsona, uznały oficjalnie aneksję Estonii przez ZSRR w 1940 za nielegalną, podobnie Wielka Brytania i kilka innych państw. Oficjalnie uznały ten fakt natomiast rządy III Rzeszy oraz Szwecji. Wielka Brytania i USA na konferencji jałtańskiej w lutym 1945 milcząco przyjęły do wiadomości fakt aneksji Estonii przez ZSRR, jednak de facto nadal utrzymywano stosunki dyplomatyczne z przedstawicielami władz estońskich na emigracji i de iure nie uznano przyłączenia kraju do ZSRR. Ten stan trwał do 1975, kiedy uczestnicy Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie w Helsinkach, podpisując Akt Końcowy KBWE, ogłosili nienaruszalność granic europejskich w ogóle, a tym samym uznali granice ZSRR według stanu na 1975.
Władze Rosji zajmują do dziś stanowisko, że aneksja Estonii była zgodna z prawem międzynarodowym.