Obecnie Strefa euro jest tematem niezwykle aktualnym i wzbudzającym duże zainteresowanie w społeczeństwie. Od pewnego czasu Strefa euro jest przedmiotem dyskusji i kontrowersji, gdyż jego wpływ jest odczuwalny w różnych obszarach życia codziennego. Niezależnie od tego, czy chodzi o politykę, ekonomię, kulturę czy naukę, Strefa euro zdołał znaleźć dla siebie niszę i pozycjonować się jako jeden z najgorętszych współczesnych tematów. Na przestrzeni historii Strefa euro naznaczył sposób, w jaki postrzegamy świat, przed i po, wywołując znaczące zmiany, które bezpośrednio wpłynęły na społeczeństwo. Celem tego artykułu jest rzucenie światła na Strefa euro i przeanalizowanie jego wpływu na społeczeństwo dzisiaj, a także w przeszłości i przyszłości.
Strefa euro, potocznie euroland (ang. euro area, EA; potocznie: eurozone, EZ) – grupa państw, których wspólną walutą jest euro. Do strefy euro należy 20 państw członkowskich Unii Europejskiej.
Waluta ta została 1 stycznia 1999 roku wprowadzona w formie transakcji bezgotówkowych, a 1 stycznia 2002 roku w formie gotówkowej w następujących państwach członkowskich UE mających podane waluty:
Państwo | Waluta | Wartość w stosunku do euro |
---|---|---|
Austria | 1 szyling austriacki = 100 groszy (ATS) | 1 € = 13,7603 szylinga |
Belgia | 1 frank belgijski = 100 centymów (BEF) | 1 € = 40,3399 franków |
Finlandia | 1 marka fińska = 100 penni (FIM) | 1 € = 5,94573 marki |
Francja | 1 frank francuski = 100 centymów (FRF) | 1 € = 6,55957 franków |
Grecja | 1 drachma grecka = 100 leptów (GRD) | 1 € = 340,75 drachmy |
Hiszpania | 1 peseta hiszpańska = 100 centimos (ESP) | 1 € = 166,386 pesety |
Holandia | 1 gulden holenderski = 100 centów (NLG) | 1 € = 2,20371 guldena |
Irlandia | 1 funt irlandzki = 100 pensów (IEP) | 1 € = 0,787564 funta |
Luksemburg | 1 frank luksemburski = 100 centymów (LUF) | 1 € = 40,3399 franków |
Niemcy | 1 marka niemiecka = 100 fenigów (DEM) | 1 € = 1,95583 marki |
Portugalia | 1 escudo portugalskie = 100 centavos (PTE) | 1 € = 200,482 escudo |
Włochy | 1 lir włoski = 100 centesimów (ITL) | 1 € = 1936,27 lira |
Państwo | Waluta | Wartość w stosunku do euro |
---|---|---|
Słowenia | 1 tolar = 100 stotinów (SIT) | (1 stycznia 2007) 1 € = 239,64 tolarów |
Cypr | 1 funt cypryjski = 100 centów (CYP) | (1 stycznia 2008) 1 € = 0,585274 funta |
Malta | 1 lira maltańska = 100 centów (MTL) | (1 stycznia 2008) 1 € = 0,4293 liry |
Słowacja | 1 korona słowacka = 100 halerzy (SKK) | (1 stycznia 2009) 1 € = 30,126 koron |
Estonia | 1 korona estońska = 100 sentów (EEK) | (1 stycznia 2011) 1 € = 15,6466 koron |
Łotwa | 1 łat = 100 santimów (LVL) | (1 stycznia 2014) 1 € = 0,702804 łatów |
Litwa | 1 lit = 100 centów (LTL) | (1 stycznia 2015) 1 € = 3,4528 litów |
Chorwacja | 1 kuna = 100 lip (HRK) | (1 stycznia 2023) 1 € = 7,53678 kun |
Państwo | Waluta | Wartość w stosunku do euro | |
---|---|---|---|
Monako | 1 frank monakijski = 100 centymów (MCF) | 1 € = 6,55957 franków | 1 stycznia 1999 r. wprowadzono euro w formie bezgotówkowej, a 1 stycznia 2002 r. w formie gotówkowej w 3 państwach, które nie są członkami UE: |
San Marino | 1 lir sanmaryński = 100 centesimów (SML) | 1 € = 1936,27 lira | |
Watykan | 1 lir watykański = 100 centesimów (VAL) | 1 € = 1936,27 lira | |
Andora |
|
|
Andora podpisała układ monetarny z Unią Europejską dopiero 30 czerwca 2011 roku (powodem tych opóźnień było stosowanie „nieuczciwej” konkurencji podatkowej – Andora jest tzw. rajem podatkowym), zaczął on obowiązywać 1 kwietnia 2012 roku, a od 1 lipca 2013 roku Andora mogła emitować własne monety. Jednak pierwsze andorskie monety euro wprowadzono do obiegu dopiero w styczniu 2015. |
Państwo/terytorium | Waluta | Wartość w stosunku do euro | |
---|---|---|---|
Czarnogóra | 1 marka niemiecka = 100 fenigów (DEM) | 1 € = 1,95583 marki | |
Kosowo | 1 marka niemiecka = 100 fenigów (DEM) | 1 € = 1,95583 marki. | Państwo częściowo uznawane na arenie międzynarodowej. |
Państwo | Waluta | Planowany termin wstąpienia do strefy euro |
---|---|---|
Bułgaria | 1 lew bułgarski = 100 stotinek (BGN) | 1.01.2025 |
Dania | 1 korona duńska = 100 (DKK) | państwo z klauzulą wyłączającą konieczność przystąpienia do strefy euro |
Podczas kryzysu w 2008 r. w strefie euro odnotowano spadek PKB, w trzecim kwartale 2008 o 0,2%, a w czwartym kwartale o 1,3% (rok do roku). W całym 2008 wzrost gospodarczy strefy euro wyniósł tylko 0,8%. Spadki PKB w dwóch kolejnych kwartałach oznaczały wejście „eurolandu” w najgorszą od początków swojego istnienia recesję.
Sprzedaż detaliczna w grudniu 2008 spadła o 2,4%, a w styczniu 2009 o 2,2% (rok do roku). W pierwszym kwartale 2009 PKB strefy euro zmniejszył się o 2,5%. W drugim kwartale 2009 PKB strefy euro spadł o kolejne 0,1%.
W 2010 dwa państwa strefy euro otrzymały pomoc finansową – Grecja 110 mld euro w maju oraz Irlandia 85 mld w listopadzie. W związku z kryzysem w Grecji i Irlandii oraz obawami co do sytuacji w Hiszpanii i Portugalii pojawił się termin PIIGS określający grupę państw mających kłopoty finansowe.
W 2011 r. dług publiczny 17 państw strefy wyniósł 87,2% PKB.
Kryzysowi w strefie euro ma zapobiegać pakt fiskalny. W ocenie instytutu European Reform nie wnosi on jednak nic nowego w porównaniu do wcześniejszych „miękkich” sankcji z Paktu Stabilności i Wzrostu.