Puchar Narodów Afryki

W dzisiejszym świecie Puchar Narodów Afryki stał się tematem o dużym znaczeniu i zainteresowaniu. Niezależnie od tego, czy ze względu na swój wpływ na społeczeństwo, wpływ na kulturę popularną, czy też znaczenie w branży zawodowej, Puchar Narodów Afryki jest tematem, który nadal budzi debatę i kontrowersje. W całej historii Puchar Narodów Afryki był przedmiotem studiów i badań, a jego wpływ w różnych obszarach nie pozostał niezauważony. W tym artykule zbadamy różne aspekty związane z Puchar Narodów Afryki, od jego pochodzenia i ewolucji po jego dzisiejsze znaczenie. Dodatkowo omówimy znaczenie dokładnego zrozumienia Puchar Narodów Afryki i jego wpływu na nasze życie.

Mistrzostwa Afryki w piłce nożnej
ilustracja
Organizator rozgrywek

CAF

Data założenia

1957

Rozgrywki
Liczba drużyn

24

Zwycięzcy
Pierwszy zwycięzca

 Egipt (1957)

Obecny zwycięzca

 Wybrzeże Kości Słoniowej (2024)

Najwięcej zwycięstw

 Egipt (7 zwycięstw)

Strona internetowa

Puchar Narodów Afryki (fr. Coupe d'Afrique des Nations, CAN) – turniej piłkarski dla reprezentacji narodowych rozgrywany o mistrzostwo Afryki.

Historia

Organizowany przez Federację Piłkarską Afryki odbywa się od 1957, przy czym rozgrywki mają charakter regularny od 1968, odkąd turnieje finałowe mają miejsce co 2 lata.

W pierwszym Pucharze Narodów Afryki w 1957 startowały tylko trzy reprezentacje: Egipt, Sudan i Etiopia. Od tego czasu rozgrywki znacznie się rozrosły i obecnie biorą w nich udział niemalże wszystkie afrykańskie państwa. Konieczne stało się rozgrywanie eliminacji do turnieju finałowego, w którym od 1998 uczestniczy 16 zespołów.

W maju 2010 roku zmieniono lata rozgrywania Pucharu Narodów Afryki. Od 2013 roku turniej rozgrywany jest w latach nieparzystych.

Wyniki

Rok Gospodarz Finał Mecz o 3 miejsce
Mistrz Wynik Wicemistrz Trzecie miejsce Wynik Czwarte miejsce
1957
Więcej
Sudan
Sudan
Egipt
Egipt
4 – 0 Etiopia
Etiopia
Sudan
Sudan
(startowały tylko trzy drużyny)
1959
Więcej
Egipt
Egipt
Egipt
Egipt
2 – 1(1) Sudan
Sudan
Etiopia
Etiopia
(startowały tylko trzy drużyny)
1962
Więcej
Etiopia
Etiopia
Etiopia
Etiopia
4 – 2
po dogr.
Egipt
Egipt
Tunezja
Tunezja
3 – 0 Uganda
Uganda
1963
Więcej
Ghana
Ghana
Ghana
Ghana
3 – 0 Sudan
Sudan
Egipt
Egipt
3 – 0 Etiopia
Etiopia
1965
Więcej
Tunezja
Tunezja
Ghana
Ghana
3 – 2
po dogr.
Tunezja
Tunezja
Wybrzeże Kości Słoniowej
Wybrzeże Kości Słoniowej
1 – 0 Senegal
Senegal
1968
Więcej
Etiopia
Etiopia
Demokratyczna Republika Konga
Demokratyczna Republika Konga
1 – 0 Ghana
Ghana
Wybrzeże Kości Słoniowej
Wybrzeże Kości Słoniowej
1 – 0 Etiopia
Etiopia
1970
Więcej
Sudan
Sudan
Sudan
Sudan
1 – 0 Ghana
Ghana
Egipt
Egipt
3 – 1 Wybrzeże Kości Słoniowej
Wybrzeże Kości Słoniowej
1972
Więcej
Kamerun
Kamerun
Kongo
Kongo
3 – 2 Mali
Mali
Kamerun
Kamerun
5 – 2 Demokratyczna Republika Konga
Zair
1974
Więcej
Egipt
Egipt
Demokratyczna Republika Konga
Zair
2 – 2
po dogr.
Zambia
Zambia
Egipt
Egipt
4 – 0 Kongo
Kongo
Powtórzony finał: 2 – 0
1976
Więcej
Etiopia
Etiopia
Maroko
Maroko
n/a(2) Gwinea
Gwinea
Nigeria
Nigeria
n/a(2) Egipt
Egipt
1978
Więcej
Ghana
Ghana
Ghana
Ghana
2 – 0 Uganda
Uganda
Nigeria
Nigeria
2 – 0(3) Tunezja
Tunezja
1980
Więcej
Nigeria
Nigeria
Nigeria
Nigeria
3 – 0 Algieria
Algieria
Maroko
Maroko
2 – 0 Egipt
Egipt
1982
Więcej

Libia
Ghana
Ghana
1 – 1
po dogr.

Libia
Zambia
Zambia
2 – 0 Algieria
Algieria
7 – 6 w rzutach karnych
1984
Więcej
Wybrzeże Kości Słoniowej
Wybrzeże Kości Słoniowej
Kamerun
Kamerun
3 – 1 Nigeria
Nigeria
Algieria
Algieria
3 – 1 Egipt
Egipt
1986
Więcej
Egipt
Egipt
Egipt
Egipt
0 – 0
po dogr.
Kamerun
Kamerun
Wybrzeże Kości Słoniowej
Wybrzeże Kości Słoniowej
3 – 2 Maroko
Maroko
5 – 4 w rzutach karnych
1988
Więcej
Maroko
Maroko
Kamerun
Kamerun
1 – 0 Nigeria
Nigeria
Algieria
Algieria
1 – 1
po dogr.
Maroko
Maroko
4 – 3 w rzutach karnych
1990
Więcej
Algieria
Algieria
Algieria
Algieria
1 – 0 Nigeria
Nigeria
Zambia
Zambia
1 – 0 Senegal
Senegal
1992
Więcej
Senegal
Senegal
Wybrzeże Kości Słoniowej
Wybrzeże Kości Słoniowej
0 – 0
po dogr.
Ghana
Ghana
Nigeria
Nigeria
2 – 1 Kamerun
Kamerun
11 – 10 w rzutach karnych
1994
Więcej
Tunezja
Tunezja
Nigeria
Nigeria
2 – 1 Zambia
Zambia
Wybrzeże Kości Słoniowej
Wybrzeże Kości Słoniowej
3 – 1 Mali
Mali
1996
Więcej
Południowa Afryka
Południowa Afryka
Południowa Afryka
Południowa Afryka
2 – 0 Tunezja
Tunezja
Zambia
Zambia
1 – 0 Ghana
Ghana
1998
Więcej
Burkina Faso
Burkina Faso
Egipt
Egipt
2 – 0 Południowa Afryka
Południowa Afryka
Demokratyczna Republika Konga
Demokratyczna Republika Konga
4 – 4(4) Burkina Faso
Burkina Faso
4 – 1 w rzutach karnych
2000
Więcej
Ghana
Ghana
Nigeria
Nigeria
Kamerun
Kamerun
2 – 2
po dogr.
Nigeria
Nigeria
Południowa Afryka
Południowa Afryka
2 – 2
po dogr.
Tunezja
Tunezja
4 – 3 w rzutach karnych 4 – 3 w rzutach karnych
2002
Więcej
Mali
Mali
Kamerun
Kamerun
0 – 0
po dogr.
Senegal
Senegal
Nigeria
Nigeria
1 – 0 Mali
Mali
3 – 2 w rzutach karnych
2004
Więcej
Tunezja
Tunezja
Tunezja
Tunezja
2 – 1 Maroko
Maroko
Nigeria
Nigeria
2 – 1 Mali
Mali
2006
Więcej
Egipt
Egipt
Egipt
Egipt
0 – 0
po dogr.
Wybrzeże Kości Słoniowej
Wybrzeże Kości Słoniowej
Nigeria
Nigeria
1 – 0 Senegal
Senegal
4 – 2 w rzutach karnych
2008
Więcej
Ghana
Ghana
Egipt
Egipt
1 – 0 Kamerun
Kamerun
Ghana
Ghana
4 – 2 Wybrzeże Kości Słoniowej
Wybrzeże Kości Słoniowej
2010
Więcej
Angola
Angola
Egipt
Egipt
1 – 0 Ghana
Ghana
Nigeria
Nigeria
1 – 0 Algieria
Algieria
2012
Więcej
Gabon Gabon
Gwinea Równikowa Gwinea Równikowa
Zambia
Zambia
0 – 0
po dogr.
Wybrzeże Kości Słoniowej
Wybrzeże Kości Słoniowej
Mali
Mali
2 – 0 Ghana
Ghana
8 – 7 w rzutach karnych
2013
Więcej
Południowa Afryka
Południowa Afryka
Nigeria
Nigeria
1 – 0 Burkina Faso
Burkina Faso
Mali
Mali
3 – 1 Ghana
Ghana
2015
Więcej
Gwinea Równikowa
Gwinea Równikowa
Wybrzeże Kości Słoniowej
Wybrzeże Kości Słoniowej
0 – 0
po dogr.
Ghana
Ghana
Demokratyczna Republika Konga
Demokratyczna Republika Konga
0 – 0(4) Gwinea Równikowa
Gwinea Równikowa
9 – 8 w rzutach karnych 4 – 2 w rzutach karnych
2017
Więcej
Gabon
Gabon
Kamerun
Kamerun
2 – 1 Egipt
Egipt
Burkina Faso
Burkina Faso
1 – 0 Ghana
Ghana
2019
Więcej
Egipt
Egipt
Algieria
Algieria
1 – 0 Senegal
Senegal
Nigeria
Nigeria
1 – 0 Tunezja
Tunezja
2021
Więcej
Kamerun
Kamerun
Senegal
Senegal
0 – 0
po dogr.
Egipt
Egipt
Kamerun
Kamerun
3 – 3(4) Burkina Faso
Burkina Faso
4 – 2 w rzutach karnych 5 – 3 w rzutach karnych
2023
Więcej
Wybrzeże Kości Słoniowej
Wybrzeże Kości Słoniowej

Wybrzeże Kości Słoniowej
2 – 1
Nigeria

Południowa Afryka
0 – 0(4)
Demokratyczna Republika Konga
6 – 5 w rzutach karnych
2025
Więcej

Maroko
2027
Więcej
 Kenia
 Tanzania
 Uganda
1 W 1959 trzy drużyny grały systemem każdy z każdym. Wygrany 2:1 mecz Egiptu z Sudanem, który zadecydował o mistrzostwie, był także ostatnim spotkaniem turnieju.
2 Miejsca ustalone w rozgrywkach grupowych.
3 W 1978 trzecie miejsce (wraz z walkowerem 2:0) zostało przyznane Nigerii po tym, jak Tunezja wycofała się przy stanie wyniku 1:1 w 42. minucie meczu o 3. miejsce.
4 Nie było dogrywki, tylko od razu po upływie regulaminowego czasu gry odbyła się seria rzutów karnych.

Klasyfikacja medalowa

Drużyna 1 miejsce 2 miejsce 3 miejsce 4 miejsce
 Egipt 7 (1957, 1959, 1986, 1998, 2006, 2008, 2010) 3 (1962, 2017, 2021) 3 (1963, 1970, 1974) 3 (1976, 1980, 1984)
 Kamerun 5 (1984, 1988, 2000, 2002, 2017) 2 (1986, 2008) 2 (1972, 2021) 1 (1992)
 Ghana 4 (1963, 1965, 1978, 1982) 5 (1968, 1970, 1992, 2010, 2015) 1 (2008) 4 (1996, 2012, 2013, 2017)
 Nigeria 3 (1980, 1994, 2013) 5 (1984, 1988, 1990, 2000, 2023) 8 (1976, 1978, 1992, 2002, 2004, 2006, 2010, 2019)
 Wybrzeże Kości Słoniowej 3 (1992, 2015, 2023) 2 (2006, 2012) 4 (1965, 1968, 1986, 1994) 2 (1970, 2008)
 Algieria 2 (1990, 2019) 1 (1980) 2 (1984, 1988) 2 (1982, 2010)
 Demokratyczna Republika Konga 2 (1968, 1974) 2 (1998, 2015) 2 (1972, 2023)
 Zambia 1 (2012) 2 (1974, 1994) 3 (1982, 1990, 1996)
 Tunezja 1 (2004) 2 (1965, 1996) 1 (1962) 3 (1978, 2000, 2019)
 Sudan 1 (1970) 2 (1959, 1963) 1 (1957)
 Senegal 1 (2021) 2 (2002, 2019) 3 (1965, 1990, 2006)
 Maroko 1 (1976) 1 (2004) 1 (1980) 2 (1986, 1988)
 Etiopia 1 (1962) 1 (1957) 1 (1959) 2 (1963, 1968)
 Południowa Afryka 1 (1996) 1 (1998) 1 (2000, 2023)
 Kongo 1 (1972) 1 (1974)
 Mali 1 (1972) 2 (2012, 2013) 3 (1994, 2002, 2004)
 Burkina Faso 1 (2013) 1 (2017) 2 (1998, 2021)
 Uganda 1 (1978) 1 (1962)
 Gwinea 1 (1976)
 Libia 1 (1982)
 Gwinea Równikowa - 1 (2015)

Klasyfikacja startów (1957-2023)

26 występów

25 występy

24 występy

21 występów

20 występów

19 występów

18 występów

17 występów

14 występów

13 występów

11 występów

9 występów

8 występów

7 występów

6 występów

5 wystpęów

4 występy

3 występy

2 występy

1 występ

  • Egipt wystąpił raz jako Zjednoczona Republika Arabska reprezentujący unię polityczną między Egiptem a Syrią oraz trzy kolejne występy reprezentujące tylko Egipt, ale wciąż pod nazwą „Zjednoczona Republika Arabska”.

Tabela wszech czasów

W trzydziestu dwóch finałach piłkarskich mistrzostw Afryki lat 1957-2017 wystąpiło 39 reprezentacji narodowych. Rozegrały 1342 meczów (374 zakończyło się remisem), strzelając 1649 bramek (średnio 1,22 na spotkanie).

Lp. Reprezentacja Starty Mecze Zwycięstwa Remisy Porażki Stosunek bramek Punkty
1  Egipt 25 100 57 17 26 165:88 188
2  Ghana 22 99 54 20 25 130:82 182
3  Nigeria 18 93 51 21 21 132:89 174
4  Wybrzeże Kości Słoniowej 23 95 42 25 28 138:100 151
5  Kamerun 19 84 41 27 16 123:76 150
6  Algieria 18 74 28 21 25 93:85 105
7  Zambia 17 67 26 20 21 81:69 98
8  Tunezja 19 75 23 29 23 94:91 98
9  Maroko 17 65 24 23 18 74:58 95
10  Demokratyczna Republika Konga 19 73 20 24 29 88:102 84
11  Senegal 15 60 23 14 23 69:54 83
12  Mali 11 50 17 17 16 61:64 68
13  Południowa Afryka 10 43 16 13 14 48:45 61
14  Gwinea 12 43 12 16 15 59:63 52
15  Burkina Faso 11 41 7 13 21 38:62 34
16  Kongo 7 26 7 7 12 27:40 28
17  Sudan 8 24 7 6 11 28:38 27
18  Gabon 7 21 6 7 8 19:26 25
19  Etiopia 10 27 7 3 17 29:61 24
20  Angola 7 23 4 10 9 29:37 22
21  Togo 8 25 3 8 14 19:42 17
22  Gwinea Równikowa 2 10 4 3 3 8:10 15
23  Libia 3 11 3 5 3 12:13 14
24  Uganda 6 19 3 2 14 18:34 11
25  Republika Zielonego Przylądka 2 7 1 5 1 4:5 8
26  Zimbabwe 3 9 2 1 6 12:21 7
27  Kenia 5 14 1 4 9 8:24 7
28  Liberia 2 5 1 2 2 5:7 5
29  Rwanda 1 3 1 1 1 3:3 4
30  Malawi 2 6 1 1 4 6:11 4
31  Sierra Leone 2 5 1 1 3 2:11 4
32  Namibia 2 6 0 2 4 9:18 2
33  Mozambik 4 12 0 2 10 4:26 2
34  Tanzania 1 3 0 1 2 3:6 1
35  Gwinea Bissau 1 3 0 1 2 2:5 1
36  Niger 2 6 0 1 5 1:9 1
37  Benin 3 9 0 1 8 4:20 1
38  Mauritius 1 3 0 0 3 2:8 0
39  Botswana 1 3 0 0 3 2:9 0

Uwagi:

  • Aktualizacja na 20 lipca 2019
  • W latach 1957–1994 za zwycięstwo przyznawano 2 pkt., od 1996 – 3.

Transmisje w Polsce

W latach 2000-2015 turniej był w Polsce nadawany na antenach Eurosportu. Później do 2022 rozgrywki nie były transmitowane na rynku polskim, kiedy to prawa do Pucharu Narodów Afryki w Kamerunie nabyła platforma stramingowa Viaplay. Od 2024 prawa do pokazywania turnieju na rynku polskim posiada serwis streamingowy Megogo.

Przypisy

Linki zewnętrzne