Roger Penrose

W tym artykule powiemy Ci wszystko, co musisz wiedzieć o Roger Penrose. Od jego początków do dzisiejszego znaczenia, przeanalizujemy, w jaki sposób Roger Penrose wpłynął na różne obszary i był tematem zainteresowania wielu osób. Nie ma znaczenia, czy jesteś ekspertem w danej dziedzinie, czy dopiero zaczynasz interesować się Roger Penrose, tutaj znajdziesz szczegółowe i aktualne informacje, które pomogą Ci lepiej zrozumieć ten temat. Ponadto zbadamy różne perspektywy i opinie na temat Roger Penrose, abyś mógł mieć pełniejszą i wzbogacającą wizję tego tematu. Przygotuj się na zanurzenie w fascynującym świecie Roger Penrose!

Roger Penrose
Ilustracja
Sir Roger Penrose (2012)
Data i miejsce urodzenia

8 sierpnia 1931
Colchester

Zawód, zajęcie

naukowiec: fizyk, matematyk, filozof

Narodowość

angielska

Alma Mater

University of Cambridge, University College London, University College School

Odznaczenia
Order Zasługi (Wielka Brytania) Krzyż Komandorski Orderu Zasługi RP

Sir Roger Penrose (ur. 8 sierpnia 1931 w Colchesterze) – brytyjski naukowiec: fizyk teoretyk, matematyk, filozof nauki i jej popularyzator, noblista; profesor matematyki na Uniwersytecie Oksfordzkim, członek Towarzystwa Królewskiego w Londynie (ang. Royal Society). Jego specjalności to teoria względności i grawitacji, w tym kwantowanie grawitacji i kosmologia teoretyczna, a także kwantowe fundamenty i geometria.

Wraz ze Stephenem Hawkingiem udowodnił twierdzenie o osobliwościach w ogólnej teorii względności. Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki za 2020 rok – dzięki wykazaniu, że ogólna teoria względności przewiduje powstawanie czarnych dziur. Penrose zdobył połowę tej nagrody; drugą otrzymali Andrea Ghez i Reinhard Genzel.

Penrose zajmował się również filozofią matematyki i filozofią umysłu. Bronił platonizmu matematycznego oraz nieobliczalności ludzkiego rozumowania w sensie Churcha i Turinga. Popularyzował naukę przez książki, publiczne wykłady i wywiady.

Dorobek naukowy

Fizyka teoretyczna

Autor twierdzenia o uwięzieniu dotyczącego ruchu po hiperpowierzchni w przestrzeni fazowej. W klasycznej teorii grawitacji sformułował też hipotezę kosmicznego cenzora o nieistnieniu nagich osobliwości czasoprzestrzennych.

Zasłużył się głównie dzięki próbom podejścia do kwantowej grawitacji (jeszcze nieistniejącej w całości teorii) za pomocą teorii twistorów. Jego zdaniem niezbędna jest nowa teoria kwantów, uwzględniająca grawitację, eliminująca trudności interpretacyjne.

Należy do krytyków teorii superstrun, interpretacji Everetta mechaniki kwantowej oraz inflacji kosmicznej.

W 2006 stworzył Konformalną Kosmologię Cykliczną będącą modelem kosmologicznym w ramach ogólnej teorii względności.

Matematyka

Parkietaż Penrose’a

W matematyce znany jest jego parkietaż (ang. tesselation, tiling), który pokrywa płaszczyznę w sposób nieokresowy za pomocą jedynie dwu rodzajów „kafelków”. Ten sposób podziału płaszczyzny okazał się występować w naturze, w postaci kwazikryształów.

Filozofia i pogranicze nauki

Autor książek takich jak Nowy umysł cesarza, Cienie umysłu, Makroświat, mikroświat i ludzki umysł. Argumentuje w nich, że z twierdzenia Gödla wynika niemechaniczny charakter ludzkiej świadomości, którego można dowieść również bez kodowania. Zdaniem Penrose’a, do wyjaśnienia zjawiska świadomości konieczne jest odwołanie się do zjawisk występujących na poziomie kwantowym w mózgu. Wspólnie ze Stuartem Hameroffem opracował kwantową teorię świadomości Orch-OR.

Popularyzacja

Penrose prowadził wykłady popularnonaukowe m.in. w londyńskim Royal Institution. Występował także w Polsce:

Zaszczyty

Nagrody i członkostwa

Penrose to jedna z tylko dwóch osób – obok Lorda Rayleigha – które otrzymały najpierw Medal Copleya, a potem Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki.

Upamiętnienie

Tytuł jednego z dzieł Penrose’a Droga do rzeczywistości (ang. The Road to Reality) został upamiętniony przez Centrum Nauki Kopernik w Warszawie. W 2015 roku zorganizowano tam cykl wykładów popularnonaukowych „Drogi do rzeczywistości” skupionych na fizyce teoretycznej i matematyce. Jego echem były późniejsze serie:

  • „Drogi do życia” (2017, biologia),
  • „Drogi do nieskończoności” (2018, znowu głównie fizyka i matematyka).

Życie prywatne

Jest synem Margaret (Leathes) oraz psychiatry i genetyka: Lionela Penrose’a, oraz bratem fizyka Olivera Penrose’a, genetyczki Shirley Hodgsoni i arcymistrza szachowego Jonathana Penrose’a. Penrose jest agnostykiem.

Publikacje

Książki

Prace poświęcone Rogerowi Penrose’owi

  • 2014: Wojciech Grygiel, Stephena Hawkinga i Rogera Penrose’a spór o rzeczywistość, Kraków: Copernicus Center Press, ISBN 978-83-7886-106-5.
  • 2015: Praca zbiorowa, Road to Reality with Roger Penrose (ang.); James Ladyman, Stuart Presnell, Gordon McCabe, Michał Eckstein, Sebastian J. Szybka; Kraków: Copernicus Center Press, ISBN 978-83-7886169-0.

Zobacz też

Uwagi

  1. z dokładnością do lat – Albert Michelson otrzymał obie nagrody w tym samym roku 1907.

Przypisy

  1. A. Lightman, Światło z przeszłości. Dzieje Kosmologii współczesnej, Warszawa 2003, s. 70.
  2. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Oxford Mathematician Roger Penrose jointly wins the Nobel Prize in Physics (ang.) .
  3. Penrose Roger, Encyklopedia PWN .
  4. Roger Penrose wins 2020 Nobel Prize in Physics for discovery about black holes , www.cam.ac.uk, 6 października 2020 (ang.).
  5. a b The Nobel Prize in Physics 2020 , NobelPrize.org (ang.).
  6. Wojciech P. Grygiel, Mateusz Hohol, Rogera Penrose’a kwantowanie umysłu, „Filozofia Nauk”, 17 (3), 2009, s. 9.
  7. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Closer To Truth - Roger Penrose Interviews, kanał Closer to Truth na YouTube, 2 kwietnia 2021 .
  8. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Roger Penrose, Physics of Consciousness and the Infinite Universe, kanał „Lex Fridman” na YouTube, 31 marca 2020 .
  9. Roger Penrose, Before the Big Bang: an outrageous new perspective and its implications for particle physics. , 2006.
  10. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Roger Penrose, Fashion, Faith and Fantasy in Physics, kanał Royal Institution na YouTube, 22 marca 2017 .
  11. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Prof. Roger Penrose, Fashion, faith and fantasy in the new physics of the Universe (ang.), kanał „Zapytaj Fizyka” na YouTube, 19 grudnia 2016 .
  12. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Roger Penrose: The reality / Rzeczywistość, kanał Centrum Nauki Kopernik w Warszawie na YouTube, 11 grudnia 2015 .
  13. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Sir Roger Penrose, Aeons before the Big Bang (Copernicus Center Lecture 2010), kanał Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych na YouTube, 18 listopada 2011 .
  14. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Sir Roger Penrose, Fashion, Faith, and Fantasy in the New Physics of the Universe, kanał Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych na YouTube, 1 stycznia 2017 .
  15. Prezydent odznaczył wybitnych fizyków. Konferencja o falach grawitacyjnych. .
  16. Prezydent odznaczył naukowców: Penrose’a i Trautmana. naukawpolsce.pap.pl, 2016-12-12. .
  17. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Drogi do rzeczywistości, kanał Centrum Nauki Kopernik w Warszawie na YouTube, 14 grudnia 2015 .
  18. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Drogi do życia, kanał Centrum Nauki Kopernik w Warszawie na YouTube, 13 lutego 2017 .
  19. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Drogi do nieskończoności, kanał Centrum Nauki Kopernik w Warszawie na YouTube, 14 grudnia 2018 .
  20. Tarah Brookfield, Our Voices Must Be Heard: Women and the Vote in Ontario, UBC Press, 15 października 2018, ISBN 978-0-7748-6022-2 (ang.).
  21. Rudolph Albert Peters, John Beresford Leathes, 1864-1956, „Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society”, 4, 1958, s. 185–191, DOI10.1098/rsbm.1958.0016 .
  22. Roger Penrose - Biography , Maths History (ang.).
  23. AP and TOI, Scientists of Jewish heritage among trio to win Nobel prize for black hole finds , www.timesofisrael.com (ang.).
  24. A singular mind: Roger Penrose on his Nobel Prize, „The spectator”, 19 grudnia 2020.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Polskojęzyczne

Anglojęzyczne