Siergiej Kirow

Siergiej Kirow

Data i miejsce urodzenia	27 marca 1886 Urżum, gubernia wiacka, Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	1 grudnia 1934 Leningrad, RFSRR, ZSRR
Pierwszy sekretarz KC Komunistycznej Partii Azerbejdżańskiej SRR
Okres	od 24 lipca 1921 do stycznia 1925
Przynależność polityczna	Komunistyczna Partia Azerbejdżanskiej SRR
Poprzednik	brak (powstanie organizacji)
Następca	Ruhulla Axundov
Pierwszy sekretarz Komitetu Miejskiego WKP(b) w Leningradzie
Okres	od 8 stycznia 1926 do 1 grudnia 1934
Przynależność polityczna	WKP(b)
Poprzednik	powstanie funkcji
Następca	Andriej Żdanow
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Siergiej Mironowicz Kirow (ros. Сергей Миронович Киров), właściwie Siergiej Mironowicz Kostrikow (ros. Сергей Миронович Костриков; ur. 15 marca^?/27 marca 1886 w Urżumie w guberni wiackiej, zm. 1 grudnia 1934 w Leningradzie) – działacz bolszewicki.

Życiorys

Urodził się w rodzinie mieszczańskiej. Po śmierci rodziców został oddany do przytułku. Uczył się w szkole miejskiej w Urżumie, potem w Kazaniu, w szkole techniczno-mechanicznej, którą ukończył w 1904 roku. Po zakończeniu szkoły przeniósł się do Tomska, gdzie pracował jako kreślarz w biurze projektów miasta. Członek Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji (SDPRR) od 1904, związany z frakcją bolszewików. Od 1905 aktywny członek tomskiej organizacji partyjnej (w komitecie miejskim), zorganizował w październiku strajk na stacji kolejowej Tajga. W 1906 organizował nielegalną drukarnię, prowadził robotę partyjną wśród kolejarzy. W tym okresie kilka razy aresztowany. W lutym 1907 skazany na 1 rok i 4 miesiące pobytu w twierdzy. Po uwolnieniu w 1908 przeniósł się do Irkucka, gdzie zorganizował rozbitą przez policję organizację partyjną. Ścigany wyjechał w czerwcu 1909 do Władykaukazu. Pracował tam w organizacji partyjnej i prowadził gazetę Terek. Tam po raz pierwszy w 1912 napisał artykuł pod pseudonimem S. Kirow. W latach 1910–1914 i w czasie I wojny światowej pracował na Północnym Kaukazie. Po rewolucji lutowej 1917 i obaleniu caratu członek Władykaukaskiej Rady. W październiku 1917 uczestniczył w II Ogólnorosyjskim Zjeździe Rad. Kirow brał udział w rewolucji październikowej w Piotrogrodzie i wojnie domowej w Rosji w latach 1917–1920 na Kaukazie.

Po podpisaniu 7 maja 1920 traktatu pokojowego między RFSRR a Demokratyczną Republiką Gruzji został posłem sowieckim w Tbilisi. Wziął udział w przygotowywaniu powstania bolszewickiego w Gruzji, które stało się w lutym 1921 pretekstem dla agresji Armii Czerwonej na Gruzję, zakończonego sowietyzacją Gruzji i przekształceniem jej w Gruzińską SRR w składzie Zakaukaskiej Federacyjnej SRR, a następnie ZSRR.

W latach 1921–1926 pierwszy sekretarz KC partii bolszewickiej w Azerbejdzańskiej SRR. Od 1926 roku pierwszy sekretarz komitetu leningradzkiego; od 1930 roku członek Biura Politycznego KC WKP(b). Zwolennik polityki Stalina.

Według relacji m.in. Nikity Chruszczowa w 1934 na XVII Zjeździe WKP(b) zwrócili się do niego niektórzy wpływowi delegaci z propozycją zastąpienia Stalina na stanowisku sekretarza generalnego partii. Kirow odmówił i poinformował Stalina o tej propozycji. Podczas głosowania władz partyjnych otrzymał więcej głosów niż Stalin. Podobno bardzo zazdrosnego o swoją pozycję Stalina zdenerwowało to, że przemówienie Kirowa podczas XVII Zjazdu WKP(b) poprzedziła 10-minutowa owacja (zamiast zwyczajowej 5-minutowej), która przysługiwała Stalinowi. Na zjeździe wybrany członkiem Biura Organizacyjnego i sekretarzem KC, ale 1 grudnia 1934 został zastrzelony przez bolszewika Leonida Nikołajewa. Wielu historyków uważa, że zabójstwo Kirowa było zlecone przez Stalina i zorganizowane przez NKWD. Zarzut uczestnictwa w spisku postawiono wielu dawnym działaczom podczas wielkiej czystki. Pochowany w murze Kremla, jego nazwiskiem nazwano liczne przedsiębiorstwa i miasta (Kirow w Rosji, Kirowabad w Azerbejdżanie, Kirowohrad na Ukrainie, Kirowakan w Armenii).

 Zobacz więcej w artykule Wielki terror (ZSRR), w sekcji Zabójstwo Kirowa.

Przypisy

Bibliografia, literatura, linki

• Robert Conquest, Wielki Terror, Warszawa 1997, ISBN 83-902063-9-0.
• Abdurachman Awtorchanow, Zagadka śmierci Stalina. Spisek Berii, London 1983, ISBN 0-902352-23-7.
• Киров (Костриков) Сергей Миронович