Faust (dramat Johanna Wolfganga von Goethego)

Faust (dramat Johanna Wolfganga von Goethego) to temat, który w ostatnim czasie wzbudził duże zainteresowanie i debatę. Jego znaczenie wpływa na różne obszary życia codziennego, od polityki po kulturę popularną, w tym technologię i naukę. W miarę upływu czasu Faust (dramat Johanna Wolfganga von Goethego) stał się centralnym punktem dyskusji i analiz, z różnymi perspektywami i podejściami, które zachęcają nas do refleksji nad jego znaczeniem i możliwymi konsekwencjami. W tym artykule zbadamy niektóre z najważniejszych wymiarów Faust (dramat Johanna Wolfganga von Goethego), a także jego wpływ na dzisiejsze społeczeństwo.

Faust
Ilustracja
Faust, pierwsze wydanie z 1808 r.
Autor

Johann Wolfgang von Goethe

Typ utworu

dramat

Wydanie oryginalne
Miejsce wydania

Królestwo Wirtembergii

Język

niemiecki

Data wydania

1833

Anton Kaulbach: "Faust & Mephisto"

Faust – dramat Johanna Wolfganga von Goethego w dwóch częściach, napisany w latach 1773–1832, wydany w całości dopiero po śmierci autora w 1833. Zawiera blisko 12 tysięcy wersów, dlatego uważany jest za dzieło niesceniczne. Uznaje się go za najwybitniejsze dzieło Goethego i syntezę jego poglądów. Tematem utworu jest zakład Boga z Mefistofelesem o duszę tytułowego doktora Fausta. Faust ma ją oddać diabłu, gdy zasmakuje pełni szczęścia i wypowie słowa: trwaj chwilo, jesteś piękna.

Pierwowzór bohatera

Pierwowzorem postaci Fausta był Johann Georg Faust (ok. 1480–1540) – niemiecki alchemik, astrolog i wędrowny naukowiec, autor traktatu alchemicznego Zmuszenie piekła. Jego czarna legenda narodziła się w 1587 po wydaniu książki Geschichte von Dr. Johann Fausten, dem weitteschreyten Zauberer und Schwarzkünstler (Historia doktora Johanna Fausta, słynnego czarnoksiężnika i mistrza czarnej magii). Fausta przedstawiono w niej jako bezbożnika, który – by posiąść wiedzę – podpisał pakt z Mefistofelesem, ale diabeł skręcił mu kark i zabrał jego duszę do piekła. Od tego czasu Faust stał się symbolem człowieka, który zawiera pakt z szatanem, aby poznać tajemnicę istnienia.

Na kształt literackiego Fausta wpłynęła także postać renesansowego maga Henryka Korneliusza Agryppy. W utworze Faust nazywany jest przez Małgorzatę Henrykiem.

Prace nad Faustem

Prace nad Faustem Goethe rozpoczął w latach 1773–1774, do czego zainspirowała go m.in. wizyta w słynnej Piwnicy Auerbacha w Lipsku (pojawia się ona w pierwszej części dramatu). Ta pierwotna wersja dramatu znana jest jako tzw. Prafaust (Urfaust).

Około 1794 roku, pod wpływem Friedricha Schillera, Goethe powrócił do tematu i zajął się dokończeniem części pierwszej. Z tego okresu pochodzi m.in. wiersz Przypisanie, Prolog w teatrze i Prolog w niebie. Cała część pierwsza ukazała się drukiem w 1808.

Około 1829 pisarz zaczął pracować nad drugą częścią dramatu, którą tworzył do końca swego życia. Goethe zapieczętował rękopis drugiej części, który miał – zgodnie z wolą poety – ukazać się dopiero po jego śmierci. Ostatecznie cały dramat został wydany drukiem w 1833.

Muzyczne opracowania Fausta

Faust i Mefistofeles występują w operze Ognisty anioł Siergieja Prokofjewa.

Inspiracje literackie Fausta

Do Fausta nawiązuje wiele utworów literackich, m.in. powieści Thomasa Manna Doktor Faustus i Czarodziejska góra oraz powieść Harry’ego Mulischa Odkrycie nieba. Cytat z Fausta posłużył jako motto powieści Michaiła Bułhakowa, Mistrz i Małgorzata.

Zobacz też

Linki zewnętrzne