Pomnik Syreny w Warszawie (Stare Miasto)
W dzisiejszym świecie Pomnik Syreny w Warszawie (Stare Miasto) stał się tematem o dużym znaczeniu i zainteresowaniu wielu różnych osób. Niezależnie od tego, czy chodzi o środowisko akademickie, zawodowe czy osobiste, Pomnik Syreny w Warszawie (Stare Miasto) budzi ciekawość i uwagę wielu ludzi na całym świecie. W całej historii Pomnik Syreny w Warszawie (Stare Miasto) był przedmiotem badań, debat i refleksji i nadal jest aktualnym i istotnym tematem w dzisiejszym społeczeństwie. W tym artykule szczegółowo i kompleksowo zbadamy wpływ i znaczenie Pomnik Syreny w Warszawie (Stare Miasto), a także jego implikacje w różnych obszarach codziennego życia.
 Posąg Syreny na tle strony Barssa Rynku Starego Miasta | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Miejsce | |
| Typ obiektu |
rzeźba na cokole |
| Projektant | |
| Data odsłonięcia |
1855, 1929, 1951, 1972, 1999 |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
 52°14′59″N 21°00′44″E/52,249722 21,012222
| |
Pomnik Syreny – monument znajdujący się na Rynku Starego Miasta w Warszawie.
Opis
Pomnik powstał w związku z budową w latach 1851–1855 pierwszego nowoczesnego wodociągu w Warszawie zaprojektowanego przez Henryka Marconiego. Wodotryski zbudowane w najbardziej reprezentacyjnych miejscach miasta (m.in. na Rynku Starego Miasta, placu Teatralnym i przy kolumnie Zygmunta) ozdobiono figurami syren, trytonów i delfinów.
Cynkowa rzeźba zaprojektowana przez Konstantego Hegla została odlana w warszawskim zakładzie Karola Juliusza Mintera. Hegel przedstawił Syrenę jako meluzynę wynurzającą się ze spienionych fal, ze spiralnie skręconym ogonem, trzymającą w uniesionej do góry prawej ręce miecz, a w lewej tarczę. Blisko dwumetrowa postać miała harmonijne kształty i klasyczne rysy twarzy. Estetyka rzeźby była jednak również krytykowana.
7 sierpnia 1855 Syrena znajdowała się już na Rynku Starego Miasta. Rzeźbę umieszczono na sztucznych złomach skalnych pośrodku basenu z wodotryskiem w centralnym punkcie staromiejskiego targowiska. Po jego likwidacji i przeniesieniu w 1913 straganów na Mariensztat, wodotryskowi nadano formę ośmiobocznego basenu z betonu otoczonego 26 kamiennymi słupkami połączonymi żelaznymi łańcuchami. Syrenę ustawiono na środku basenu na nowym cokole z piaskowca.
W 1928 w ramach akcji upiększania Rynku Starego Miasta basen i wodotrysk rozebrano, a posąg Syreny umieszczono w magazynie Wydziału Technicznego Zarządu Miejskiego znajdującym się pod wiaduktem mostu Poniatowskiego. Stamtąd w 1929 przeniesiono go na teren Klubu Sportowego Pracowników Miejskich „Syrena” przy ul. Solec 8 (u wylotu ul. Zagórnej). Posąg został ustawiony na cokole wykonanym z piaskowca z rozebranego soboru św. Aleksandra Newskiego.
Podczas okupacji niemieckiej żaden z dwóch warszawskich pomników Syreny nie znalazł się na liście monumentów przeznaczonych do rozbiórki. Nie zostały one również zniszczone po upadku powstania warszawskiego. Prawdopodobnie stało się tak, ponieważ obydwa znajdowały się nad Wisłą, która od września 1944 stanowiła linię frontu. Monument został jednak uszkodzony podczas walk na Górnym Czerniakowie i przyczółku czerniakowskim. Po wojnie posąg poddano renowacji w pracowni Braci Łopieńskich, m.in. uzupełniono oderwany miecz, lewą rękę i tarczę oraz załatano ponad 50 przestrzeleń. W celu wzmocnienia cynkowej powierzchni rzeźby pokryto ją warstwą fosforobrązu.
W 1951 posąg ustawiono w Centralnym Parku Kultury, w pobliżu ul. Solec. W styczniu 1969 Syrenie oderwano miecz i uszkodzono fakturę posągu; sprawcom nie udało się jednak oderwać tarczy i płetwy. Uszkodzenie pomnika miało wpływ na decyzję o jego przeniesieniu z powrotem na Stare Miasto.
W lipcu 1972 odrestaurowany posąg został ustawiony na skarpie Wieży Marszałkowskiej, w północnym narożniku wewnętrznego obwodu murów obronnych. Tam szybko stał się obiektem zainteresowania wandali m.in. Syrenie ponownie odłamano miecz. Później pomnik był jeszcze kilkakrotnie dewastowany. W latach 1985–1986 rzeźbę poddano zabiegom konserwatorskim, m.in. została ona pokryta powłoką z brązu w Instytucie Mechaniki Precyzyjnej.
Ponieważ pomnik był w dalszym ciągu dewastowany, dla zwiększenia jego bezpieczeństwa postanowiono przenieść go na pierwotne miejsce na Rynku Starego Miasta. Rzeźbę zdjęto z Wieży Marszałkowskiej w celu przeprowadzenia prac konserwatorskich w czerwcu 1994. W 1997 i 1998 rozpisano dwa konkursy na cokół Syreny w nowej lokalizacji. Do realizacji wybrano projekt Marii i Jana Mazurów oraz Anny i Krystiana Jarnuszkiewiczów. Rzeźbę ustawiono na granitowym cokole w okrągłym basenie. Uroczystość odsłonięcia pomnika odbyła się 12 grudnia 1999.
W maju 2008 posąg zastąpiono kopią, a oryginalną rzeźbę autorstwa Konstantego Hegla przeniesiono do Muzeum Historycznego m.st. Warszawy (obecnie Muzeum Warszawy).
Monument był pierwszym pomnikiem warszawskiego herbu. Miał on wpływ na późniejsze wizerunki warszawskiej Syreny oraz upowszechnił jej postać wśród mieszkańców i osób odwiedzających miasto.
Zobacz też
Galeria
-
Posąg Syreny ustawiony na sztucznych złomach skalnych pośrodku targowiska na Rynku Starego Miasta (1908) -
Pomnik i jego otoczenie po przebudowie i likwidacji targowiska (ok. 1920) -
Pomnik na terenie klubu Sportowego Pracowników Miejskich „Syrena” przy ul. Solec 8 (lata 30. XX wieku) -
Pomnik na murze obronnym -
Oryginał rzeźby w Muzeum Warszawy -
Monument w obecnej lokalizacji na Rynku Starego Miasta
Przypisy
- ↑ a b Małgorzata Dubrowska, Andrzej Sołtan: Brązownictwo warszawskie w XIX i XX wieku. Od Norblina do Łopieńskich. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 1999, s. 75. ISBN 83-7181-084-9.
- ↑ a b Małgorzata Dubrowska, Andrzej Sołtan: Brązownictwo warszawskie w XIX i XX wieku. Od Norblina do Łopieńskich. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 1999, s. 77. ISBN 83-7181-084-9.
- ↑ a b Maria Irena Kwiatkowska: Warszawscy rzeźbiarze XIX wieku. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995, s. 51. ISBN 83-01-08790-0.
- ↑ a b c Stefan Krzysztof Kuczyński: Herb Warszawy. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1977, s. 63.
- ↑ Stefan Krzysztof Kuczyński: Herb Warszawy. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1977, s. 64.
- ↑ a b c Jerzy Łoziński, Andrzej Rottermund (red.): Katalog zabytków sztuki. Miasto Warszawa. Część I – Stare Miasto. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczna i Filmowe, 1993, s. 410. ISBN 83-221-0628-9.
- ↑ a b Wiesław Głębocki: Warszawskie pomniki. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, s. 52. ISBN 83-7005-211-8.
- ↑ a b c d e f Wiesław Głębocki: Warszawskie pomniki. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, s. 53. ISBN 83-7005-211-8.
- ↑ a b c Stefan Krzysztof Kuczyński: Herb Warszawy. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1977, s. 107.
- ↑ a b c Tadeusz Łopieński: Okruchy brązu. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1982, s. 293. ISBN 83-01-03127-1.
- ↑ a b Stefan Krzysztof Kuczyński: Herb Warszawy. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1977, s. 128.
- ↑ Pomnik Syrenki. warszawa1939.pl. .
- ↑ Tadeusz Łopieński: Okruchy brązu. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1982, s. 293–294. ISBN 83-01-03127-1.
- ↑ Tadeusz Łopieński: Okruchy brązu. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1982, s. 294. ISBN 83-01-03127-1.
- ↑ a b c d e Irena Grzesiuk-Olszewska: Warszawska rzeźba pomnikowa. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003, s. 50. ISBN 83-88973-59-2.
- ↑ Kalendarz warszawski 1 X 1993–30 VI 1994. „Kronika Warszawy”. 3 (95), s. 230, 1994.
- ↑ Powrót Syrenki. Urząd m.st. Warszawy . um.warszawa.pl, 30 kwietnia 2008. . .
- ↑ Stefan Krzysztof Kuczyński: Herb Warszawy. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1977, s. 65.
Linki zewnętrzne
- Archiwalne widoki pomnika w bibliotece Polona