Portal:Fantastyka

Fantastyka – gatunek literacki, a także filmowy, komiksowy, gier a niekiedy i malarstwa. Polega ona na kreowaniu świata przedstawionego, który w całości, lub w części różni się od rzeczywistości, na przykład przez dodanie elementów nadnaturalnych, lub stworzonej przez autora technologii.

Edytuj zawartość portalu

Wybrany artykuł

Hippokampy (lm gr. Ἱπποκάμποι Hippokámpoi, łac. Hippocampi, pol. „konie morskie”, lp gr. Ἱππόκαμπος Hippókampos, łac. Hippocampus, pol. „koń morski”; z gr. hippos ‘koń’) – w mitologii greckiej i rzymskiej pół konie, pół ryby, z parą końskich nóg.

Uchodzą za mityczne, fantastyczne stworzenia. Według wierzeń starożytnych Greków i Rzymian żyły w morzu. Wraz z ichtiocentaurami, Trytonem, trytonami, Nereidami tworzyły orszak Posejdona (Neptuna) i Amfitryty.

W sztuce przedstawiane są zwykle jako istoty o mieszanej budowie. Górna część ich ciała (tułów, głowa) jest podobna do ciała konia, natomiast dolna ma kształt ryby (tak jak trytonów i ichtiocentaurów; przeważnie mają rybi ogon skręcony spiralnie). Posiadają parę końskich nóg (tak jak ichtiocentaury).

Wyobrażenie o koniach morskich przejawia się w sztukach plastycznych (m.in. w greckim malarstwie wazowym i rzymskich mozaikach).

Czytaj więcej...

Wybrana grafika

Artystyczna impresja Orbitalu z cyklu powieściowego Kultura Iaina M. Banksa (Giuseppe Gerbino)

Wybrany cytat

Pisarze zajmujący się fantastyką naukową mają szczególne powinowactwo z dystopią. Wiecie czym jest utopia? Nazwa wywodzi się od greckiego słowa oznaczającego dobre miejsce. Jest to zatem miejsce, gdzie wszystko doskonale działa, wszyscy są szczęśliwi, a dobroć i uprzejmość panują powszechnie. Opowiadania o utopiach są niezmiernie nudne. Gdzie jest niebezpieczeństwo? Gdzie wątpliwości? Dystopia (złe miejsce) jest oczywiście czymś, gdzie wszystko jest koszmarne i nieprawdopodobnie złe. Isaac Asimov, notka do jednego z opowiadań

Wybrana biografia

Mercedes „Misty” Lackey (ur. 24 czerwca 1950 w Chicago) – amerykańska pisarka science fiction i fantasy.

W wieku ośmiu-dziewięciu lat odkryła science fiction, czytając książki ojca (pierwszą był zbiór opowiadań Agent of Vega Jamesa H. Schmitza). Później bardzo często odwiedzała bibliotekę, a kieszonkowe wydawała na kolejne książki (wciąż ma większość z nich). Z kolei jej fascynacja fantasy zaczęła się od Świata Czarownic Andre Norton.

W 1972 ukończyła studia na Uniwersytecie Purdue. Pracowała jako kucharka, księgowa, ochroniarz w domu towarowym, technik laboratoryjny, modelka oraz programista komputerowy. W związku z ostatnim zawodem przeniosła się z Indiany do Oklahomy w 1982.

W tym samym roku Lackey zaczęła również pisać, znudzona i rozczarowana dostępnymi wtedy książkami. Jak twierdzi, przyczynił się do tego R.A. Lafferty. Dzięki C.J. Cherryh i Marion Zimmer Bradley w 1985 Lackey zaczęła zarabiać na swoim pisaniu, a od 1993 było to jej główne źródło utrzymania.

Zanim wzięła się za prozę pisała teksty piosenek. Nazywa je „opowieściami w pigułce” – redukują fabułę do najmniejszych detali i zamykają określony, krytyczny moment w czasie. Ponadto muzyka bardów wzbogaca świat jej powieści.

Polski czytelnik miał okazję po raz pierwszy poznać Mercedes Lackey w 1993 dzięki wydawnictwu Rebis, które wypuściło na rynek napisaną przez nią do spółki z Andre Norton Zgubę elfów; jest to pierwszy tom tetralogii Kroniki Półkrwi. Później przyszedł czas na zapoznanie się z kilkoma pozycjami ze świata Valdemaru – najobszerniejszego cyklu tej autorki. W 2005 roku wydawnictwo ISA rozpoczęło publikację współtworzonego przez Mercedes Lackey cyklu Opowieść barda.

Czytaj więcej...

Czy wiesz

... że Rene Auberjonois (na zdjęciu), amerykański aktor, odtwórca roli zmiennokształtnego konstabla Odo w serialu Star Trek: Deep Space Nine, jest potomkiem Joachima Murata, księcia Neapolu i Karoliny Bonaparte, siostry Napoleona Bonaparte?
... że nagrodę Otherwise przyznaje się za utwory science fiction i fantasy podejmujące odważnie tematykę płci. Patronem nagrody jest amerykańska pisarka Alice Bradley Sheldon, tworząca pod męskim pseudonimem James Tiptree, Jr?
... że film Cube 2, dalszy ciąg głośnego thrillera Cube, wyreżyserował polski operator filmowy, pracujący w Hollywood, Andrzej Sekuła?
... że polski anglista i literaturoznawca wykładający na Uniwersytecie Minnesoty, Marek Oziewicz jest jedynym polskim laureatem Nagrody Mythopoeic?
... że Festiwal Fantastyki Pyrkon organizowany corocznie w Poznaniu, jest uznawany za największy konwent fantastyki w Polsce?

Wybrany serial telewizyjny

John Doe (2002-2003) – amerykański serial sensacyjny science-fiction nadawany przez stację Fox od 20 września 2002 roku do 25 kwietnia 2003 roku. W Polsce jest nadawany od 2 lipca 2011 roku na kanale Polsat.

Opis fabuły

Wyłowiony z oceanu John Doe (Dominic Purcell) nie pamięta skąd pochodzi ani jak się nazywa. Tajemniczy John okazuje się geniuszem – potrafi mnożyć w pamięci skomplikowane liczby, swobodnie porozumiewa się w dowolnym języku. Zaczyna wykorzystywać swoje niezwykłe umiejętności pomagając policji w rozwiązywaniu skomplikowanych śledztw. Wydaje się, że John zna odpowiedź na każde pytanie, poza tym najważniejszym, kim naprawdę jest? By odkryć swoją tożsamość rozpoczyna prywatne dochodzenie.

Czytaj więcej...

Wybrany film

Literatura

Karolina Haka-Makowiecka, Marta Makowiecka, Małgorzata Węgrzecka, pod red. Andrzeja Z. Makowieckiego, Leksykon fantastyki. Postacie, miejsca, rekwizyty, zjawiska, Wyd. Muza SA, Warszawa 2009.
Andrzej Niewiadowski, Antoni Smuszkiewicz, Leksykon polskiej literatury fantastycznonaukowej, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1990, ISBN 83-210-0892-5
Энциклопедия фантастики.Кто есть кто. Под ред. Вл. Гакова - Минск: Галаксиас, 1995 - 694с.
Robert Reginald. Contemporary Science Fiction Authors
Twentieth-Century Science-Fiction Writers.Edited by Curtis C. Smith- London, 3rd edition, 1993
Brian M. Stableford - Science Fact and Science Fiction: An Encyclopedia -London: Routledge, 2006
http://sf-encyclopedia.uk/fe.php
The Encyclopedia of Science Fiction (ang.)
http://www.sf-encyclopedia.com/category/culture/publication#articlesB
David William Pringle. The Ultimate Encyclopedia of Science Fiction: The Definitive Illustrated Guide (London: Carlton, 1996)
Sam Lundwall. Bibliografi över science fiction & fantasy 1741-1996 (Stockholm, Sweden: Lundwall Fakta & fantasi, 1997)
Sam Lundwall.Illustrerad bibliografi over science fiction & fantasy 1741-1973. (Stockholm, Sweden: Lindqvist, 1974)
James Edwin Gunn. Inside Science Fiction: Essays on Fantastic Literature (San Bernardino, California: The Borgo Press, 1992)
George Reginald Turner. The Unrelenting Gaze: George Turner's Non-Fiction: A Selection (Collingwood, Victoria: SF Commentary 76, 2000)
Sheldon Ronald Jaffery. Horrors and Unpleasantries: A Bibliographical History and Collector's Price Guide to Arkham House (Bowling Green, Ohio: Bowling Green University Popular Press, 1982)
Antoni Smuszkiewicz, Zaczarowana gra. Zarys dziejów polskiej fantastyki naukowej, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1982.

Strony internetowe

Wy możecie dodawać tutaj strony internetowe poświęcone fantastyce

Nagrody w dziedzinie fantastyki

Wybrany wyróżniony artykuł

Mirror’s Edge – komputerowa, przygodowa gra akcji przedstawiona w perspektywie pierwszej osoby, opracowana przez studio Digital Illusions CE i wydana przez firmę Electronic Arts.

Zapowiedź gry została opublikowana 10 lipca 2007 roku. W listopadzie 2008 roku zostały wydane wersje na konsole PlayStation 3 i Xbox 360, w styczniu 2009 roku ukazała się wersja dla komputerów osobistych z systemem Windows, a 1 kwietnia 2010 roku dla systemu iOS. W grze wykorzystano silnik Unreal Engine 3 wyposażony w nowy system oświetlenia produkcji firmy Illuminate Labs, opracowany przy współpracy ze studiem DICE.

Czytaj więcej...

Wybrany artysta fantastyczny

Jacek Yerka (właśc. Jacek Kowalski; ur. 1952 w Toruniu) – polski artysta, malarz surrealista i projektant plakatów oraz ilustrator.

Życiorys

W 1976 ukończył studia na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. W pierwszych latach po studiach projektował plakaty pokazywane m.in. na Biennale Plakatu Polskiego w Katowicach, biennale w Lahti oraz w Warszawie. Od 1980 poświęcił się malarstwu. Tworzy surrealistyczne kompozycje i baśniowe pejzaże. W 1995 artysta został laureatem “nagrody World Fantasy”. Wydawnictwo “Morpheus International” wydało album The Fantastic Art of Jacek Yerka.

Czytaj więcej...

Kartka z kalendarza

23 kwietnia

Urodzili się:

Edwin Markham (1852-1940) • Julian Osgood Field (1852-1925) • Thomas Nelson Page (1853-1922) • H. Percy Blanchard (1862-1939) • Charles M. Relyea (1863-1932) • Clive Holland (1866-1959) • Leslie Beresford (1878-1946) • Talbot Mundy (1879-1940) • Jan Huskowski (1883-?) • Gib Mihăescu (1894-1935) • Brian Tunstall (1900-1970) • Charles Carr (1901-1985) • Cyril Plunkett (1905-1966) • Paul H. Kocher (1907-1998) • Wojciech Bąk (1907-1961) • Egon Hostovsky (1908-1973) • Ivar Lissner (1909-1967) • G. E. Daniel (1914-1986) • James Kirkup (1918-2009) • Maurice Druon (1918-2009) • Avram Davidson (1923-1993) • Gregory Fitz Gerald (1923) • J. P. Donleavy (1926) • Tom Doherty (1936) • Ann C. Whitehead (1938) • Richard Monaco (1940) • Amanda Prantera (1942) • Walter Kendrick (1947-1998) • Charles Johnson (1948) • Albert Wendland (1948) • François Rivière (1949) • Paul J. McAuley (1955) • Caroline Thompson (1956) • Michael Pryor (1957) • Angelica Harris (1957) • Kenji Kawai (1957) • Manfred Weinland (1960) • Arthur Phillips (1969) • James Knapp (1970) • Joe Calkins (1970) • Anne-Laure Bondoux (1971) • David Wellington (1971) • Naomi Kritzer (1973) • Breeana Puttroff (1977) • Emma Shortt (1980) • Diane Özdamar (1985) • Zurrell Loriez (1986)

Zmarli:

William Shakespeare (1564-1616) • William Wordsworth (1770-1850) • Jules-Amédée Barbey d'Aurevilly (1808-1889) • Sygurd Wiśniowski (1841-1892) • Edward Robert Hughes (1851-1914) • Camille Mauclair (1872-1945) • W. J. Saunders (1873-1928) • Cyril Falls (1888-1971) • George Adamski (1891-1965) • P. L. Travers (1899-1996) • Karin Boye (1900-1941) • Alexander Laing (1903-1976) • Gregor von Rezzori (1914-1998) • Frank Sisk (1915-1985) • Satyajit Ray (1921-1992) • Jack Ritchie (1922-1983) • Axel Madsen (1930-2007) • M. Chirnoagă (1930-2008) • Paul E. Erdman (1932-2007) • Manfred Bieler (1934-2002) • Henrietta Branford (1946-1999) • Stan Burns (1947-2015) • Francis Tsai (1967-2015)

Premiery filmowe

1969 - Mistrz tańca, polski horror, którego reżyserem jest Jerzy Gruza
1999 - eXistenZ, kanadyjsko-brytyjski dreszczowiec fantastycznonaukowy

Wybrany utwór literacki

Kwestia sumienia (tytuł oryg. ang. A Case of Conscience) – powieść fantastycznonaukowa amerykańskiego pisarza Jamesa Blisha. Powieść ukazała się w 1958 r., polskie wydanie, w tłumaczeniu Radosława Kota, wydało Wydawnictwo CIA-Books-Svaro w 1992 r. Powieść otrzymała nagrodę Hugo w 1959 r.

Powieść została rozbudowana na podstawie noweli o tym samym tytule, która zdobyła nagrodę Retrospective Hugo w kategorii najlepsze opowiadanie w 2004 roku.

Fabuła

Na planecie Lithii naukowcy odkrywają społeczeństwo gadopodobnych istot, gdzie nie istnieje zło, nie ma konfliktów ani przestępstw. Istoty nie wyznają żadnej religii. Czterej członkowie załogi, w tym jezuita, wyciągają odmienne wnioski odpowiadając na pytanie, jak to możliwe? Wracają na Ziemię, gdzie ludzie mieszkają pod ziemią, a światem rządzi pieniądz. Przybyły razem z nimi przybysz z obcej planety wyzwala w Ziemianach skrajne reakcje.

Czytaj więcej...

Wybrany komiks

Armada (tytuł oryginalny: Sillage) – francuska seria komiksowa z gatunku science-fiction (space opera), której twórcami są Jean-David Morvan (scenariusz) i Philippe Buchet (rysunki). Ukazuje się od 1998 nakładem wydawnictwa Delcourt. W Polsce wydaje ją Egmont Polska od 2000.

Fabuła

Seria opowiada historię dziewczyny imieniem Nävis, jedynej ludzkiej istoty na pokładzie gigantycznej armady statków kosmicznych, zamieszkanej przez różne rasy istot pozaziemskich. Głównym wątkiem, przewijającym się przez poszczególne odcinki, jest poszukiwanie przez Nävis innych ludzi na kolejnych planetach.

Czytaj więcej...