Próg wyborczy

Dziś Próg wyborczy jest tematem o dużym znaczeniu i zainteresowaniu szerokiego spektrum społeczeństwa. Niezależnie od tego, czy jest to debata polityczna, zjawisko kulturowe, postęp technologiczny czy wydarzenie historyczne, Próg wyborczy budzi ciekawość i zainteresowanie milionów ludzi na całym świecie. W tym artykule szczegółowo zbadamy wszystkie aspekty związane z Próg wyborczy, analizując jego wpływ w różnych obszarach i oferując szeroką i kompletną wizję tego tematu, który jest dziś tak aktualny.

Próg wyborczy, zwany również klauzulą zaporową – minimalny procent poparcia wyborców uprawniający komitet wyborczy do uczestniczenia w rozdziale mandatów.

Występuje on w proporcjonalnych systemach wyborczych.

Sytuacja w Polsce

W Polsce próg wyborczy został wprowadzony w 1993 w wyborach do Sejmu, od 1998 r. także w wyborach samorządowych.

Jednym z najważniejszych celów wprowadzenia progu wyborczego do ordynacji wyborczej było uniemożliwienie uzyskania mandatów przez ugrupowania marginalne, a co za tym idzie zapobieżenie rozdrobnieniu politycznemu w parlamencie. W wyborach w 1991 do Sejmu weszli kandydaci 29 ugrupowań (przy czym 11 spośród nich uzyskało po 1 mandacie).

Obecnie w Polsce w wyborach do Sejmu stosuje się (w skali kraju) próg 5% głosów dla partii i dla komitetów wyborczych wyborców oraz 8% dla koalicji partii. W wyborach samorządowych w 1998 i 2002 próg wynosił 5% głosów (w skali danej rady); dotyczy to wyborów do sejmików województw, rad powiatów i rad miejskich w miastach na prawach powiatów. W wyborach do Sejmu z progu wyborczego zwolnione są komitety wyborcze wyborców mniejszości narodowych i etnicznych (w wyborach do Sejmu w latach 1993–2019 była to Mniejszość Niemiecka). W związku z tym te komitety nie muszą go przekraczać, by móc znaleźć się w Sejmie.

W związku z dokonaniem zmian w prawie wyborczym ordynacje wyborcze zostały zastąpione w 2011 roku Kodeksem wyborczym.

Po raz pierwszy w wyborach do samorządu terytorialnego radni gmin zostali wybrani w jednomandatowych okręgach wyborczych z wyjątkiem miast na prawach powiatu, gdzie radni zostali obsadzeni zgodnie z zasadą proporcjonalności.

Wysokość progów wyborczych w wyborach parlamentarnych w poszczególnych państwach

Państwo Wysokość progu wyborczego
Albania 2,5%, dla koalicji: 4%
Argentyna 3%
Armenia 5%, dla koalicji: 7%
Austria 4%
Belgia 5% (nie obowiązuje w Brukseli, Brabancji Flamandzkiej oraz Brabancji Walońskiej – decyzja Sądu Konstytucyjnego)
Bośnia i Hercegowina 3%
Bułgaria 4%, dla koalicji: 8%
Chorwacja 5%
Cypr 1,8%
Czarnogóra 3%
Czechy 5%, koalicja dwupartyjna: 10%, koalicja trójpartyjna: 15%, koalicja czteropartyjna i większa: 20%
Dania 2%
Estonia 5%
Grecja 3%
Gruzja 5%
Hiszpania 3%
Islandia 5%
Izrael 2%
Kazachstan 7%
Kolumbia 2%
Liechtenstein 8%
Litwa 3%, dla koalicji: 5%
Łotwa 5%
Mołdawia 5%, dla kandydatów niezależnych: 3%
Niemcy 5% (nie obowiązuje, jeśli przynajmniej 3 przedstawicieli danej partii dostanie się do Bundestagu poprzez bezpośredni wybór w swoim okręgu)
Norwegia 4%
Polska 5%, dla koalicji: 8% (nie obowiązuje, jeżeli dana partia reprezentuje mniejszość narodową)
Rosja 5%, do 2013 roku: 7%
Rumunia 5%, dla koalicji: 8%
San Marino 3,5%
Serbia 5%
Słowacja 5%
Słowenia 4%
Szwecja 4% (nie obowiązuje, jeśli partia zdobędzie w przynajmniej jednym okręgu 12 lub więcej procent głosów)
Turcja 10%
Ukraina 5%
Węgry 5%
Włochy 4%, dla koalicji: 10%

Przypisy

  1. Parties and Elections in Europe – Albania.
  2. David Altman Olin: Argentina: Electoral System.
  3. Armenia concludes registration of candidates for parliament. 2012-03-22. .
  4. Elections in Austria.
  5. Elecion Guide – Belgium.
  6. Election Guide – Bosnia and Herzegovina.
  7. Parties and Elections in Europe – Bosnia and Herzegovina.
  8. Election Resources on the Internet: Elections to the Bulgarian National Assembly, Part I.
  9. Election Guide – Bulgaria.
  10. Election Guide – Croatia.
  11. World Elections – Cyprus 2011.
  12. Parties and Elections in Europe – Cyprus.
  13. Parties and Elections in Europe – Montenegro.
  14. Elecion Guide – Montenegro.
  15. Parties and Elections in Europe – Czech Republic.
  16. Elecion Guide – Czech Republic. .
  17. Parties and Elections in Europe – Denmark.
  18. Elecion Guide – Estonia.
  19. Parties and Elections in Europe – Estonia.
  20. Parties and Elections in Europe – Greece.
  21. Elecion Guide – Greece.
  22. Honouring of obligations and commitments by Georgia.
  23. Parties and Elections in Europe – Spain.
  24. Parties and Elections in Europe – Iceland.
  25. Elecion Guide – Israel.
  26. Elecion Guide – Kazakhstan.
  27. Political Database of the Americas – Republic of Colombia.
  28. Parties and Elections in Europe – Liechtenstein.
  29. Litwa: Sejm obniżył do 3 proc. próg wyborczy w wyborach do parlamentu. wnp.pl, 2019-12-10. .
  30. Parties and Elections in Europe – Latvia.
  31. Elecion Guide – Latvia.
  32. Elecion Guide – Moldova.
  33. Parties and Elections in Europe – Germany.
  34. Parties and Elections in Europe – Norway.
  35. Parties and Elections in Europe – Poland.
  36. Elecion Guide – Poland.
  37. Parties and Elections in Europe – Russia.
  38. Elecion Guide – Russia.
  39. Parties and Elections in Europe – Romania.
  40. Elecion Guide – San Marino.
  41. Parties and Elections in Europe – San Marino.
  42. Parties and Elections in Europe – Serbia.
  43. Elecion Guide – Slovakia.
  44. Parties and Elections in Europe – Slovenia.
  45. Elecion Guide – Slovenia.
  46. Elecion Guide – Sweden.
  47. Parties and Elections in Europe – Sweden.
  48. Parties and Elections in Europe – Turkey.
  49. Elecion Guide – Turkey.
  50. Rada Najwyższa Ukrainy zmieniła prawo wyborcze; skorzysta Janukowycz. 17 listopada 2011. .
  51. Parliament passes law on parliamentary elections. 2011-11-17. .
  52. Parties and Elections in Europe – Hungary.
  53. Elecion Guide – Hungary.
  54. Parties and Elections in Europe – Italy.
  55. Elecion Guide – Italy.