Kościół Matki Boskiej Zwycięskiej w Toruniu

W dzisiejszym świecie Kościół Matki Boskiej Zwycięskiej w Toruniu staje się coraz ważniejszy. Od momentu pojawienia się Kościół Matki Boskiej Zwycięskiej w Toruniu przyciąga uwagę ludzi w każdym wieku i miejscu, stając się tematem szerokiego zainteresowania. Niezależnie od tego, czy ze względu na swój wpływ na społeczeństwo, znaczenie w dziedzinie nauki, wpływ na kulturę popularną czy znaczenie w historii, Kościół Matki Boskiej Zwycięskiej w Toruniu pozostawił niezatarty ślad w ludzkości. W tym artykule będziemy dalej badać znaczenie i znaczenie Kościół Matki Boskiej Zwycięskiej w Toruniu, analizując jego ewolucję w czasie i jego rolę w dzisiejszym świecie.

Kościół Matki Boskiej Zwycięskiej w Toruniu
kościół parafialny
Ilustracja
Widok od strony wschodniej
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Miejscowość

Toruń

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

Matki Bożej Zwycięskiej w Toruniu

Wezwanie

Matki Boskiej Zwycięskiej

Położenie na mapie Torunia
Mapa konturowa Torunia, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kościół Matki Boskiej Zwycięskiej w Toruniu”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół Matki Boskiej Zwycięskiej w Toruniu”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kościół Matki Boskiej Zwycięskiej w Toruniu”
Ziemia53°01′20,64″N 18°36′34,39″E/53,022400 18,609553

Kościół Matki Boskiej Zwycięskiej w Toruniu, dawniej: kościół św. Jerzegozabytkowa neogotycka świątynia katolicka w jurysdykcji parafii Matki Bożej Zwycięskiej w Toruniu, znajdująca się przy ul. Podgórnej 76.

Historia

Początkowo był to kościół ewangelicki, nawiązujący do kościoła pw. św. Jerzego, znajdującego się na Chełmińskim Przedmieściu, na północ od murów miejskich Torunia. Po rozebraniu kościoła w 1811 roku parafia św. Jerzego korzystała z domu modlitwy kościoła zboru ewangelicko-reformowanego, następnie kościoła pw. Świętej Trójcy, należącego do gminy nowomiejskiej.

Z inicjatywy pastora Reinholda Heuera na pocz. XX wieku rozpoczęto budowę kościoła. W sierpniu lub we wrześniu 1900 roku parafia kupiła niecałe dwie morgi ziemi pod budowę kościoła i plebanii. Oszacowano, że całkowity koszt inwestycji wyniesie ok. 118 tys. marek niemieckich. Powstały co najmniej dwa projekty świątyni, jeden autorstwa Schneidereita z Dusseldorfu, drugi Engelberta Joussena. Kierownictwo budowy zdecydowało się wybrać projekt Schneidereita. Honorowy patronat nad budową objęła Augusta Wiktoria, królowa Prus i cesarzowa niemiecka.

Planowo miał stanąć naprzeciw drewnianej kaplicy kościoła staroluterańskiego i pomieścić 800 miejsc siedzących. Na wieży miały być zawieszone trzy dzwony. Zgodnie z ówczesną modą wieża miała być asymetryczna w stosunku do kościoła. Pracami kierował powiatowy inspektor budowlany Goldbach z Torunia, przy pomocy Johanna Schultza i Fritza Zandera. Prace murarskie wykonywał mistrz murarski Kickelhann. Budowa była finansowana ze składek parafian, środków przekazanych przez magistrat Torunia oraz składki Gustav-Adolf Frauen Verein.

W sierpniu 1904 roku ukończono budowę plebanii. Wykopy przygotowano na początku września 1904 roku, a października 1904 roku położono kamień węgielny pod fundamenty świątyni. 1 czerwca 1905 roku została wydana zgoda na budowę kościoła. W 1906 roku zawieszono dzwony. Kościół poświęcono 17 maja (według innego źródła 27 maja) 1907 roku. Należał on do Ewangelickiej Staropruskiej Unii.

Kościół był użytkowany przez ewangelików do 1945 roku. W 1945 roku kościół stał się pw. Matki Boskiej Zwycięskiej filialnym rzymskokatolickiej parafii Chrystusa Króla. 7 października 1971 roku erygowano parafię Matki Bożej Zwycięskiej w Toruniu. W 1995 roku założono ogrzewanie olejowe. W następnych latach docieplono kościół, zabezpieczono okna oraz odnowiono witraże. W 2000 roku odnowiono prezbiterium.

Architektura i zabytki

Swoją formą świątynia nawiązuje do form architektury gotyckiej z czasów panowania zakonu krzyżackiego. Dzwony, zawieszone w 1906 roku, wykonano w odlewni z Apoldy. Wnętrze zostało ozdobione malowidłem przedstawiającym św. Jerzego walczącego ze smokiem. Malowidło powstało według projektu prof. Wilhelma Süsa z Karlsruhe, malatury wykonali malarze Wilhelm Sievers z Hanoweru i Kutschmann z Berlina. Mozaiki kościelne wzorowano na mozaikach z berlińskiego Kaiser-Wilhelm-Gedächtniskirche oraz komnat św. Elżbiety w Zamku Wartburgu. Mozaiki wykonała firma Puhl und Wagner. przedsionka Organy wykonała firma P.B. Völknera z Bydgoszczy. Warsztat Ferdynanda Müllera z Quedlinburga wykonał okna wraz z dekoracjami.

W 2001 roku w prezbiterium odsłonięto mozaikowy obraz głowy Chrystusa Umęczonego według Albrechta Dürera. Po obu stronach obrazu znajdują się freski, przedstawiające aniołów trzymających wstęgi z napisami: Oto człowiek, Zostaliście kupieni zapłatą wielką. Ich autorem jest Wilhelm Siebers z Hanoweru. Do kościoła należały srebrne naczynia, które odnaleziono po 1945 roku. Trafiły one do zbiorów Muzeum Okręgowego w Toruniu. Kościół figuruje w gminnej ewidencji zabytków (nr 85).

W kościele została wmurowana płyta nagrobna braci czeskich Johanna Paula Stranskiego i jego żony Christiny z 1648 roku, pierwotnie pochowanych na starym cmentarzu św. Jerzego w Toruniu.

Przypisy

Bibliografia

  • Piotr Birecki: Architektura i sztuka ewangelicka w Toruniu w XIX i XX wieku. W: Jarosław Kłaczkow (red.): Ewangelicy w Toruniu (XVI-XX w.). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2011. ISBN 978-83-7780-051-5.
  • Jacek Kwiatkowski: Historia parafii rzymskokatolickiej pod wezwaniem Matki Boskiej Zwycięskiej i św. Jerzego w Toruniu. W: praca zbiorowa: Rzymskokatolicka Parafia pod wezwaniem Matki Boskiej Zwycięskiej oraz Świętego Jerzego w Toruniu A.D. 2000. Toruń: Toruńskie Wydawnictwo Diecezjalne, 2000. ISBN 83-86471-16-7.
  • Bartłomiej Łyczak. Srebra z ewangelickiego kościoła pw. św. Jerzego w Toruniu w świetle inwentarzy z lat 1580–1817. „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”. 64 (1), 2016. 
  • Magdalena Niedzielska: Toruńskie cmentarze. Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu, 1992. ISBN 83-85196-66-8.