Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk

Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk

Awers
Rewers
Baretka
Ustanowiono	26 października 1945
Wycofano	8 maja 1999 (ust.z dn.16.10.1992r.)
Wielkość	∅ 33 mm
Wydano	ponad 322 tys.
Powyżej	Medal za Warszawę 1939–1945
Poniżej	Medal Zwycięstwa i Wolności 1945
Multimedia w Wikimedia Commons

Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk – polskie odznaczenie wojskowe.

Historia

„Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk” został ustanowiony dekretem Rady Ministrów z dnia 26 października 1945 roku „w celu upamiętnienia wielkich zwycięstw żołnierza polskiego, który walczył o nowe granice na Odrze i Nysie i na wybrzeżu Bałtyku, odzyskując dla Polski prastare ziemie słowiańskie na zachodzie i północy oraz nagrodzenia uczestników tych walk”. W dekrecie medal nosił nazwę: „Medal za Odrę, Nissę, Bałtyk”, z ówczesną polską nazwą rzeki Nysa Łużycka – Nissa.

W ustawie z 17 lutego 1960 o orderach i odznaczeniach medal wpisano nazwę : „Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk” oraz określono wówczas, że stanowi nagrodę dla osób, które brały udział w walkach o granice na Odrze, Nysie i Bałtyku.

Medal był nadawany jednorazowo przez Ministra Obrony Narodowej w imieniu Krajowej Rady Narodowej:

• żołnierzom znajdującym się w okresie od marca do kwietnia 1945 roku w składzie osobowym 1 i 2 Armii Wojska Polskiego, 1 Korpusu Pancernego, jednostek lotniczych w czasie ich walk nad Odrą, Nysą Łużycką oraz na wybrzeżu Bałtyku od Gdańska do Szczecina oraz jednostek współdziałających w tym okresie z 1 i 2 Armią Wojska Polskiego
• osobom współdziałającym w tym okresie z Wojskiem Polskim, które swoimi czynami przyczyniły się do zwycięstw nad Odrą, Nysą i Bałtykiem
• obrońcom polskiego wybrzeża we wrześniu 1939 roku

Minister Obrony Narodowej przekazał przysługujące mu prawo do nadawania medalu dowódcom okręgów wojskowych, wszystkim dowódcom dywizji piechoty oraz dowódcy 1 Dywizji Kawalerii. Od 1958 roku medal nadawała Rada Państwa.

Z dniem 8 maja 1999 nadawanie Medalu uznano za zakończone zgodnie z art. 2 pkt. 1 ustawą z 16 października 1992. Przepisy wprowadzające ustawę o orderach i odznaczeniach, uchylające przepisy o tytułach honorowych oraz zmieniające niektóre ustawy.

Opis odznaki

Odznaką Medalu za Odrę, Nysę, Bałtyk według dekretu był krążek wykonany z brązu (następnie patynowany na brązowo) o średnicy 33 mm.

Na awersie medalu w środku umieszczono rysunek granic Polski i jej głównych rzek. Nad mapą w górnej części umieszczono wizerunek orła. Wokół medalu umieszczony był napis: ZA ODRĘ, NISSĘ, BAŁTYK.

Na rewersie umieszczono w czterech wierszach napis: RP / ZWYCIĘZCOM / III. 1945 / IV. 1945.

Prawdopodobnie już w 1946 roku wprowadzono drugą wersję różniącą się od tej opisanej w dekrecie i ostatecznie na awersie medalu w środkowej części umieszczono rysunek granic Polski z zaznaczeniem głównych rzek oraz oznaczeniem miast: Warszawy, Gdańska, Szczecina i Wrocławia. Nad rysunkiem umieszczono orła, w otok medalu umieszczono napis: ZA ODRĘ – NYSĘ – BAŁTYK. Rewers pozostał taki jak w dekrecie.

Wstążka medalu jest szerokości 35 mm, koloru ciemnoniebieskiego z dwoma pionowymi jasnoniebieskimi paskami po bokach o szerokości 7 mm, umieszczonymi w odległości 2 mm od brzegów wstążki.

„Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk” zajmował w kolejności odznaczeń polskich miejsce po „Medalu za Warszawę”.

Odznaczeni

Wg danych Biura Odznaczeń Państwowych Kancelarii Rady Państwa oraz Biura Odznaczeń Kancelarii Prezydenta RP nadano 321 975 medale do 1987 r., a później jeszcze dodatkowo 479 medali; łącznie – 322 454 medali.

 Z tym tematem związana jest kategoria: Odznaczeni Medalem za Odrę, Nysę, Bałtyk.

Przypisy

Bibliografia

• Wanda Bigoszewska: Polskie ordery i odznaczenia. Warszawa: Wyd. Interpress, 1989. ISBN 83-223-2287-9.brak strony w książce

• p
• d
• e

Ordery i odznaczenia państwowe PRL

Ordery	Order Budowniczych Polski Ludowej Order Odrodzenia Polski Order Virtuti Militari Order Krzyża Grunwaldu Order Sztandaru Pracy Order Zasługi Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
Odznaczenia państwowe	Krzyż Zasługi Krzyż Walecznych Medal Zasłużonym na Polu Chwały Krzyż Partyzancki Krzyż Czynu Bojowego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie Krzyż Bitwy pod Lenino Krzyż Oświęcimski Medal „Za waszą wolność i naszą” Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939” Medal „Za udział w walkach w obronie władzy ludowej” Śląski Krzyż Powstańczy Wielkopolski Krzyż Powstańczy Warszawski Krzyż Powstańczy Medal 30-lecia Polski Ludowej Medal 40-lecia Polski Ludowej Medal za Warszawę Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 Medal Rodła Medal za Ofiarność i Odwagę Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” Medal 10-lecia Polski Ludowej Medal za Długoletnie Pożycie Małżeńskie Medal „Za udział w walkach o Berlin” Medal „Za zasługi dla obronności kraju”
Odznaki tytułów honorowych	„Lotnik Kosmonauta PRL” „Zasłużony dla Kultury Narodowej” „Zasłużony dla Wymiaru Sprawiedliwości PRL” „Zasłużony dla Zdrowia Narodu” „Zasłużony Drukarz PRL” „Zasłużony Energetyk PRL” „Zasłużony Górnik PRL” „Zasłużony Hutnik PRL” „Zasłużony Kolejarz PRL” „Zasłużony Lekarz PRL” „Zasłużony Nauczyciel PRL” „Zasłużony Pilot Wojskowy PRL” „Zasłużony Portowiec PRL” „Zasłużony Rolnik PRL” „Zasłużony Stoczniowiec PRL”
Medale i odznaki resortowe	Medal Komisji Edukacji Narodowej Medal za Wybitne Osiągnięcia Sportowe Medal „Opiekun Miejsc Pamięci Narodowej” Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” Medal „Za udział w walkach o Berlin” Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Odznaka Grunwaldzka Odznaka Braterstwa Broni Odznaka honorowa dla korespondentów Głównego Urzędu Statystycznego Odznaka honorowa „Odznaka Mistrza” Odznaka honorowa „Wzorowy Kierowca” Odznaka honorowa „Za 1.000 000 km lotu” Odznaka honorowa „Za wzorową pracę w służbie zdrowia” Odznaka honorowa „Za zasługi dla gospodarki przestrzennej” Odznaka honorowa „Za zasługi dla ochrony pracy” Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej” Odznaka honorowa „Za zasługi dla ochrony zdrowia” Odznaka honorowa „Za zasługi dla oświaty” Odznaka honorowa „Za zasługi dla statystyki PRL” Odznaka honorowa „Zasłużonemu Działaczowi ORMO” Odznaka honorowa „Zasłużony dla bankowości PRL” Odznaka honorowa „Zasłużony dla Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych” Odznaka honorowa „Zasłużony dla gospodarki przestrzennej i komunalnej” Odznaka honorowa „Zasłużony dla górnictwa PRL” Odznaka honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej” Odznaka honorowa „Zasłużony Pracownik Informacji Naukowo-Technicznej” Odznaka honorowa „Zasłużony Pracownik Morza” Odznaka honorowa „Zasłużony Pracownik Państwowy” Odznaka honorowa „Zasłużony Pracownik Rady Narodowej” Odznaka Przysposobienia Sanitarnego Odznaka Wzorowego Funkcjonariusza Służby Więziennej Odznaka „10 lat w Służbie Narodu” Odznaka „20 lat w Służbie Narodu” Odznaka „400 lat Poczty Polskiej” Odznaka „Budowniczy Huty im. Lenina” Odznaka „Budowniczy Huty Katowice” Odznaka „Budowniczy Nowej Huty” Odznaka „Budowniczy Pałacu Kultury i Nauki im. J. Stalina” Odznaka „Mistrz Sportu” Odznaka „Na Straży Pokoju” Odznaka „Przodownik Pracy” Odznaka „Przodownik Pracy Socjalistycznej” Odznaka „Przodujący Drogowiec” Odznaka „Przodujący Kolejarz” Odznaka „Racjonalizator Produkcji” Odznaka „Sprawny do Pracy i Obrony” Odznaka „W Służbie Narodu” Odznaka „W Służbie Penitencjarnej” Odznaka „Wzorowego Sprzedawcy” Odznaka „Wzorowy Hodowca” Odznaka „Wzorowy Księgarz” Odznaka „Za opiekę nad zabytkami” Odznaka „Za wzorową pracę w służbie weterynaryjnej” Odznaka „Za zasługi dla celnictwa PRL” Odznaka „Za zasługi dla finansów PRL” Odznaka „Za Zasługi dla Obrony Cywilnej” Odznaka „Za Zasługi dla Ochrony Przeciwpożarowej” Odznaka „Za zasługi dla przemysłu chemicznego” Odznaka „Za zasługi dla rozwoju przemysłu maszynowego” Odznaka „Za zasługi dla transportu PRL” Odznaka „Za zasługi w dziedzinie geodezji i kartografii” Odznaka „Za zasługi w obronie granic PRL” Odznaka „Za zasługi w ochronie porządku publicznego” Odznaka „Za zasługi w zwalczaniu powodzi” Odznaka „Zasłużony dla Energetyki” Odznaka „Zasłużony dla Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego” Odznaka „Zasłużony dla polskiej geologii” Odznaka „Zasłużony dla ubezpieczeń społecznych” Odznaka „Zasłużony dla Wynalazczości i Racjonalizacji” Odznaka „Zasłużony drukarz” Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury Fizycznej” Odznaka „Zasłużony Działacz Turystyki” Odznaka „Zasłużony Funkcjonariusz Pożarnictwa” Odznaka „Zasłużony Mistrz Sportu” Odznaka „Zasłużony Opiekun Społeczny” Odznaka „Zasłużony Pracownik Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska” Odznaka „Zasłużony Pracownik Handlu” Odznaka „Zasłużony Pracownik Handlu i Usług” Odznaka „Zasłużony Pracownik Handlu Zagranicznego” Odznaka „Zasłużony Pracownik Łączności” Odznaka „Zasłużony Pracownik Przemysłu Lekkiego” Odznaka „Zasłużony Pracownik Przemysłu Spożywczego i Skupu” Odznaka „Zasłużony Pracownik Rolnictwa” Odznaka „Zasłużony Przodownik Pracy” Odznaka „Zasłużony Przodownik Pracy Socjalistycznej” Odznaka „Zasłużony Racjonalizator Produkcji” Odznaka „Zasłużony Trener”

• Zobacz też: Odznaka Nagrody Państwowej
• order chlebowy