W dzisiejszym świecie Tablice rejestracyjne w Polsce to istotny temat, który przykuł uwagę milionów ludzi na całym świecie. Od momentu powstania Tablice rejestracyjne w Polsce wywołał wszelkiego rodzaju opinie i debaty, stając się miejscem spotkań ekspertów i fanów. Z biegiem lat stało się zjawiskiem przekraczającym granice i kultury, wywołując rosnące zainteresowanie różnymi obszarami wiedzy. W tym artykule dokładnie zbadamy wpływ i znaczenie Tablice rejestracyjne w Polsce, a także jego implikacje w bieżącym kontekście.
Obowiązujący od 4 września 2022 wzór tablic określa rozporządzenieMinistra Infrastruktury z dnia 31 sierpnia 2022 w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów, wymagań dla tablic rejestracyjnych oraz wzorów innych dokumentów związanych z rejestracją pojazdów.
Opis systemu tablic rejestracyjnych w Polsce
Wyróżnia się dziewięć rodzajów tablic rejestracyjnych:
Jedna, dwie lub trzy pierwsze litery tworzą wyróżnik miejsca. Pierwsza litera oznacza województwo. Jedna lub dwie następne – powiat albo miasto na prawach powiatu, albo dzielnicę Warszawy, ale istnieją odstępstwa od tej reguły. Po wyróżniku powiatu (a w przypadku tablic samochodowych zmniejszonych – województwa) następuje wyróżnik pojazdu. Nie można w nim jednak stosować liter B, D, I, O, Z, zbyt podobnych do cyfr 8, 0, 1, 0, 2. Według rozporządzenia z 22 lipca 2002, litery M i W mają nieco inne kształty niż poprzednio. Numery są zapisywane krojem pisma podobnym do DIN 1451(inne języki).
Pod koniec 2003 roku nowe tablice miała już ponad połowa pojazdów poruszających się po polskich drogach. Tablice wz. 1976 tracą ważność po zmianie właściciela pojazdu wyposażonego w takie tablice, zmianie miejsca zamieszkania właściciela lub sprzedaży pojazdu do innego powiatu. Nie ma jednak terminu ani obowiązku zmiany tablic na białe.
Niektóre powiaty, a także miasta na prawach powiatu, stosują rejonizację tablic. Zdaniem niektórych pasjonatów tablic jest to najlepszy sposób na wykorzystywanie pojemności rejestracyjnej, ułatwia także rejestrowanie pojazdów.
Dla oznaczenia poszczególnych typów pojazdów używa się następujących typów tablic:
dla samochodu – dwóch tablic samochodowych jednorzędowych lub jednej samochodowej jednorzędowej i jednej samochodowej dwurzędowej (zgodnie z przepisami tablicę dwurzędową zakłada się jako tylną)
dla przyczepy do samochodu lub ciągnika rolniczego – jednej tablicy samochodowej jedno- lub dwurzędowej
dla motocykla – jednej tablicy motocyklowej
dla ciągnika rolniczego – jednej tablicy motocyklowej lub samochodowej jednorzędowej, jeżeli ciągnik posiada warunki konstrukcyjne do umieszczenia takiej tablicy
dla motoroweru – jednej tablicy motorowerowej
Na wniosek użytkownika wydaje się także dodatkową jednorzędową tablicę rejestracyjną dla samochodu, którą mocuje się do bagażnika rowerowego, jeżeli zasłania on tablicę umieszczoną z tyłu samochodu.
1 maja 2006 roku wprowadzono unijny (Euroband) wzór tablic rejestracyjnych, gdzie 12 gwiazdek Unii Europejskiej zastąpiło polską flagę. Istnieje możliwość wymiany tablic z polską flagą na tablice z gwiazdkami UE przy zachowaniu starego numeru. W niektórych powiatach, m.in. w powiecie łaskim, zdarzyły się przypadki, gdzie tablice z flagą były wydawane aż do roku 2007, np. z powodu posiadanego zapasu tablic surowych lub niewydanych numerów wytłoczonych jeszcze na tablicach z flagą.
Od 1 lipca 2018 roku do oznaczania pojazdów silnikowych posiadających zmniejszone wymiary miejsca konstrukcyjnie przeznaczonego do umieszczenia tablicy rejestracyjnej, z wyłączeniem motocykli, ciągników rolniczych, pojazdów wolnobieżnych wchodzących w skład kolejki turystycznej i pojazdów rodzaju „samochodowy inny” stosuje się tablice jednorzędowe zmniejszone.
Od 11 lipca 2019 roku weszły do użycia tablice „profesjonalne” ze znakami w kolorze zielonym.
Od 1 stycznia 2020 roku dla pojazdów z silnikiem elektrycznym lub napędzanych wodorem wydaje się tablice z jasnozielonym tłem.
Od 10 lipca 2020 roku na tablicach umieszcza się elementy naniesione techniką laserową, stanowiące dodatkowe zabezpieczenie tablicy przed fałszerstwem.
Dodatkowe elementy rejestracji pojazdu
Nalepki
Obowiązujące
Nalepka legalizacyjna składa się z 3 części: 2 hologramowych nalepek naklejanych na tablice (30 × 20 mm) oraz jednej, wklejanej do dowodu rejestracyjnego (30 × 10 mm). Jeżeli pojazd ma tylko jedną tablicę, drugą nalepkę na tablicę umieszcza się w dowodzie. Na wszystkich nalepkach znajduje się taki sam numer legalizacyjny. Napis na nalepce ma postać NL/ następnie 3 litery i 7 cyfr. Nalepki legalizacyjne umieszcza się na wszystkich tablicach, oprócz tymczasowych, pomiędzy wyróżnikiem miejsca a wyróżnikiem pojazdu. Nalepka pojazdu elektrycznego posiada czerwony otok, a pojazdu napędzanego wodorem – żółty otok.
Nalepka ważności tablicy tymczasowej ma kształt koła (średnica – 44 mm). Do września 2002 była koloru czerwonego z żółtymi cyframi, natomiast od września 2002 jest przezroczysta, z czerwonymi cyframi. Na nalepce pośrodku znajdują się cyfry oznaczające rok, a po zewnętrznej stronie – liczby oznaczające miesiąc ważności tablicy. Nalepkę umieszcza się pomiędzy wyróżnikiem miejsca a wyróżnikiem pojazdu.
Zniesione
Nalepka kontrolna na szybę ma kształt prostokąta (50 × 100 mm). Nalepka była wydawana do tablic zwyczajnych, indywidualnych i zabytkowych (tylko dla samochodów). Pełniła rolę trzeciej tablicy. Znajdują się na niej:
numer rejestracyjny pojazdu
litery „PL”
flaga Polski
Właściciel pojazdu powinien był umieścić nalepkę kontrolną w prawym dolnym rogu przedniej szyby.
Pomimo że obowiązujące obecnie tablice rejestracyjne mają zamiast polskiej flagi 12 gwiazdek Unii Europejskiej, to wzoru nalepki nie zmieniono – znajdowała się na niej nadal polska flaga. Obowiązek umieszczania nalepki wygasł 4 września 2022 r.
Elementy naniesione techniką laserową
Obowiązujące
Na tablicy rejestracyjnej techniką laserową nanosi się:
oznaczenie miejsca na umieszczenie nalepki legalizacyjnej,
grafikę symbolu pojazdu zabytkowego (w przypadku tablicy rejestracyjnej zabytkowej jednorzędowej zmniejszonej oraz tablicy rejestracyjnej motorowerowej),
Miejsca na umieszczenie nalepki legalizacyjnej nie oznacza się na tablicach tymczasowych, a obrysu wizerunku orła nie nanosi się na tablice tymczasowe i motorowerowe.
Od 4 września 2022 r., wraz z wprowadzeniem tablic rejestracyjnych zabytkowych zmniejszonych, na tablicy tego typu umieszcza się naniesiony techniką laserową symbol samochodu zabytkowego, który jest umieszczony tuż obok wyróżnika województwa.
Planowane do wprowadzenia
Od 1 maja 2023 r., wraz z wprowadzeniem tablicy rejestracyjnej zabytkowej motorowerowej, na tablicy tego typu będzie się umieszczać naniesiony techniką laserową symbol motocykla zabytkowego, który będzie umieszczony w prawym dolnym rogu.
Wymiary tablic
samochodowe jednorzędowe – 520 × 114 mm
samochodowe dwurzędowe – 305 × 214 mm
samochodowe zmniejszone – 305 × 114 mm
motocyklowe – 190 × 150 mm
motorowerowe – 140 × 114 mm
Zasoby numerów na tablicach zwyczajnych
Tablice standardowe
Powiaty z wyróżnikiem dwuliterowym
I zasób – 2 litery + 5 cyfr (od 00001 do 99999) – 99 999 kombinacji (np. XY 12345)
II zasób – 2 litery + 4 cyfry (od 0001 do 9999) + 1 litera – 199 980 kombinacji (np. XY 1234A)
III zasób – 2 litery + 3 cyfry (od 001 do 999) + 2 litery – 399 600 kombinacji (np. XY 123AB)
IV zasób – 2 litery + 1 cyfra + 1 litera + 3 cyfry (od 001 do 999) – 179 820 kombinacji (np. XY 1A234)
Pierwszą cyfrą nie może być 0.
V zasób – 2 litery + 1 cyfra + 2 litery + 2 cyfry (od 01 do 99) – 356 400 kombinacji (np. XY 1AB23)
Pierwszą cyfrą nie może być 0.
Łączna pojemność rejestracyjna – 1 235 799 kombinacji dla każdego z dwuliterowych wyróżników.
Powyższe zasoby są stosowane wyłącznie na tablicach samochodowych i przyczepowych.
Powiaty z wyróżnikiem trzyliterowym
I zasób – 3 litery + 1 litera + 3 cyfry (od 001 do 999) – 19 980 kombinacji (np. XYZ A123)
II zasób – 3 litery + 2 cyfry (od 01 do 99) + 2 litery – 39 600 kombinacji (np. XYZ 12AC)
III zasób – 3 litery + 1 cyfra + 1 litera + 2 cyfry (od 01 do 99) – 17 820 kombinacji (np. XYZ 1A23)
Pierwszą cyfrą nie może być 0.
IV zasób – 3 litery + 2 cyfry (od 01 do 99) + 1 litera + 1 cyfra – 17 820 kombinacji (np. XYZ 12A3)
Łączna pojemność rejestracyjna – 978 399 kombinacji dla każdego z trzyliterowych wyróżników. Oprócz tego niektóre powiaty wydawały oficjalnie nieprzewidziany zasób 3 litery + 3 cyfry + 1 litera (np. XYZ 123A).
Zasoby od I do VI są stosowane na wszystkich tablicach zwyczajnych, od VII do IX – wyłącznie na tablicach samochodowych i przyczepowych, a X i XI – wyłącznie na tablicach motocyklowych i motorowerowych.
Większość powiatów wydaje zasoby niezgodnie z kolejnością ich wymienienia w rozporządzeniu (najpierw I, potem II, III i tak dalej).
Tablice zmniejszone
I zasób – 1 litera + 3 cyfry (od 001 do 999) – 999 kombinacji (np. X 123)
II zasób – 1 litera + 2 cyfry (od 01 do 99) + 1 litera – 1980 kombinacji (np. X 12A)
III zasób – 1 litera + 1 cyfra + 1 litera + 1 cyfra – 1620 kombinacji (np. X 1A2)
Żadną z cyfr nie może być 0.
IV zasób – 1 litera + 1 litera + 2 cyfry (od 01 do 99) – 1980 kombinacji (np. X A12)
V zasób – 1 litera + 1 cyfra + 2 litery – 3600 kombinacji (np. X 1AC)
Cyfrą nie może być 0.
VI zasób – 1 litera + 2 litery + 1 cyfra – 3600 kombinacji (np. X AC1)
Cyfrą nie może być 0.
VII zasób – 1 litera + 1 litera + 1 cyfra + 1 litera – 3600 kombinacji (np. X A1C)
Cyfrą nie może być 0.
Łączna pojemność rejestracyjna – 17 379 kombinacji dla każdego wyróżnika województwa.
Tablice zwyczajne motocyklowe i motorowerowe w miastach na prawach powiatu mają 6 znaków, a w powiatach – 7 znaków. Zasoby numerów wyglądają następująco:
Powiaty z wyróżnikiem dwuliterowym:
I zasób – 2 litery + 4 cyfry (od 0001 do 9999) – 9 999 kombinacji (np. XY 1234)
II zasób – 2 litery + 3 cyfry (od 001 do 999) + 1 litera – 19 980 kombinacji (np. XY 123A)
III zasób – 2 litery + 2 cyfry (od 01 do 99) + 1 litera + 1 cyfra – 17 820 kombinacji (np. XY 12A3)
Ostatnią cyfrą nie może być 0.
IV zasób – 2 litery + 1 cyfra + 1 litera + 2 cyfry (od 01 do 99) – 17 820 kombinacji (np. XY 1A23)
Pierwszą cyfrą nie może być 0.
V zasób – 2 litery + 1 litera + 3 cyfry (od 001 do 999) – 19 980 kombinacji (np. XY A123)
VI zasób – 2 litery + 2 cyfry (od 01 do 99) + 2 litery – 39 600 kombinacji (np. XY 12AC)
VIII zasób – 2 litery + 2 litery + 2 cyfry (od 01 do 99) – 39 600 kombinacji (np. XY AC12)
(zasoby od III do VIII stosuje się od 1 lipca 2018 roku).
Powiaty z wyróżnikiem trzyliterowym:
Tak jak na tablicach samochodowych od I do VI zasobu oraz zasoby X i XI.
Do września 2002 na tablicach motorowerowych były dopuszczone tylko układy 2 litery + 4 cyfry i 3 litery + 1 litera + 3 cyfry.
Tablice tymczasowe
Tablice tymczasowe mają białe tło i czerwone znaki i są wydawane dla pojazdów rejestrowanych czasowo. Do września 2002 r. były obowiązkowe przy zmianie właściciela pojazdu. Obecnie wydaje się je tylko na wniosek właściciela.
Tablice tymczasowe badawcze były wydawane do 11 lipca 2019 roku dla pojazdów testowanych, np. w celu badań homologacyjnych. Oprócz tablic badawczych pojazd musi posiadać z przodu i z tyłu czerwone tabliczki z napisem Jazda próbna.
Na tablicach tymczasowych o standardowym wymiarze pierwsza litera i cyfra są wyróżnikiem województwa. Układ znaków może być dwojaki:
I zasób – 1 litera + 1 cyfra + 4 cyfry (od 0001 do 9999)
II zasób – 1 litera + 1 cyfra + 3 cyfry (od 001 do 999) + 1 litera (jeżeli litera B – tablice badawcze; w tym przypadku litera jest oddzielona spacją)
W przypadku tablic samochodowych zmniejszonych stosuje się ten sam zestaw znaków, co na tablicach zwyczajnych.
Tablice profesjonalne
Od 11 lipca 2019 roku weszły do użytku tablice dla profesjonalistów: producentów pojazdów, ich sprzedawców lub jednostek badawczych testujących pojazdy. Instytucje takie mogą składać wnioski do urzędu o uznanie ich podmiotem uprawnionym do profesjonalnej rejestracji. Na tej podstawie mogą uzyskać potrzebną ilość kompletów tablic rejestracyjnych i blankietów dowodów rejestracyjnych. W zależności od potrzeb (jazdy próbne, testowe, promocyjne) tablice te mogą być zakładane w konkretnym czasie na kolejne pojazdy, dzięki czemu unika się potrzeby każdorazowego rejestrowania każdego z tych pojazdów w urzędzie od nowa.
Tablice profesjonalne mają rozmiar i krój czcionek jak na tablicach standardowych; są koloru białego, a litery i cyfry – w kolorze zielonym. Stosuje się następujące zasoby:
I zasób – 1 litera i 2 cyfry (wyróżnik powiatu) + 2 cyfry (od 00 do 99) + litera P + 2 cyfry (od 01 do 99)
II zasób – 1 litera i 2 cyfry (wyróżnik powiatu) + 2 cyfry (od 00 do 99) + litera P + 1 cyfra (od 1 do 9) + 1 litera
Tablice dla pojazdów elektrycznych oraz napędzanych wodorem
Tablice z jasnozielonym tłem i czarnymi znakami.
Tablice te są wydawane dla pojazdów, w których źródłem energii nie jest spalanie węglowodorów (tj. dla samochodów elektrycznych lub napędzanych wodorem). Mogą być wydawane dla samochodów (jako jedno- lub dwurzędowe albo zmniejszone), ciągników, motocykli i pojazdów pokrewnych oraz motorowerów – również jako tablice indywidualne (poza motorowerowymi). Nie przewiduje się dla nich odrębnych zasobów numeracyjnych. Posiadacz pojazdu elektrycznego, jeżeli wcześniej zarejestrował go z użyciem tablic zwyczajnych, może wnioskować o wydanie tablic o jasnozielonym tle, bez zmiany numeru rejestracyjnego.
Tablice indywidualne
Tablice indywidualne mogą być, za dopłatą, wydane na wniosek właściciela pojazdu, zamiast tablic zwyczajnych. Właściciel sam ustala treść wyróżnika pojazdu. Indywidualny wyróżnik pojazdu nie może zawierać treści obraźliwych lub niezgodnych z zasadami współżycia społecznego. Numer składa się z litery i cyfry oznaczających województwo oraz wyróżnika pojazdu w postaci 3, 4 lub 5 liter, z czego maksymalnie 2 ostatnie mogą być zastąpione cyframi. Czas oczekiwania na indywidualne tablice rejestracyjne wynosi 3 tygodnie.
Tablice zabytkowe
Tablice zabytkowe są wydawane do samochodów, motocykli lub motorowerów, które mają ponad 25 lat, nie są produkowane od co najmniej 15 lat i są wpisane do rejestru dóbr kultury. Mogą również zostać wydane na młodszy pojazd prototypowy, który nie wszedł do produkcji seryjnej. Mają żółte tło, a po prawej stronie symbol pojazdu zabytkowego (samochodu lub motocykla). W powiecie kolbuszowskim zdarzyło się nawet, że wydano tablicę zabytkową na ciągnik z symbolem zabytkowego ciągnika, mimo że takie nie były przewidziane. Symbole pojazdów zabytkowych przeszły lifting w lutym 2010. Polegał on na zmniejszeniu ilości detali.
Na tablicach zabytkowych miejsce rejestracji jest oznaczane tak samo, jak na tablicach zwyczajnych. Na tablicach zabytkowych samochodowych niezmniejszonych, motocyklowych i motorowerowych numer może mieć postać:
w powiatach z wyróżnikiem dwuliterowym:
2 litery + 2 cyfry (od 01 do 99) + 1 litera
2 litery + 3 cyfry (od 001 do 999)
w powiatach z wyróżnikiem trzyliterowym:
3 litery + 1 cyfra + 1 litera
Cyfrą nie może być 0.
3 litery + 2 cyfry (od 01 do 99)
3 litery + 1 litera + 1 cyfra
Cyfrą nie może być 0.
W przypadku tablic samochodowych zmniejszonych stosuje się ten sam zestaw znaków, co na tablicach zwyczajnych.
Tablice sportowe
Tablice sportowe będą obowiązywać od 1 czerwca 2024 r. Będą wydawane jako tablice tymczasowe do samochodów przeznaczonych do celów sportowych, czyli np. do wyścigów. Tego typu tablice będą miały żółte tło, czerwone znaki oraz taki sam układ, jak w przypadku zwykłych tablic. Pojazdy wyposażone w takie tablice nie będą mogły uczestniczyć w codziennym ruchu drogowym.
Tablice dyplomatyczne
Tablice dyplomatyczne są wydawane dla pojazdów przedstawicielstw i misji dyplomatycznych i konsularnych państw obcych i organizacji międzynarodowych w Polsce oraz ich personelu, korzystających z przywilejów i immunitetów dyplomatycznych. Jako jedyne nie mają eurobandu. Ewidencję tych tablic prowadzi wojewoda mazowiecki. Numer składa się z litery oznaczającej województwo (w praktyce używana jest tylko W) i 6 cyfr, z których pierwsze 3 są wyróżnikiem państwa lub organizacji, następne 3 określają przeznaczenie pojazdu.
Kody na tablicach dyplomatycznych określające państwo lub organizację (pierwsza trójka cyfr):
Na tablicach wojskowych wyróżnik miejsca jest zastąpiony wyróżnikiem przeznaczenia pojazdu. Pierwszą literą jest zawsze U, następna określa przeznaczenie pojazdu. Jako druga litera nie mogą być użyte litery O i U. Numer wojskowych pojazdów gąsienicowych, transporterów kołowych oraz samochodów opancerzonych może być wykonany bezpośrednio na pojeździe (namalowany lub wykonany jako naklejka).
Istnieją dwa zasoby, z których tworzone są numery pojazdów wojskowych:
Pojazdy nieoznakowane służb mogą mieć zamiast tablic specjalnych tablice zwyczajne.
Wyróżniki Policji:
HPA Komenda Główna Policji
HPB Komenda Wojewódzka Policji we Wrocławiu
HPC Komenda Wojewódzka Policji w Bydgoszczy
HPD Komenda Wojewódzka Policji w Lublinie
HPE Komenda Wojewódzka Policji w Gorzowie Wlkp.
HPF Komenda Wojewódzka Policji w Łodzi
HPG Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie
HPH Komenda Wojewódzka Policji z/s w Radomiu
HPJ Komenda Wojewódzka Policji w Opolu
HPK Komenda Wojewódzka w Rzeszowie
HPL A001–C999, HPL 01AA–99CZ Akademia Policji w Szczytnie
HPL D001–E999, HPL 01DA–99EZ Szkoła Policji w Pile
HPL F001–G999, HPL 01FA–99GZ Szkoła Policji w Słupsku
HPL H001–J999, HPL 01HA–99JZ Centrum Szkolenia Policji w Legionowie
HPL K001–L999, HPL 01KA–99LZ Szkoła Policji w Katowicach
HPM Komenda Wojewódzka Policji w Białymstoku
HPN Komenda Wojewódzka Policji w Gdańsku
HPP Komenda Wojewódzka Policji w Katowicach
HPS Komenda Wojewódzka Policji w Kielcach
HPT Komenda Wojewódzka Policji w Olsztynie
HPU Komenda Wojewódzka Policji w Poznaniu
HPW Komenda Wojewódzka policji w Szczecinie
HPZ Komenda Stołeczna Policji
Wyróżniki Służby Celno-Skarbowej:
HCA Urząd Celno-Skarbowy w Olsztynie
HCB Urząd Celno-Skarbowy w Białymstoku
HCC Urząd Celno-Skarbowy w Białej Podlaskiej
HCD Urząd Celno-Skarbowy w Przemyślu
HCE Urząd Celno-Skarbowy w Krakowie
HCF Urząd Celno-Skarbowy w Katowicach
HCG Urząd Celno-Skarbowy we Wrocławiu
HCH Urząd Celno-Skarbowy w Rzepinie
HCJ Urząd Celno-Skarbowy w Szczecinie
HCK Urząd Celno-Skarbowy w Gdyni
HCL Urząd Celno-Skarbowy w Warszawie
HCM Urząd Celno-Skarbowy w Toruniu
HCN Urząd Celno-Skarbowy w Łodzi
HCO Urząd Celno-Skarbowy w Poznaniu
HCP Urząd Celno-Skarbowy w Opolu
HCR Urząd Celno-Skarbowy w Kielcach
Pojazdy należące do straży gminnych (miejskich) mają standardowe tablice rejestracyjne.
Układ znaków na tablicach dwurzędowych
Dwa rzędy znaków występują na tablicach o wymiarach 305 × 214 mm, wydawanych na samochody i przyczepy, oraz na wszystkich tablicach motocyklowych (w tym wydawanych na ciągniki rolnicze) o wymiarach 190 × 150 mm i motorowerowych o wymiarach 140 × 114 mm.
W niemal wszystkich przypadkach w górnym rzędzie umieszcza się wyróżnik miejsca (lub przeznaczenia pojazdu w przypadku tablic wojskowych albo służby w przypadku tablic dla instytucji strzegących bezpieczeństwa), a w dolnym – wyróżnik pojazdu. Wyjątek stanowią tablice dyplomatyczne, na których w górnym rzędzie umieszcza się wyróżnik miejsca i dwie pierwsze cyfry wyróżnika pojazdu, a w dolnym – pozostałe cyfry wyróżnika pojazdu.
Na tablicach dwurzędowych poza motorowerowymi nalepkę legalizacyjną lub nalepkę ważności tablicy tymczasowej umieszcza się w górnym rzędzie po prawej stronie znaków, a na tablicach motorowerowych – w dolnym rzędzie po lewej stronie znaków. Euroband na tablicach dwurzędowych umieszcza się w lewym górnym rogu.
Krój znaków
Krój znaków alfanumerycznych został określony w Załączniku nr 12 do rozporządzenia Ministerstwa Infrastruktury z dnia 31 sierpnia 2022 w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów, wymagań dla tablic rejestracyjnych oraz wzorów innych dokumentów związanych z rejestracją pojazdów. W ramach kroju stosuje się następujące wzory:
wzory liter i cyfr do tablic samochodowych – wysokość 80 mm, szerokość liter – do 47 mm, szerokość cyfr – do 43 mm, szerokość pokrycia barwnego znaku – 9 mm
wzory liter i cyfr do tablic motocyklowych – wysokość 45 mm, szerokość liter i cyfr – do 28 mm, szerokość pokrycia barwnego znaku – 7 mm
wzory liter i cyfr do tablic motorowerowych – wysokość 30 mm, szerokość liter – do 20 mm, szerokość cyfr – do 16 mm, szerokość pokrycia barwnego znaku – 5 mm
Do 30 czerwca 2018 r. stosowano w wyróżnionych poniżej przypadkach szerszy krój liter, określony w Załączniku nr 16 do rozporządzenia Ministerstwa Infrastruktury z dnia 11 grudnia 2017 w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów oraz wymagań dla tablic rejestracyjnych jako czcionka niezwężona. W ramach tego kroju stosowano następujące wzory:
wzory liter z czcionką niezwężoną do tablic samochodowych – wysokość 80 mm, szerokość – do 54 mm, szerokość pokrycia barwnego znaku – 10 mm
wzory liter z czcionką niezwężoną do tablic motocyklowych – wysokość 45 mm, szerokość – do 32 mm, szerokość pokrycia barwnego znaku – 7 mm
Wzory liter z czcionką niezwężoną były stosowane na:
jedno- i dwurzędowych siedmioznakowych tablicach samochodowych i sześcioznakowych tablicach motocyklowych zwyczajnych – w wyróżniku miejsca
dwurzędowych ośmioznakowych tablicach samochodowych zwyczajnych – w wyróżniku miejsca
wszystkich tablicach tymczasowych, badawczych, zabytkowych, dyplomatycznych, wojskowych i dla służb strzegących bezpieczeństwa publicznego – w wyróżniku miejsca, przeznaczenia pojazdu lub służby
pięcio- i sześcioznakowych tablicach indywidualnych – w obu wyróżnikach
siedmioznakowych dwurzędowych tablicach indywidualnych (w tym motocyklowych) – w wyróżniku miejsca
tablicach badawczych – w wyróżniku pojazdu
W opisanych powyżej przypadkach użycia czcionki niezwężonej zwykłe wzory liter były stosowane w wyróżniku pojazdu na wszystkich tablicach samochodowych i motocyklowych zwyczajnych, tymczasowych, zabytkowych i dla służb strzegących bezpieczeństwa publicznego.
Od 1 lipca 2018 r. produkuje się wyłącznie tablice ze zwykłymi (zwężonymi) wzorami liter. Tablice z czcionką niezwężoną mogły być wydawane do wyczerpania ich zapasów.
Odstępstwa od zasad oznaczania powiatów
Miasta na prawach powiatu z wyróżnikami trzyliterowymi
Kraków (KR – jedyny na wszystkie rodzaje pojazdów do 12 marca 2022, KK – początkowo na motocykle, ciągniki i motorowery (od 2015) oraz przyczepy (od 2020), od 12 marca 2022 na wszystkie rodzaje pojazdów)
powiat krakowski (KRA – na wszystkie rodzaje pojazdów, KRK – na pojazdy zabytkowe)
powiat krośnieński (RKR – na wszystkie rodzaje pojazdów, YKR – na pojazdy zabytkowe)
Łódź (EL – na wszystkie rodzaje pojazdów, ED – na motocykle, ciągniki i motorowery)
powiat piaseczyński (WPI – na wszystkie rodzaje pojazdów, WPA, WPW – na pojazdy zabytkowe, WPX)
Poznań (PO – jedyny na wszystkie rodzaje pojazdów do 12 marca 2022, PY – początkowo na motocykle (od 2013), ciągniki (od 2015) i motorowery (od 2014), od 12 marca 2022 możliwy na wszystkie rodzaje pojazdów – pierwsze takie tablice z tym wyróżnikiem wydano w lipcu 2022)
powiat poznański (PZ – na wszystkie rodzaje pojazdów oprócz motorowerów, POZ – na wszystkie rodzaje pojazdów, ale od wprowadzenia wyróżnika PZ tylko na motorowery i pojazdy zabytkowe – w połowie 2018 zasoby na pojazdy zabytkowe zostały wyczerpane)
powiat pruszkowski (WPR – na wszystkie rodzaje pojazdów, WPP, WPS – na pojazdy zabytkowe)
Ruda Śląska (SRS – na wszystkie rodzaje pojazdów, ale od wprowadzenia wyróżnika SL tylko na przyczepy, motorowery i pojazdy zabytkowe, SL – na samochody, motocykle i ciągniki)
powiat rzeszowski (RZE – na wszystkie rodzaje pojazdów, RZZ – na pojazdy zabytkowe, RZR)
powiat starogardzki (GST – na wszystkie rodzaje pojazdów, XST – na pojazdy zabytkowe)
. zastępuje dowolną cyfrę, * zastępuje dowolną literę z dopuszczalnego zbioru, kolor niebieski oznacza zakres tablic wydany dwukrotnie (na dwa typy pojazdów lub w dwóch różnych ośrodkach), pusta komórka – brak danych.
↑Tablice tymczasowe standardowe wydawane są ze wspólnej puli na wszystkie typy pojazdów.
↑Na tablice zwyczajne wydawane są zasoby IV, V, VI i VII, a na tymczasowe – V.
↑Dla przyczep wydawany jest wyłącznie zasób III. Poza Ursynowem żadna z dzielnic nie wydała tablic z wyróżnikiem *A. Z tej puli wydawane są także tablice formatu samochodowego na ciągniki.
↑Nie wydano zasobów I i II (przeznaczone dla dzielnicy Żoliborz). Zasób III dla wyróżnika ...Y* wydawany początkowo wstecznie (kolejność: YY, YV, YZ – seria nielegalna, YS, YX, YU, YW, YT, YN, YP, YR, YK, YL, YM, YF, YA, YC, YE, YG, YH, YJ).
↑Tablice wydawane ze wspólnej puli na oba typy pojazdów.
↑Od stycznia do października 2002 roku dla miasta Sulejówek wydawano tablice z zasobów dla Warszawy, w pozostałym okresie – z zasobów dla powiatu mińskiego.
Pierwszy polski wzór tablic rejestracyjnych wprowadzono w 1922. Kolejne wzory wprowadzano w 1937, 1944, 1946 (dwukrotnie), 1950, 1956 i 1976.
Samochód Tatra z tablicą rejestracyjną z lat 1922–1937
Samochody Chevrolet z tablicami według wzoru z 1937
Tablica rejestracyjna według wzoru z 1946
Tablica rejestracyjna z lat 1956–1976
Tablica rejestracyjna z lat 1976–2000
Liczba samochodów w Polsce na przestrzeni dziejów
Liczba samochodów w Polsce na przestrzeni dziejów
W Polsce w 1926 roku było ok. 16,5 tys. samochodów, do tego rejestracji niewiele – np. w marcu 1927 r. w Warszawie zarejestrowano 92 samochody. Stosunkowo niewiele, nawet jak na tamte czasy, w 1926 w USA poruszały się po drogach 22 miliony samochodów (na jeden samochód w USA przypadało 5,4 mieszkańca), zaś pozostałe państwa na świecie, to nieco ponad 5 milionów. Mimo I wojny druga w statystykach była Wielka Brytania z 984 tys. samochodów i 1 samochodem na 45,6 mieszkańca.
1 stycznia 1937 – 37 468 (1 samochód na 1000 mieszkańców)
1 stycznia 1956 – 82 680 (3 samochody na 1000)
1 stycznia 1970 – 479 400 (15 samochodów na 1000)
1 stycznia 1976 – 1 321 040 (39 samochodów na 1000)
1 stycznia 1990 – 5 244 000 (138 samochodów na 1000)
1 stycznia 2000 – 9 991 000 (~265 samochodów na 1000)
1 stycznia 2006 – 13 384 229 (350 samochodów na 1000)
1 stycznia 2008 – 16 079 533 (420 samochodów na 1000)
1 stycznia 2010 – 17 239 800 (450 samochodów na 1000)
1 stycznia 2012 – 18 744 412 (490 samochodów na 1000)
1 stycznia 2014 – 20 003 863 (530 samochodów na 1000)
Polska zajmuje drugie miejsce na świecie w liczbie samochodów na gaz (2,5 mln aut).
↑Zgodnie z przepisem § 49 ust. 2 rozporządzenia Ministra infrastruktury z dnia 31 sierpnia 2022 r. w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów, wymagań dla tablic rejestracyjnych oraz wzorów innych dokumentów związanych z rejestracją pojazdów (Dz. U. poz. 1847) w okresie od dnia 4 września 2022 r. do dnia 30 kwietnia 2023 r. w przypadku motoroweru zgłoszonego do rejestracji jako pojazd zabytkowy może być stosowana tablica rejestracyjna motorowerowa albo tablica rejestracyjna motocyklowa zabytkowa, jeżeli motorower posiada odpowiadające tej tablicy miejsce konstrukcyjnie przeznaczone do jej umieszczenia.
↑ abTablice z tym wyróżnikiem zachowują ważność do czasu ich zmiany lub wydania nowych, jednak nie dłużej niż do 1 marca 2020 r.
↑ abcdefgLitery I, J i cyfra 1 we wszystkich wzorach, litera L we wszystkich wzorach poza zwykłymi dla tablic motocyklowych oraz litera T we wszystkich wzorach niezwężonych nie wypełniają całego pola znaku na danym typie tablicy. Dla zachowania przewidzianych przepisami odstępów pomiędzy znakami producent tablic jest obowiązany stosować prostokąty zastępcze opisane na tych znakach.
↑ abcdefghijStarostwo powiatu obecnie nie stosuje jeszcze tego wyróżnika.
↑Dolnośląskie jest pierwszym województwem, które używa drugiego przydzielonego wyróżnika – „V”.
↑Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 31 sierpnia 2022 r. w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów, wymagań dla tablic rejestracyjnych oraz wzorów innych dokumentów związanych z rejestracją pojazdów (Dz.U. z 2022 r. poz. 1847).
↑Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 22 lipca 2002 r. w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów, § 22 ust. 1 (Dz.U. z 2016 r. poz. 1038).
↑Rozporządzenie Ministra Transportu i Budownictwa z dnia 20 kwietnia 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów, § 1 pkt 13 oraz zał. nr 5 (Dz.U. z 2006 r. nr 70, poz. 489).
↑Zasób wprowadzony w grudniu 2006 w miejsce zasobu 2 litery + 1 litera + 4 cyfry (od 0001 do 9999) (np. XY A1234). Mimo to odrzucony zasób przez jakiś czas w 2007 nadal był wydawany we Wrocławiu (źródło z ).
↑Zasób wprowadzony w grudniu 2006 w miejsce zasobu 2 litery + 2 litera + 3 cyfry (od 001 do 999) (np. XY AB123)
↑ abcRozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 28 grudnia 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów (Dz.U. z 2010 r. nr 14, poz. 72).
Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 2 maja 2012 r. w sprawie warunków produkcji i sposobu dystrybucji tablic rejestracyjnych i znaków legalizacyjnych (Dz.U. z 2020 r. poz. 717).