Kult jednostki
W dzisiejszym świecie Kult jednostki nabrał fundamentalnego znaczenia w różnych aspektach życia codziennego. Od wpływu na gospodarkę po wpływ na społeczeństwo, Kult jednostki stał się tematem ciągłej debaty i analiz. W tym artykule szczegółowo zbadamy znaczenie Kult jednostki i jego ewolucję w czasie. Od pojawienia się na scenie publicznej po wpływ na różne obszary, Kult jednostki jest zjawiskiem zasługującym na pełną uwagę. Poprzez szczegółową analizę zbadamy różne aspekty Kult jednostki i jego wpływ na dzisiejszy świat.
Kult jednostki – kult pojedynczej osoby występujący w imperialnym, autorytarnym, autokratycznym lub totalitarnym systemie władzy, prowadzący do wyidealizowania, niejednokrotnie do deifikacji władcy (na przykład Cesarz Cesarstwa Wielkiej Japonii do 1 stycznia 1946 roku był bóstwem) lub przywódcy.
Cechy
Przywódca otaczany takim kultem jest przedstawiany przez państwową propagandę jako osoba nieprzeciętnie utalentowana, nieomylna, której cały naród/narody jest winien wdzięczność. Jego wizerunek jest powielany w niezliczonych pomnikach (związany z kultem osoby jest kult posągu/ów przedstawiającego czczoną osobę), obrazach (kult obrazu/ów pokazującego czczoną osobę) itd., a przypisywane mu myśli i wypowiedzi są nieustannie cytowane w książkach i innych mediach. Jakakolwiek próba kwestionowania geniuszu osoby otaczanej kultem bądź dewastowania jej wizerunków w totalitarnym państwie jest karana surowymi represjami.
Czasami kult przybiera formę religijną bądź parareligijną z rytuałami na cześć przywódcy, modlitwami do niego i medytowaniem jego wypowiedzi. Ciało przywódcy może zostać zabalsamowane i wystawione na widok publiczny w mauzoleum, np. Mauzoleum Mao Zedonga.
Kult jednostki jest typowym elementem oficjalnej propagandy politycznej państw, rządzonych przez dyktaturę, jak np. Gwinea Równikowa w czasach rządów Francisco Macíasa Nguemy, czy Zair pod rządami Josepha-Désiré Mobutu, który własne nazwisko zmienił na Mobutu Sese Seko Kuku Ngbendu wa za Banga, oznaczające „Wszechpotężny wojownik, który nie zaznał porażki z powodu swej niezwykłej wytrzymałości i niezłomnej woli i który, krocząc od zwycięstwa do zwycięstwa, pozostawia za sobą zgliszcza”.
Pochodzenie nazwy
Termin „kult jednostki” został spopularyzowany pod wpływem języka rosyjskiego (культ личности), w którym po raz pierwszy użyty został przez Nikitę Chruszczowa na XX Zjeździe KPZR w 1956 r. W wygłoszonym tam referacie O kulcie jednostki i jego następstwach Chruszczow potępił Józefa Stalina za błędy w przywództwie, wypaczenie komunizmu i otaczanie swojej osoby kultem. Określenie to było jednak używane już w XIX wieku w odniesieniu do kultu jaki wyrósł wokół władców starożytnych imperiów.
Inne przykłady
Za przykładem Stalina, kult wokół własnej osoby budowali także inni przywódcy komunistyczni: Mao Zedong, Kim Ir Sen, Enver Hoxha, Nicolae Ceaușescu, Kim Dzong Il, jak również niekomunistyczni dyktatorzy tacy jak Saddam Husajn, Francisco Macías Nguema, Saparmurat Nijazow czy Józef Piłsudski (patrz kult Józefa Piłsudskiego).
We wczesnych latach funkcjonowania Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej kult jednostki budowano wokół Bolesława Bieruta.
W państwach o ustrojach opartych na ideologii narodowo-socjalistycznej oraz faszystowskiej, kultem otaczano Adolfa Hitlera, Benito Mussoliniego i Francisco Franco.
Zobacz też
- Defilada
- guru
- kanonizacja
- kompleks Boga
- kult Edwarda Śmigłego-Rydza
- kult Johnsona
- kult Józefa Piłsudskiego
- kult świętych
- przywódca charyzmatyczny
Przypisy
- ↑ Pod wpływem zwycięskiego supermocarstwa zrzekł się statusu.
- ↑ Leksykon historii Polski po II wojnie światowej 1944-1997 2003 ↓, s. 101.
- ↑ Simon Sebag Montefiore, Potwory. Historia zbrodni i okrucieństwa, tłum. Jerzy Korpanty, wyd. Świat Książki, Warszawa 2010, ISBN 978-83-247-1548-0, s. 276.
- ↑ Simon Sebag Montefiore, Potwory. Historia zbrodni i okrucieństwa, wyd. Świat Książki, s. 285 (rozdz. Mobutu Sese Seko), tłum. Jerzy Korpanty.
- ↑ Robert Service, Stalin: A Biography, wyd. 1st Harvard University Press pbk. ed, Cambridge, Mass.: Belknap Press, 2006, s. 362, ISBN 978-0-674-02258-4, OCLC 802292165.
- ↑ a b Kult jednostki. Portal Wiedzy . portalwiedzy.onet.pl. . .
- ↑ Heller, Klaus (2004). Personality Cults in Stalinism. s. 23–33. ISBN 978-3-89971-191-2.
- ↑ SKAZUJĘ WAS NA WIELKOŚĆ Legenda Józefa Piłsudskiego , archive.is, 9 grudnia 2012 .
Bibliografia
- Praca zbiorowa: Leksykon historii Polski po II wojnie światowej 1944-1997. Warszawa: 2003.
- Nikita Chruszczow, O kulcie jednostki i jego następstwach, Wydawnictwo Ave, Warszawa 2009 ISBN 978-83-929235-2-7.
- Marek J. Malinowski, Ideologie afrykańskie 1945-1985, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1986 ISBN 83-04-02087-4.