Terytorium autonomiczne

W tym artykule poruszony zostanie temat Terytorium autonomiczne, który w ostatnim czasie wzbudził duże zainteresowanie i kontrowersje. Od momentu pojawienia się Terytorium autonomiczne przyciąga uwagę specjalistów, naukowców i ogółu społeczeństwa ze względu na jego znaczenie i wpływ na różne aspekty współczesnego społeczeństwa. Na tych stronach zostaną zbadane różne podejścia i perspektywy dotyczące Terytorium autonomiczne, a także jego wpływ na tak różnorodne dziedziny, jak technologia, polityka, kultura i ekonomia. Zamiarem jest przedstawienie kompleksowego i aktualnego spojrzenia na ten temat, aby wzbogacić debatę i promować głębsze zrozumienie Terytorium autonomiczne i jego dzisiejszego znaczenia.

Terytorium autonomiczne – fragment obszaru państwa dysponujący autonomią, czyli znaczną swobodą w kształtowaniu swojej polityki wewnętrznej, niekiedy również zagranicznej, zwłaszcza w kontraście do standardowych nieautonomicznych prowincji stanowiących dane państwo. Wiele oficjalnie lub nieoficjalnie zdecentralizowanych państw (jak np. Hiszpania) przyznaje swoim terytorialnym podmiotom tak szeroki zakres suwerenności wewnętrznej (zwłaszcza w obszarze szkolnictwa ze szczególnym naciskiem na korzystanie z regionalnego języka), że przypominają one autonomie; jednocześnie zaś deklarowana przez władze krajów takich jak Chiny czy Rosja autonomia niektórych regionów czy republik składowych przez krytyków uważana jest w praktyce za fikcję i przejaw politycznej manipulacji.

Poniższa lista terytoriów autonomicznych uwzględnia jedynie obszary będące integralnymi częściami państw, do których przynależą – brak zatem posiadających autonomię nieinkorporowanych terytoriów zależnych.

Wybrane terytoria autonomiczne

Państwo Status
Termin oryginalny/Tłumaczenie
Terytorium/Terytoria źródło
 Azerbejdżan muxtar respublika
republika autonomiczna
 Nachiczewańska Republika Autonomiczna
tanınmayan ölkə

Państwo nieuznawane

 Górski Karabach
Chińska Republika Ludowa 自治区 (zìzhìqū)
region autonomiczny
Kuangsi · Mongolia Wewnętrzna · Ningxia · Tybet · Sinciang
特别行政区 (tèbié xíngzhèngqū)
specjalny region administracyjny
 Hongkong ·  Makau
族自治州 (zìzhìzhōu)
prefektura autonomiczna
BayingolinBortalaChangjiChuxiongDaliDehongDêqênEnshiGannanGarzêGologGyêguHaibeiHainanHaixiHongheHuangnanIliKizilsuLiangshanLinxiaNgawaNujiangQiandongnanQiannanQianxinanWenshanXiangxiXishuangbannaYanbian
族自治县 (zìzhìxiàn)
powiat autonomiczny
117 powiatów autonomicznych
自治旗 (zìzhìqí)
chorągiew autonomiczna
EvenkiMorin DawaOroqen
 Filipiny region autonomiczny Muzułmańskie Mindanao
 Finlandia itsehallinnollinen maakunta
prowincja autonomiczna
 Wyspy Alandzkie
 Grecja region autonomiczny Góra Athos
 Gruzja avtonomiuri respublika
republika autonomiczna
 Abchazja ·  Adżaria
 Indonezja daerah istimewa
region specjalny
Aceh · Papua · Papua Barat· Papua Barat Daya·Papua Pegunungan· Papua Tengah· Papua Selatan· Yogyakarta
 Irak okręg autonomiczny Kurdystan Kurdystan
 Izrael region autonomiczny

Państwo nieuznawane

 Palestyna (Autonomia Palestyńska)
 Korea Południowa teukbyeol jachido
prowincja autonomiczna
Czedżu
 Mauritius prowincja autonomiczna Rodrigues
 Mołdawia unitate teritorială autonomă
autonomiczny podmiot terytorialny
 Gagauzja · Naddniestrze
 Nikaragua regione autónoma
region autonomiczny
Wybrzeże Karaibskie PółnocneWybrzeże Karaibskie Południowe
 Papua-Nowa Gwinea prowincja autonomiczna Wyspa Bougainville’a (do 2027)
 Portugalia região autónoma
region autonomiczny
 Azory ·  Madera
 Rosja республика; riespublika
republika
 Adygeja ·  Ałtaj ·  Baszkortostan ·  Buriacja ·  Chakasja ·  Czeczenia ·  Czuwaszja ·  Dagestan ·  Inguszetia ·  Jakucja ·  Kabardo-Bałkaria ·  Kałmucja ·  Karaczajo-Czerkiesja ·  Karelia ·  Komi ·  Mari El ·  Mordowia ·  Osetia Północna ·  Tatarstan ·  Tuwa ·  Udmurcja
автономная область; awtonomnaja obłast´
obwód autonomiczny
 Żydowski Obwód Autonomiczny
автономный округ; awtonomnyj okrug
okręg autonomiczny
 Chanty-Mansyjski Okręg Autonomiczny – Jugra ·  Czukocki Okręg Autonomiczny ·  Jamalsko-Nieniecki Okręg Autonomiczny ·  Nieniecki Okręg Autonomiczny
 Serbia prowincja autonomiczna ·  Wojwodina
земља непризната

Państwo nieuznawane

Kosowo
 Tadżykistan viloyat mukhtor
okręg autonomiczny
Górski Badachszan
 Tanzania
(Zanzibar)
 Ukraina Автономна Республіка avtonomna respublika
republika autonomiczna
 Autonomiczna Republika Krymu
 Uzbekistan respublika
republika
 Karakałpacja
 Wielka Brytania constituent country
kraj historyczny
 Irlandia Północna ·  Szkocja ·  Walia
 Włochy regione autonoma
region autonomiczny
 Friuli-Wenecja Julijska ·  Sardynia ·  Sycylia ·  Trydent-Górna Adyga ·  Dolina Aosty
 Wyspy Świętego Tomasza i Książęca concelho
prowincja
(Wyspa Książęca)

Zobacz też

Przypisy

  1. Regions and territories: Nagorno Karabakh. =BBC News. . (ang.).
  2. a b c d Provinces of China. statoids.com. . (ang.).
  3. w Mongolii Wewnętrznej (odpowiednik powiatów)
  4. Provinces of the Philippines. statoids.com. . (ang.).
  5. a b c d e f g h i Thomas Banedikter: Territorial autonomy as a means of minority protection and conflict solution in the European experience – An overview and schematic comparison. The working autonomies in Europe . . (ang.).
  6. Departments of Greece. statoids.com. . (ang.).
  7. de facto niepodległe państwo od 1992 roku
  8. Sanakoev Appointed as Head of S.Ossetia Administration. . (ang.).
  9. Kompas Cyber Media, 6 Provinsi di Papua beserta Ibukotanya , KOMPAS.com, 26 sierpnia 2023 (indonez.).
  10. Provinces of Iraq. statoids.com. . (ang.).
  11. Galbijm – Jeju City. . (ang.).
  12. Districts of Mauritius. statoids.com. . (ang.).
  13. jest de facto administrowane przez nieuznawany na arenie międzynarodowej rząd, który ogłosił niepodległość Naddniestrza. Władze mołdawskie zaproponowały mu autonomię podobną do tej, jaką otrzymała Gagauzja, jednak negocjacje stanęły w miejscu, przez co nie jest jasne, czy wedle prawa Naddniestrze jest autonomią
  14. Departments of Nicaragua. statoids.com. . (ang.).
  15. Provinces of Papua New Guinea. statoids.com. . (ang.).
  16. Districts of Serbia. statoids.com. . (ang.).
  17. Regions of Tajikistan. statoids.com. . (ang.).
  18. może być uznany za autonomię, jako że posiada własnego prezydenta i parlament
  19. Regions and territories: Zanzibar. BBC News. . (ang.).
  20. faktycznie wcielona do Rosji
  21. może być uznana za autonomię, gdyż od 1995 roku posiada własny rząd