Języki kaukaskie

W tym artykule temat Języki kaukaskie zostanie omówiony z różnych perspektyw i podejść. Języki kaukaskie był przedmiotem zainteresowania i debaty w różnych obszarach, a jego znaczenie nie pozostało niezauważone w dzisiejszym społeczeństwie. Przez lata Języki kaukaskie wzbudził zainteresowanie zarówno ekspertów, jak i fanów, którzy badali jego różne aspekty i wymiary. W tym sensie postaramy się przeanalizować i zrozumieć wagę i znaczenie Języki kaukaskie w obecnym kontekście, a także jego wpływ w różnych sferach życia codziennego. Poprzez szczegółową analizę będziemy starali się przedstawić kompleksową i wzbogacającą wizję Języki kaukaskie, zagłębiając się w jego wpływ i znaczenie we współczesnym świecie.

Języki kaukaskie
Obszar

Kaukaz

Podział

języki abchasko-adygejskie
języki północno-wschodniokaukaskie
języki kartwelskie

Kody rodziny językowej
ISO 639-5 cau
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unicode.

Języki kaukaskie – grupa języków używanych przez rdzenną ludność Kaukazu, uznawana przez niektórych językoznawców za rodzinę językową. Może obejmować do 50 różnych języków, użytkowanych łącznie przez kilka milionów osób. Niektórzy językoznawcy uważają jednak, że liczebność tej grupy jest znacznie zawyżona. Języki kaukaskie dzieli się na dwie główne podgrupy, prawdopodobnie niespokrewnione ze sobą: kartwelską oraz północnokaukaską, dalej dzieloną na północno-zachodniokaukaską oraz północno-wschodniokaukaską (kaspijską).

Podobieństwa i różnice

Grupy etnolingwistyczne Kaukazu

Języki kaukaskie stanowią pewną wspólnotę nie tylko geograficznie. Mają wspólne cechy kontrastujące z otaczającymi je językami indoeuropejskimi i ałtajskimi; te cechy to np.:

Większość tych cech występuje też w języku baskijskim, przez co spekulowano o pokrewieństwie tego języka z kaukaskimi, postulując tzw. ibero-kaukaską rodzinę językową. Podobieństwa te mogą być dziedzictwem powszechnego stanu językowego Eurazji sprzed kilkunastu tysięcy lat. Jednak cechy te występowały też w innych językach, np. starożytnego Bliskiego Wschodu, a do dziś występują w nowszej warstwie rdzennych języków obu Ameryk.

Pokrewieństwo języków kaukaskich było postulowane głównie przez uczonych radzieckich, jednak później podano je w wątpliwość. Zwracano uwagę, że kryteria ustalania pokrewieństwa języków zwykle są inne; np. pomiędzy językami kaukaskimi różnych grup brak podobieństw w podstawowym zakresie słownictwa (np. liczebniki i zaimki oraz morfemy). Szczególnie różnią się od siebie języki południowokaukaskie (kartwelskie) i języki północnokaukaskie. Języki kartwelskie wykazują pewne podobieństwa do indoeuropejskich i innych nostratyckich (np. zaimki osobowe). Zdaniem niektórych badaczy podobieństwo między dwiema grupami języków północnokaukaskich – grupą północno-zachodniokaukaską a grupą północno-wschodniokaukaską jest zbyt małe, aby zaliczyć je do wspólnej rodziny językowej. Nawet grupa języków północno-wschodniokaukaskich, tzn. języki nachskie (czeczeński, inguski i bacbijski) i dagestańskie jest zróżnicowana dużo bardziej, niż języki indoeuropejskie. Istnieją przesłanki skłaniające do zaliczenia języków wajnachijskich i huryckiego oraz urartyjskiego do jednej rodziny językowej, a także hatyckiego (hatti lub inaczej protohetyckiego) do wspólnej rodziny językowej z północno-zachodniokaukaskimi.

Klasyfikacja

Kartwelskie

Północno-zachodniokaukaskie

Ich inne określenie to języki abchasko-adygijskie. Wyróżnia się w niej grupy:

Północno-wschodniokaukaskie

Obejmuje grupy:

Zobacz też

Przypisy

  1. kaukaskie języki, Encyklopedia PWN .
  2. Encyclopædia Britannica, wydanie piętnaste (1986): Macropedia, Languages of the World (Caucasian languages).