Język wietnamski
W tym artykule poruszymy temat Język wietnamski, który jest dziś niezwykle istotny i interesujący. Język wietnamski przykuł uwagę ekspertów i opinii publicznej ze względu na swój wpływ na różne obszary społeczeństwa. W związku z tym zbadane zostaną różne aspekty związane z Język wietnamski, od jego pochodzenia i ewolucji, po jego implikacje we współczesnym świecie. Analizowane będą także opinie i stanowiska specjalistów w tej sprawie oraz możliwe rozwiązania lub działania, jakie należy podjąć w tej kwestii. Bez wątpienia Język wietnamski to temat, który nikogo nie pozostawia obojętnym, dlatego konieczne jest pogłębienie jego badań i zrozumienia, aby osiągnąć pełniejszą i jaśniejszą wizję.
| Obszar |
Wietnam, Laos, Kambodża i diaspory Wietnamczyków m.in. w USA | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Liczba mówiących | |||||||
| Pismo/alfabet |
łacińskie (alfabet wietnamski), dawniej chữ nôm | ||||||
| Klasyfikacja genetyczna | |||||||
| |||||||
| Status oficjalny | |||||||
| język urzędowy |  Wietnam
| ||||||
| UNESCO | 1 bezpieczny↗ | ||||||
| Ethnologue | 1 narodowy↗ | ||||||
| Kody języka | |||||||
| ISO 639-1 | vi | ||||||
| ISO 639-2 | vie | ||||||
| ISO 639-3 | vie | ||||||
| IETF | vi | ||||||
| Glottolog | viet1252 | ||||||
| Ethnologue | vie | ||||||
| GOST 7.75–97 | вье 140 | ||||||
| Linguist List | vie | ||||||
| WALS | vie | ||||||
| SIL | VIE | ||||||
| Występowanie | |||||||
| |||||||
| W Wikipedii | |||||||
| |||||||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||||||
Język wietnamski (wiet. tiếng Việt, tiếng Việt Nam lub Việt ngữ) – narodowy i oficjalny język Wietnamu. Jest językiem ojczystym Wietnamczyków (người Việt), stanowiących ok. 87% populacji tego kraju, oraz ok. dwóch milionów wietnamskich emigrantów. Jako drugi język używany jest przez mniejszości narodowe Wietnamu.
Język wietnamski zawiera wiele zapożyczeń z chińskiego i pierwotnie zapisywany był za pomocą znaków chińskich. Z punktu widzenia klasyfikacji genetycznej jest jednak przedstawicielem rodziny języków austroazjatyckich, podczas gdy chiński należy do rodziny sinotybetańskiej. Wietnamski ma największą liczbę użytkowników spośród języków austroazjatyckich. Podobnie jak chiński, jest językiem tonalnym, izolującym i analitycznym.
Dialekty
Istnieją trzy główne dialekty języka wietnamskiego: północny (Hanoi), centralny (dawna stolica cesarska Huế) oraz południowy (Ho Chi Minh, dawniej Sajgon). Użytkownicy dialektów bez trudu rozumieją się wzajemnie. Różnice między nimi dotyczą zwłaszcza wymowy, w niektórych przypadkach występują także różnice w słownictwie. Praktycznie nie ma różnic w gramatyce i ortografii. Język standardowy oparty jest na dialektach północnych.
Gramatyka
Wietnamski jest językiem izolującym, o szyku zdania SVO (podmiot-orzeczenie-dopełnienie).
Słownictwo
Poza wielką liczbą dawnych zapożyczeń chińskich, język wietnamski przejął w okresie kolonialnym pewną liczbę wyrazów z języka francuskiego. Ich zapis jest fonetyczny, dostosowany do zasad ortografii wietnamskiej:
- sơ-mi – chemise
- cà vạt – cravate
- măng tô – manteau
- bành tô – paletot
- sô cô la – chocolat
- bích quy – biscuit
- bia – bière
- an-ten – antenne
- đầm – dâme
- cà phê – café
- pho mát – fromage
- xi nê – cinéma
- ban công – balcon
- các đăng – cardan
- ô tô – auto
- ghi đông – guidon
- bu lông – boulon
- búp-bê – poupée
- xà bông – savon
- áp phích – affiche
- gá – gare
Alfabet wietnamski
Obecnie język wietnamski zapisywany jest za pomocą alfabetu łacińskiego, z dużą liczbą znaków diakrytycznych. Ze względu na to, że jest to język tonalny, przy każdej literze oznaczającej samogłoskę może dodatkowo wystąpić jeden z pięciu znaków tonalnych.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Vietnamese, Ethnologue: Languages of the World, Dallas: SIL International (ang.).
- ↑ An Introduction to Vietnam, wyd. 4, Saigon: The Vietnam Council on Foreign Relations, 1970, s. 47 (ang.).
- ↑ N.J. Enfield, Mainland Southeast Asian Languages: A Concise Typological Introduction, Cambridge: Cambridge University Press, 2019, s. 73, DOI: 10.1017/9781139019552, ISBN 978-0-521-76544-2, OCLC 1078649008 (ang.).
- ↑ Eva Hung, Judy Wakabayashi (red.), Asian Translation Traditions, Abingdon–New York: Routledge, 2014, s. 21, DOI: 10.4324/9781315759876, ISBN 978-1-900650-78-6, OCLC 885457355 (ang.).
- ↑ Asya Pereltsvaig, Languages of the World: An Introduction, wyd. 2, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 224, DOI: 10.1017/9781316758854, ISBN 978-1-107-17114-5 (ang.).
- ↑ Asya Pereltsvaig, Languages of the World: An Introduction, Cambridge: Cambridge University Press, 2012, s. 135, ISBN 978-1-107-00278-4, OCLC 756913021 (ang.).
Bibliografia
- Alfred F. Majewicz, Języki świata i ich klasyfikowanie, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989, ISBN 83-01-08163-5, OCLC 749247655 (pol.).
- Teresa Halik, Hoang Thu Oanh: Język wietnamski. Warszawa: DIALOG, 2009. ISBN 978-83-89899-99-6.
- Monika Heyder: Język wietnamski – rozmówki. Assimil, 2008. ISBN 978-83-89876-42-3.
- Laurence E. Thompson: A Vietnamese reference grammar. Seattle/Honolulu: University of Washington Press/University of Hawaii Press, 1991. (ang.). (Wersja online).
Linki zewnętrzne
- Vietnamese, Ethnologue: Languages of the World, Dallas: SIL International (ang.).