Dziś Próg wyborczy jest tematem o dużym znaczeniu i zainteresowaniu szerokiego spektrum społeczeństwa. Niezależnie od tego, czy jest to debata polityczna, zjawisko kulturowe, postęp technologiczny czy wydarzenie historyczne, Próg wyborczy budzi ciekawość i zainteresowanie milionów ludzi na całym świecie. W tym artykule szczegółowo zbadamy wszystkie aspekty związane z Próg wyborczy, analizując jego wpływ w różnych obszarach i oferując szeroką i kompletną wizję tego tematu, który jest dziś tak aktualny.
Próg wyborczy, zwany również klauzulą zaporową – minimalny procent poparcia wyborców uprawniający komitet wyborczy do uczestniczenia w rozdziale mandatów.
Występuje on w proporcjonalnych systemach wyborczych.
W Polsce próg wyborczy został wprowadzony w 1993 w wyborach do Sejmu, od 1998 r. także w wyborach samorządowych.
Jednym z najważniejszych celów wprowadzenia progu wyborczego do ordynacji wyborczej było uniemożliwienie uzyskania mandatów przez ugrupowania marginalne, a co za tym idzie zapobieżenie rozdrobnieniu politycznemu w parlamencie. W wyborach w 1991 do Sejmu weszli kandydaci 29 ugrupowań (przy czym 11 spośród nich uzyskało po 1 mandacie).
Obecnie w Polsce w wyborach do Sejmu stosuje się (w skali kraju) próg 5% głosów dla partii i dla komitetów wyborczych wyborców oraz 8% dla koalicji partii. W wyborach samorządowych w 1998 i 2002 próg wynosił 5% głosów (w skali danej rady); dotyczy to wyborów do sejmików województw, rad powiatów i rad miejskich w miastach na prawach powiatów. W wyborach do Sejmu z progu wyborczego zwolnione są komitety wyborcze wyborców mniejszości narodowych i etnicznych (w wyborach do Sejmu w latach 1993–2019 była to Mniejszość Niemiecka). W związku z tym te komitety nie muszą go przekraczać, by móc znaleźć się w Sejmie.
W związku z dokonaniem zmian w prawie wyborczym ordynacje wyborcze zostały zastąpione w 2011 roku Kodeksem wyborczym.
Po raz pierwszy w wyborach do samorządu terytorialnego radni gmin zostali wybrani w jednomandatowych okręgach wyborczych z wyjątkiem miast na prawach powiatu, gdzie radni zostali obsadzeni zgodnie z zasadą proporcjonalności.
Państwo | Wysokość progu wyborczego |
---|---|
Albania | 2,5%, dla koalicji: 4% |
Argentyna | 3% |
Armenia | 5%, dla koalicji: 7% |
Austria | 4% |
Belgia | 5% (nie obowiązuje w Brukseli, Brabancji Flamandzkiej oraz Brabancji Walońskiej – decyzja Sądu Konstytucyjnego) |
Bośnia i Hercegowina | 3% |
Bułgaria | 4%, dla koalicji: 8% |
Chorwacja | 5% |
Cypr | 1,8% |
Czarnogóra | 3% |
Czechy | 5%, koalicja dwupartyjna: 10%, koalicja trójpartyjna: 15%, koalicja czteropartyjna i większa: 20% |
Dania | 2% |
Estonia | 5% |
Grecja | 3% |
Gruzja | 5% |
Hiszpania | 3% |
Islandia | 5% |
Izrael | 2% |
Kazachstan | 7% |
Kolumbia | 2% |
Liechtenstein | 8% |
Litwa | 3%, dla koalicji: 5% |
Łotwa | 5% |
Mołdawia | 5%, dla kandydatów niezależnych: 3% |
Niemcy | 5% (nie obowiązuje, jeśli przynajmniej 3 przedstawicieli danej partii dostanie się do Bundestagu poprzez bezpośredni wybór w swoim okręgu) |
Norwegia | 4% |
Polska | 5%, dla koalicji: 8% (nie obowiązuje, jeżeli dana partia reprezentuje mniejszość narodową) |
Rosja | 5%, do 2013 roku: 7% |
Rumunia | 5%, dla koalicji: 8% |
San Marino | 3,5% |
Serbia | 5% |
Słowacja | 5% |
Słowenia | 4% |
Szwecja | 4% (nie obowiązuje, jeśli partia zdobędzie w przynajmniej jednym okręgu 12 lub więcej procent głosów) |
Turcja | 10% |
Ukraina | 5% |
Węgry | 5% |
Włochy | 4%, dla koalicji: 10% |