Mariusz Walter

Mariusz Walter

Mariusz Walter (2019)
Data i miejsce urodzenia	4 stycznia 1937 Lwów
Data i miejsce śmierci	13 grudnia 2022 Warszawa
Zawód	reżyser filmów dokumentalnych i programów telewizyjnych, dziennikarz, przedsiębiorca
Współmałżonek	Bożena Walter
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Mariusz Antoni Walter (ur. 4 stycznia 1937 we Lwowie, zm. 13 grudnia 2022 w Warszawie) – polski reportażysta, reżyser filmów dokumentalnych, pracownik naukowy, menedżer, producent, współwłaściciel Grupy ITI, założyciel telewizji TVN, przedsiębiorca. Od 1 stycznia 2013 do 2018 honorowy prezes Grupy ITI.

Życiorys

Syn Marii z domu Kozłowskiej i Karola Waltera (1891–1940), sędziego we Lwowie, ofiary zbrodni katyńskiej. Miał brata Zygmunta (ur. ok. 1930) i siostrę Michalinę (ur. ok. 1934, po mężu Horst). Siostrzeniec aktora Janusza Warneckiego (właśc. Kozłowskiego). Jako dziecko wraz z bliskimi uniknął aresztowania przez NKWD i deportacji w głąb ZSRR w 1940, a w 1944 przetrwał w stolicy powstanie warszawskie. Następnie przebywał w Pruszkowie i Sochaczewie, a tuż po wojnie trafił do Kasinki Małej, gdzie na krótko osiadł z rodziną.

Maturę zdał w Technikum Sanitarnym w Krakowie. Ukończył studia na Politechnice Śląskiej w Gliwicach. Pracę magisterską napisał o odpylaniu pyłów dymnicowych. Pracę w mediach zaczynał w studenckim radiowęźle w Gliwicach. Z czasem przeniósł się do Warszawy.

W latach 70. stał się jednym z najbardziej znanych dziennikarzy i producentów telewizyjnych. Był dziennikarzem TVP w latach 1963–1982. W latach 1967–1983 był członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Wchodził w skład egzekutywy Oddziałowej Organizacji Partyjnej w Komitecie Zakładowym PZPR przy Komitecie do spraw Radia i Telewizji. Redaktor naczelny Redakcji Widowisk Publicystycznych i Form Dokumentalnych Studia-2 TVP w latach 1978–1982. Współtworzył program telewizyjny „Turniej Miast”. Był pomysłodawcą i twórcą pierwszego wielogodzinnego bloku programowego w historii polskiej telewizji „Studio 2”. Twórca nagradzanych za granicą filmów dokumentalnych Autobus z napisem „Koniec” (1971), Pierwszy. Szósty (Nagroda Miasta Wenecji w kategorii „Dokument” podczas Prix Italia w 1971). W stanie wojennym zakończył współpracę z TVP. Od 1973 wykładał w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi. W latach 1979–1984 wykładał na Uniwersytecie Śląskim.

W lutym 1983 Jerzy Urban zaproponował gen. Czesławowi Kiszczakowi utworzenie w ramach MSW PRL specjalnego zespołu propagandowego, który miał prowadzić czarną propagandę antysolidarnościową i kampanię na rzecz poprawy wizerunku służb podległych MSW w społeczeństwie; do takiego zespołu rekomendował Mariusza Waltera. W swoim liście do Kiszczaka określił Waltera jako „najzdolniejszego redaktora telewizyjnego w Polsce, organizatora i koncepcjonistę”, „członka PZPR”, ale „raczej profesjonalistę niż polityka”. Koncepcja utworzenia zespołu została odrzucona przez MSW. Według „Newsweeka” sam Mariusz Walter nawet nie wiedział o planach powstania tego organu.

W 1976 poznał Jana Wejcherta, wraz z którym przez cztery lata organizował mecze pokazowe tenisisty Wojciecha Fibaka. Po swoim odejściu z pracy w TVP początkowo planował założyć biuro turystyczne. Jan Wejchert namówił go do pracy w jego przedsiębiorstwie Konsuprod. Zajmował się tam produkcją chipsów, reklamą, rynkiem wideo. W 1984 wraz z J. Wejchertem założył holding ITI (International Trading and Investment). Przedsiębiorstwo otrzymało koncesję od władz PRL na sprowadzanie sprzętu elektronicznego z zagranicy i dystrybucję w Polsce filmów na kasetach wideo. W 1997 stanął na czele telewizji TVN, której kierownictwo w 2001 przekazał synowi Piotrowi.

Reżyser filmów: Prawo Archimedesa (1977), Scena zbiorowa ze świętym (1974), 28 minut jazzu i Papa (1973), Gra o wszystko (1970). Członek Kapituły nagrody Polskiej Rady Biznesu.

Życie prywatne

Był mężem dziennikarki i długoletniej spikerki TVP w okresie PRL, Bożeny, ojcem producentki Sandry Nowak oraz producenta filmowego Piotra Waltera. Został pochowany 21 grudnia 2022 na cmentarzu w Wilanowie.

Miejsce na liście najbogatszych Polaków tygodnika „Wprost”

• 2013 – miejsce 34. (850 mln zł)
• 2012 – miejsce 33. (750 mln zł)
• 2011 – miejsce 28. (850 mln zł)
• 2009 – miejsce 44. (510 mln zł)
• 2008 – miejsce 27. (1200 mln zł)
• 2007 – miejsce 22. (1200 mln zł)
• 2006 – miejsce 16. (1000 mln zł)
• 2005 – miejsce 29. (500 mln zł)
• 2004 – miejsce 34. (450 mln zł)

Źródło: Wprost.

Nagrody

• Jego film Pierwszy. Szósty zdobył nagrodę Miasta Wenecji w kategorii „Dokument” podczas Prix Italia – 1971
• Film dokumentalny Autobus z napisem „Koniec” Cortina d’Ampezzo (Międzynarodowy Festiwal Filmów Sportowych) Puchar Miasta Cortina d’Ampezzo w dziale Filmów Telewizyjnych (XXVIII Festiwal)
• 3-krotny Laureat Brązowego Lajkonika
• SuperWiktor – 1996
• Nagroda „Gwiazda Telewizji Polskiej” wręczona z okazji 50-lecia TVP „za nowatorskie programy telewizyjne, stworzenie nowej jakości w rozrywce i publicystyce telewizyjnej” – 2002
• Laureat Nagrody Specjalnej Zarządu Konfederacji Lewiatan, przyznawanej osobom wybitnie zasłużonym na polu kultury, polityki, nauki, życia publicznego i gospodarki – 2012.

Odznaczenia

Postanowieniem Prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego z 7 listopada 2001, „za wybitne zasługi w działalności telewizyjnej” został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Przypisy

Bibliografia

• Grzegorz Majchrzak. Towarzysz Urban proponuje. „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej”, 2006. Instytut Pamięci Narodowej. ISSN 1641-9561. 
• Artykuł i wywiad z Mariuszem Walterem w „Newsweek”.
• Stanisław Maliszewski. Powstańcze losy rodziny Walterów. „Almanach Muzealny”. Nr 6, s. 231–242, 2010. 

Linki zewnętrzne

• Mariusz Walter w bazie IMDb (ang.)
• Mariusz Walter w bazie Filmweb
• Mariusz Walter w bazie filmpolski.pl
• Nagroda Mariusza Waltera