Murmańsk

Temat Murmańsk wzbudził ostatnio duże zainteresowanie, a jego znaczenie obejmuje wiele aspektów współczesnego życia. Niezależnie od tego, czy jest to kwestia osobista, społeczna, polityczna, ekonomiczna czy technologiczna, Murmańsk odgrywa fundamentalną rolę w sposobie, w jaki stawiamy czoła wyzwaniom i odnosimy się do otaczającego nas świata. W tym artykule zbadamy różne aspekty związane ze zmienną Murmańsk, badając jej wpływ i znaczenie w różnych kontekstach. Od ewolucji na przestrzeni historii, przez konsekwencje dla przyszłości, po wpływ na kulturę popularną i rolę w podejmowaniu decyzji, Murmańsk nadal przyciąga uwagę zarówno ekspertów, jak i entuzjastów.

Murmańsk
Мурманск
ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Rosja

Obwód

 murmański

Burmistrz

Tamara Priamikowa

Powierzchnia

154,4 km²

Wysokość

50 m n.p.m.

Populacja (2020)
• liczba ludności
• gęstość


287 847
1864,29 os./km²

Nr kierunkowy

+7 (81 52)

Kod pocztowy

183000

Tablice rejestracyjne

51

Położenie na mapie Rosji
Mapa konturowa Rosji, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Murmańsk”
Położenie na mapie Europy
Mapa konturowa Europy, blisko górnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Murmańsk”
Położenie na mapie obwodu murmańskiego
Mapa konturowa obwodu murmańskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Murmańsk”
Ziemia68°58′N 33°03′E/68,966667 33,050000
Strona internetowa

Murmańsk (ros. Мурманск) – miasto w Rosji, w północnej części nasady Półwyspu Kolskiego. Niezamarzający port nad Zatoką Kolską (Morze Barentsa), w pobliżu granicy z Norwegią i Finlandią. Centrum administracyjne obwodu murmańskiego. Położony 1967 km od Moskwy. 6 maja 1985 otrzymało tytuł miasto-bohater (Город-герой).

Główną arterią komunikacyjną miasta jest Prospekt Lenina. W jego pobliżu znajdują się pomnik Lenina i Muzeum Krajoznawcze. Zbiory przyrodnicze w muzeum dotyczą głównie tajgi.

W mieście znajduje się stacja kolejowa Murmańsk.

Historia

Miasto zostało założone 4 października 1916 roku (według obowiązującego wówczas w Cesarstwie Rosyjskim kalendarza juliańskiego był to 21 września) jako Romanow na Murmaniu (ros. Романов-на-Мурмане). Nazwa ta została nadana na cześć rządzącej wówczas Rosją dynastii Romanowów, zaś z kolei „Murmań” to ruska nazwa ziem położonych nad Morzem Barentsa (pierwotnie samych wybrzeży, następnie całego lądu, zwłaszcza Półwyspu Kolskiego), która powiązana jest etymologicznie z germańskim słowem Norman – człowiek północy, jak w średniowieczu nazywano Skandynawów. W 1917 roku po rewolucji lutowej i likwidacji monarchii nazwę miasta zmieniono na Murmańsk. W latach 1918-1920 miasto znalazło się we władaniu aliantów zachodnich, którzy tą drogą przybyli z pomocą białym. W tym okresie w rejonie miasta z bolszewikami walczyły polskie oddziały tzw. Murmańczyków, ewakuowane w połowie 1919 roku.

W ramach umowy podpisanej z III Rzeszą w roku 1940 Murmańsk stał się bazą dla niemieckich okrętów podwodnych w ich drodze na Morze Norweskie. Sowieci udostępnili swój port Niemcom w o wiele większym zakresie, niż to później robili wobec aliantów zachodnich. Kriegsmarine mogła być pewna, że znajdzie tu schronienie i przyjazne doki. W roku 1940 lodołamacze sowieckie pomogły przebić się na Pacyfik niemieckiemu krążownikowi pomocniczemu HSK Komet, który następnie zatopił siedem (i zdobył jeden) alianckich statków o łącznym tonażu 64 000 ton.

Po 22 czerwca 1941 roku Murmańsk stał się miejscem, do którego nawet zimą docierały alianckie konwoje z pomocą. Podczas zimnej wojny Murmańsk był bazą sowieckich atomowych okrętów podwodnych, nosicieli ładunków jądrowych. Dziś jest portem macierzystym rosyjskiej Floty Północnej.

Ludność

  • 1926 r. – 9 tys.
  • 1939 r. – 119 tys.
  • 1959 r. – 222 tys.
  • 1970 r. – 309 tys.
  • 1979 r. – 382 tys.
  • 1992 r. – 468,3 tys.
  • 1996 r. – 399 tys.
  • 2010 r. – 309,7 tys.
  • 2020 r. – 287,8 tys.

Geografia i klimat

Murmańsk posiada niezamarzający przez cały rok port, położony w 50-kilometrowym fiordzie. Jest to największe miasto leżące na tej szerokości geograficznej.

Ze wzgórza za miastem roztacza się panorama na cały Murmańsk, jego porty morskie, stocznie remontowe, zakłady przemysłowe i osiedla mieszkaniowe. Za fiordem, aż po zachodni i północny horyzont rozciągają się lasy pokrywające pofalowany teren. Za wzgórzami znajduje się Morze Barentsa. Miasto posiada także sztuczne jezioro i park, a także delfinarium.

Klimat umiarkowany chłodny. Średnie temperatury w styczniu –10 °C, w lipcu 13 °C. Opady około 800 mm na rok.

Galeria

Miasta partnerskie

W przeszłości Murmańsk posiadał umowy partnerskie również ze Szczecinem (od 8 kwietnia 1993) oraz Rovaniemi (od 1962 roku). Umowy te zostały jednak wypowiedziane w związku z rosyjską inwazją na Ukrainę (odpowiednio 28 lutego 2022 i 4 marca 2022).

Zobacz też

Przypisy

Bibliografia

  • Joanna i Stanisław Osikowie, Anna Wawrzkowicz: Puls Ziemi 1. Straszyn k. Gdańska: Nowa Era, 2009. ISBN 978-83-7547-190-8.

Linki zewnętrzne