Rolnictwo w Hiszpanii

Rolnictwo jest jednym z działów pierwszego sektora gospodarki. Do lat 60. XX wieku było ono najważniejszą częścią gospodarki Hiszpanii. Do uprawy używano sprzętów oraz metod bardzo dobrze znanych w gospodarstwach wiejskich. Zwierzęta ogrywały dużą rolę w pracy rolnej. Obecnie, procent ludności zajmującej się rolnictwem nie przekracza 10%. Przyczyn takiej sytuacji należy szukać w wydarzeniach, które miały miejsce w poprzednich dekadach. Były to: masowa emigracja ludności w wieku produkcyjnym z obszarów wiejskich do miast oraz progresywne uprzemysłowienie. Zastosowanie nowych technologii udoskonaliło jakość oraz zwiększyło ilość plonów jednakże jednocześnie zredukowało siłę roboczą.

Czynniki fizyczne mające wpływ na rolnictwo

• Wysokość – średnia wysokość Hiszpanii wynosi 600 m n.p.m., natomiast wysokość odpowiednia dla uprawy nie powinna przekraczać 200 m. Dlatego też czynnik ten utrudnia hiszpańskie rolnictwo.
• Ukształtowanie powierzchni – chociaż przeważają tereny górskie, również występują równiny np. depresje Ebro i Gwadalkiwir. Stanowi to problem dla pracy rolnej i mechanizacji rolnictwa.
• Gleba – od jej rodzaju zależy żyzność ziemi. Jednakże nie wszystkie gleby są zdolne do uprawy.
• Warunki klimatyczne – takie czynniki jak temperatura, wiatr i opady mają znaczny wpływ na dane uprawy. W Hiszpanii zagrożenie dla uprawy roli stanowią długie okresy suszy oraz burze, powodzie i przymrozki.
• Dostępność wody – woda potrzebna w rolnictwie hiszpańskim pochodzi z opadów lub z sieci wodociągowych.

Podział rolnictwa

Można podzielić je według 3 kryteriów:

1. Według sposobu irygacji

• Naturalne nawadnianie terenów uprawnych (wody opadowe)
• Sztuczne nawadnianie terenów uprawnych

2. Według rodzaju użytkowania

• Rolnictwo intensywne –zakłada ukierunkowanie pracy rolnej na maksymalny zysk. Realizowane poprzez użycie technologii i małej ilości siły roboczej.
• Rolnictwo ekstensywne – polega na pozostawieniu części terenów rolnych bez uprawiania na określony czas – ugór.

3. Według ilości produkowanych upraw

• Monokulturowe – charakteryzuje się uprawą jednego produktu na tym samym terenie.
• Polikulturowe – uprawa wielu gatunków na tym samym terytorium.

Formy eksploatacji ziemi

• Minifundia – małe gospodarstwa na których uprawia się wiele gatunków upraw. Są to ziemie nawadniane sztucznie. Występują na północy Hiszpanii, szczególnie we wspólnotach autonomicznych: Galicji i na wschodzie Walencji. Jednakże, tylko w ostatnim regionie przynoszą znaczące dochody. Przyczyną jest brak dostatecznych finansów, które umożliwiłyby unowocześnienie rolnictwa.
• Latyfundia – większe posiadłości ziemskie, na których uprawiany jest wyłącznie jeden gatunek. Znajdują się we wspólnotach autonomicznych, takich jak: Andaluzja, Kastylia-La Mancha, Estremadura i Aragonia. Większość z nich to tereny nawadniane naturalnie oraz pastwiska.

Ewolucja rolnictwa

W ostatnich latach w rolnictwie hiszpańskim zaszły liczne zmiany. Ich główną przyczyną był rozwój technologii. Dzięki temu wykształciło się rolnictwo zmodernizowane (uprzemysłowione). Między tradycyjnym a zmodernizowanym istnieją duże różnice:

• Rolnictwo ekstensywne zostało zastąpione przez intensywne,
• Rolnictwo polikulturowe oraz używane techniki ustąpiły miejsca nowym technologiom,
• Rezultaty obydwóch typów rolnictwa także są różne: tradycyjne jest mało dochodowe oraz autokonsumpcyjne. Sprzedaż prowadzona jest na rynku narodowym. Natomiast zmodernizowane przynosi wysokie dochody, zajmuje się produkcją rynkową i sprzedaje na rynku międzynarodowym.

Spośród nowych technik rolniczych można wyróżnić:

• Szklarnie – struktury z plastiku, które zatrzymują ciepło i wilgoć,
• Mulcz- polega na przykrywaniu ziemi plastikową powierzchnią,
• Umieszczanie na ziemi warstw nawozu i piasku w celu zatrzymania wilgoci.

Uprawy

Zboża

• Pszenica – uprawiana na terytoriach Mesety i Ebro na terenach naturalnie nawadnianych,
• Kukurydza – występuje w Kraju Basków, Księstwie Asturii oraz w Galicji. Produkuje się z niej żywność dla ludzi oraz paszę dla zwierząt,
• Jęczmień – używany do produkcji pożywienia dla bydła domowego oraz piwa,
• Ryż – produkt eksportowy (dzięki dużym plonom). Dlatego też przynosi duże dochody.

Drzewa owocowe

Wśród nich występują cytrusy, które przez swój duży eksport, stanowią podstawę bilansu handlowego Hiszpanii.

• Pomarańcze, mandarynki i cytryny uprawiane są w regionach: Walencji i Murcji,
• Migdały – owoce niecytrusowe - przystosowują się bardzo dobrze do różnych warunków,
• Jabłka i banany – charakterystyczne dla Księstwa Asturii oraz części Kraju Basków,
• Owoce z sadu – występują we wspólnotach autonomicznych: Andaluzja, Aragonia, La Rioja, Katalonia, Estremadura, Walencja i Murcja.

Warzywa

Uprawiane w regionach: Aragonia, Katalonia i Nawarra, z użyciem technik tradycyjnych oraz wysokiej technologii. Najważniejsze to: pomidory, papryka, ogórki, sałata, czosnek, cebula, bakłażan, cukinia i seler.

Uprawy przemysłowe

• Słonecznik- na przestrzeni lat jego produkcja wzrosła. Powodami są nieduże wymagania klimatyczne oraz popyt na produkowany z niego olej,
• Tytoń – jego plantacje znajdują się w Grenadzie i Cáceres, chociaż większe dochody przynoszą te z Grenady,
• Burak cukrowy – największe uprawy rozciągają się w nizinie rzeki Duero oraz w Andaluzji. Jest najważniejszą rośliną przemysłową po słoneczniku,
• Bawełna – jej produkcja się zmniejszyła. Uprawiana w Alicante, Murcji i części Estremadury.

Pozostałe

Winorośl – bardzo dobrze przystosowana do warunków klimatu śródziemnomorskiego. Głównie używana do produkcji win.

Drzewo oliwne – występuje wyłącznie na terenach klimatu śródziemnomorskiego. Wykorzystywane do produkcji oleju i konserw. Andaluzja jest to region, który słynie z uprawy oliwek.

Ziemniaki i rośliny strączkowe – powierzchnia upraw się zredukowała z powodu zmniejszenia popytu i rywalizacji z Holandią.

Uprawy paszowe – produkcja żywności dla bydła domowego. Przykładem jest lucerna siewna.

Wspólna polityka rolna Unii Europejskiej

Obowiązkiem Hiszpanii od czasu wstąpienia do Unii Europejskiej jest prowadzenie wspólnej polityki rolnej. Jej cele to m.in. wzrost i rozwój produkcji rolnej oraz zagwarantowanie zaopatrzenia i rozsądnych cen. Ma jednak ona swoje wady i zalety. Niekorzystne dla Hiszpanii jest to, że Unia Europejska zmniejsza produkcję np. mleka. Pozytywnym aspektem jest postęp techniczny.

Zobacz też

• Rolnictwo

Bibliografia

• Materia de Geografía Bachillerato. Barcelona: Edebé, 2009, s. 258-264. ISBN 978-84-236-9380-1.

Linki zewnętrzne

• El Ministerio de Medio Ambiente y Medio Rural y Marino