Stadion Wembley

Ten artykuł od 2021-08 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Ten artykuł dotyczy nowego Stadionu Wembley. Zobacz też: dawny Stadion Wembley.

Stadion Wembley

Wembley Stadium

Przydomek: The Home of Football
Państwo	Wielka Brytania
Kraj	Anglia
Adres	11th Floor York House, Empire Way, Wembley, London HA9 0WS
Koszt budowy	757 milionów funtów
Data budowy	2003–2006
Data otwarcia	9 marca 2007
Właściciel	The FA
Klub	Reprezentacja Anglii w piłce nożnej
Inauguracja	24 marca 2007; Anglia U-21-Włochy U-21 (3:3)
Pojemność stadionu	90 000
Rekordowa frekwencja	Piłka nożna: 89 874; Cardiff City-Portsmouth F.C. (2008) Koncert: 100 000 (Ed Sheeran (2022 Boks: 94,000 (Tyson Fury-Dillian Whyte (2022) NFL: 86 215 (Denver Broncos-Jacksonville Jaguars (2022)
Wymiary boiska	105 m x 68 m
Nawierzchnia boiska	trawa
Dodatkowe wyposażenie	rozsuwany dach podgrzewana murawa podziemny parking hotel na 200 łóżek
Położenie na mapie gminy Brent Stadion Wembley
Położenie na mapie Wielkiej Brytanii Stadion Wembley
Położenie na mapie Anglii Stadion Wembley
Położenie na mapie Wielkiego Londynu Stadion Wembley
51°33′21″N 0°16′47″W/51,555833 -0,279722
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Stadion Wembley (lub Nowy Wembley, wym. [ˈwɛmbli]) – stadion sportowy znajdujący się w Londynie, w dzielnicy Wembley. Jest narodowym stadionem Anglii i powstał w miejsce Starego Wembley, który stał w tym samym miejscu od 1923 do 2003 roku. Nowy Wembley otwarto w 2007, a pierwszy mecz na nim odbył się 24 marca 2007 (reprezentacje Anglii i Włoch). Jego pojemność to 90 tysięcy miejsc, dzięki czemu stanowi on drugi pod względem wielkości stadion w Europie po Camp Nou w Barcelonie. Jest jednym z najnowocześniejszych obiektów tego typu na świecie, a jego właścicielem jest The Football Association.

Mecze na Wembley rozgrywa Reprezentacja Anglii w piłce nożnej mężczyzn. Ponadto odbywają się tu mecze finałowe Pucharu Anglii i Pucharu Ligi Angielskiej, wyścigi, mecze obu odmian rugby i futbolu amerykańskiego oraz imprezy muzyczne. Oprócz tego na Wembley zorganizowano mecze piłkarskie Letnich Igrzysk Olimpijskich 2012 oraz finał Ligi Mistrzów w 2011 i 2013 roku. Na murawie stadionu odbyły się między innymi Concert for Diana, Live Earth oraz koncerty One Direction, George’a Michaela, Take That, U2, Madonny, Eda Sheerana i BTS.

Konstrukcja

Nowy Wembley jest jednym z najdroższych sportowych obiektów, jakie kiedykolwiek powstały. Inwestycja pochłonęła koszt niemal 760 mln funtów. Projekt stadionu zakładał, że będzie to stadion wielofunkcyjny, a zatem oprócz rozgrywania tutaj meczów piłkarskich i obu odmian rugby można organizować zawody lekkoatletyczne, żużlowe, a także koncerty muzyczne i inne imprezy.

Pojemność stadionu wynosi równe 90 000 miejsc siedzących, jednakże w przypadku zawodów lekkoatletycznych zmniejszana jest do ok. 68 tysięcy. Wynika to z konieczności demontażu najniższych partii trybun i przykrycia ich specjalnym podestem, aby w ten sposób uzyskać wymaganą powierzchnię do instalacji bieżni. Trybuny nowego Wembley są trzypoziomowe. Najniższy poziom liczy 34 303 miejsca, środkowy 16 532, a najwyższy 39 165 miejsc. Trybuny są skonstruowane w taki sposób, że zapewniona jest doskonała widoczność z każdego miejsca na stadionie.

Stadion posiada rozsuwany dach. Ponadto zastosowano tutaj niespotykane dotąd rozwiązanie techniczne, a mianowicie – w czasie rozgrywania meczu w słoneczny dzień część dachu może być zdalnie pochylona i ustawiona w taki sposób, aby na murawie nie powstawały cienie, które przeszkadzają w przekazywaniu transmisji telewizyjnej. Inaczej mówiąc – cień może być „przesuwany” z boiska na trybuny.

Charakterystycznym elementem konstrukcyjnym i architektonicznym, który wyróżnia nowy Wembley (tak jak stary Wembley słynął z dwóch bliźniaczych wież), jest stalowy łuk, który przebiega nad stadionem. Ma on 133 m wysokości i 315 m długości. W nocy łuk jest podświetlany mocnym światłem, co powoduje, że można go dostrzec nawet z najdalszych zakątków Londynu.

Inne dane techniczne

• obwód stadionu wynosi 1 kilometr;
• do budowy stadionu wykorzystano 23 000 ton stali;
• dach zbudowany został z 7000 ton stalowych elementów;
• długość kabli, które przebiegają na stadionie, wynosi ponad 56 km;

Ważniejsze daty

• 2003 – wyburzenie starego stadionu i początek budowy nowego Wembley;
• 9 marca 2007 – oficjalne przejęcie kluczy do stadionu przez Angielską Federację Piłkarską;
• 24 marca 2007 – pierwszy oficjalny mecz piłkarski na nowym Wembley: Anglia U-21-Włochy U-21 3:3;
  • strzelcem pierwszej bramki na nowym stadionie został włoski napastnik Giampaolo Pazzini
  • pierwszym angielskim piłkarzem, który zdobył bramkę na nowym Wembley został David Bentley
• 19 maja 2007 – pierwszy finał Pucharu Anglii w piłce nożnej na nowym stadionie: Chelsea F.C.-Manchester United 1:0.
  • jedynego gola meczu zdobył Didier Drogba, stając się tym samym pierwszym piłkarzem, który zdobył na nowym Wembley bramkę w finale Pucharu Anglii.
• 1 czerwca 2007 – po raz pierwszy na nowym Wembley zagrała piłkarska reprezentacja Anglii. Jej przeciwnikiem w meczu towarzyskim była Brazylia. Mecz zakończył się remisem 1:1.
  • John Terry został pierwszym strzelcem gola dla Anglii na nowym stadionie.
• 28 maja 2011 – finał Ligi Mistrzów: FC Barcelona – Manchester United F.C. 3:1.
• 11 sierpnia 2012 – finał turnieju piłkarskiego mężczyzn podczas Letnich Igrzysk Olimpijskich Londyn 2012: Brazylia – Meksyk 1:2.
• 25 maja 2013 – finał Ligi Mistrzów: Bayern Monachium – Borussia Dortmund 2:1.
• 11 lipca 2021 – finał Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej: Włochy – Anglia 1:1, w rzutach karnych 3:2.

Wydarzenia sportowe

Piłka nożna

• wszystkie swoje mecze jako gospodarz rozgrywa tutaj reprezentacja Anglii;
• corocznie odbywają się tu mecze półfinałowe i finałowe Pucharu Anglii, finał Pucharu Ligi Angielskiej, a także mecze barażowe o awans do Premier League, oraz finał LDV Vans Trophy
• Wembley był gospodarzem finału Ligi Mistrzów w 2011, 2013 oraz 2024

Rugby league

• stadion jest miejscem finałowych meczów Rugby League Challenge Cup.

Rugby union

• W grudniu 2008 roku na stadionie odbył się mecz Australia–Barbarians upamiętniający stulecie zawodów rugby union na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1908.

Wyścigi

• 16 grudnia na Race of Champions 2006 została potwierdzona informacja, że stadion będzie gościł tę imprezę w latach 2007–2009.

Igrzyska Olimpijskie

• podczas Igrzysk Olimpijskich w 2012 r. nowy Wembley był główną areną rozgrywek piłkarskich.

Futbol amerykański

• 28 października 2007 r. odbył się tu pierwszy w historii poza terytorium Ameryki Północnej oficjalny mecz amerykańskiej ligi futbolowej NFL. Zmierzyły się ze sobą drużyny New York Giants i Miami Dolphins.

Wydarzenia muzyczne

 Osobny artykuł: Lista koncertów na Stadionie Wembley.

Na nowym Wembley, podobnie jak na starym, odbywają się koncerty największych gwiazd muzyki. Pierwszym tego typu wydarzeniem miał być występ Bon Jovi, jednak został on odwołany, w związku z czym muzyczną historię Nowego Wembley zainaugurował George Michael. Koncertem w 2008 roku Madonna pobiła rekord największego dochodu z występu na Wembley (starym lub nowym) – z biletów zebrano łącznie 12 milionów dolarów. Rok później grupa Take That zagrała tu cztery koncerty, pobijając rekord dla najszybciej wyprzedanej trasy w historii Wielkiej Brytanii. W 2011 zespół pobił swój własny rekord za sprawą aż ośmiu występów na Wembley. Grupa U2 dała na stadionie dwa widowiska w ramach najbardziej dochodowej trasy wszech czasów, U2 360° Tour. Ponadto na Wembley odbył się Concert for Diana upamiętniający Księżną Dianę oraz charytatywny Live Earth. Od 2010 organizowany jest tu festiwal Summertime Ball. W dniach 30 VI; 1,2,4,5,6,8,9 VII 2011 Take That zapełniło do ostatniego miejsca Stadion Wembley, ustanawiając tym samym nowy rekord w ilości występów. Dotychczasowy należał do Michaela Jacksona, który zebrał komplet widzów na Wembley „tylko” przez 7 występów. W 2012 nie odbył się tu żaden koncert poza Summertime Ball, co spowodowane było Igrzyskami Olimpijskimi. 10 lipca 2015 roku Ed Sheeran zagrał koncert trzy dni z rzędu dla ok. 240 tys. ludzi. 17 czerwca 2022 roku swój pierwszy solowy koncert na Wembley zagrał Harry Styles w ramach trasy koncertowej "Love on Tour". Po dwóch wyprzedanych koncertach (17.06 i 18.06) artysta powrócił na stadion rok później wyprzedając go aż 4 razy (13,14,16 i 17 czerwca 2023 roku)^{[potrzebny przypis]}.

Galeria

• 
  Podczas budowy, 2006
• 
  Fragment łuku stadionu
• 
  Podświetlony w nocy
• 
  Wnętrze obiektu
• 
  Pomnik Bobby’ego Moore’a przy wejściu jest elementem Drogi Wembley
• 
  Mecz piłkarski
• 
  Podczas Race of Champions 2007
• 
  Podczas koncertu Live Earth, 2007
• 
  Rozgrywki NFL między Denver Broncos i San Francisco 49, 2010
• 
  Kibice tworzą Krzyż świętego Jerzego
• 
  Stadion Wembley. Capital One Cup finał 01/03/2015

Przypisy

Linki zewnętrzne

• oficjalna strona stadionu
• Stadion Wembley w portalu Constructalia.com. constructalia.com. . (pol. • ang. • hiszp. • fr. • wł. • niem. • port.)
• Stadion Wembley w serwisie stadiony.net