Tybetański Region Autonomiczny
W obszarze Tybetański Region Autonomiczny na przestrzeni lat powstały liczne badania, dyskusje i debaty. Od momentu powstania Tybetański Region Autonomiczny jest przedmiotem zainteresowania nie tylko na poziomie akademickim, ale także w ogóle w społeczeństwie. Jego wpływ był taki, że przeniknął różne aspekty życia codziennego, od kultury, polityki, gospodarki po technologię. W tym artykule dokładnie zbadamy znaczenie Tybetański Region Autonomiczny, jego implikacje i wpływ na dzisiejszy świat. Od jego początków do chwili obecnej przeanalizujemy jego ewolucję i rolę we współczesnym społeczeństwie.
| |||||||||
| |||||||||
| region autonomiczny | |||||||||
| |||||||||
| Państwo | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Stolica | |||||||||
| Kod ISO 3166-2 |
CN-54 | ||||||||
| Gubernator | |||||||||
| Powierzchnia |
1 228 400 km² | ||||||||
| Populacja (2020) • liczba ludności |
|||||||||
| • gęstość |
3 os./km² | ||||||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||||||
| Liczba prefektur |
7 | ||||||||
| Liczba powiatów |
73 | ||||||||
| Liczba gmin |
692 | ||||||||
Położenie na mapie Chin_(%2Ball_claims_hatched).svg)
| |||||||||
| Strona internetowa | |||||||||
Tybetański Region Autonomiczny, Tybet (tyb. བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་, Wylie: Bod-rang-skyong-ljongs, ZWPY: Poi Ranggyong Jong; chiń.: 西藏自治区; pinyin: Xīzàng Zìzhìqū) – region autonomiczny Chińskiej Republiki Ludowej ze stolicą w Lhasie. Powstał w 1965 roku w wyniku połączenia dotychczasowego regionu Tybet i terytorium Qamdo.
W 2006 roku została otwarta kolej tybetańska, która łączy ten region z prowincją Qinghai.
W 2008, w rocznicę chińskiej inwazji, doszło do kolejnych antyrządowych wystąpień, głównie w stołecznej Lhasie i okolicznych regionach, krwawo tłumionych przez chińskie jednostki militarne i paramilitarne.
Gospodarka
Tybet jest jednym z najsłabiej rozwiniętych regionów Chin. Główną gałęzią jego gospodarki jest koczownicza hodowla jaków, owiec, kóz i wielbłądów, a także myślistwo. Uprawia się jęczmień, grykę, rośliny strączkowe. Duże znaczenie ma też rzemiosło. Przemysł skupiony wokół metalurgii, materiałów budowlanych oraz w sektorze spożywczym. W Tybecie znajdują się bardzo bogate złoża chromu, miedzi, litu, żelaza, cynku i ołowiu oraz największe na świecie złoża uranu.
Wraz z rosnącym stopniem otwarcia Chin na świat i względną liberalizacją polityki Pekinu wobec Tybetu, w regionie – a szczególnie jego stolicy Lhasie – dokonują się poważne przemiany gospodarcze. Za sprawą miliardowych inwestycji rządu centralnego w renowację zabytków i infrastrukturę komunikacyjną dynamicznie rozwija się turystyka.
Podział administracyjny
| Mapa | |||||||
| |||||||
| Lp. | Nazwa | Siedziba | Tybetański | Pinyin tybetański | Transliteracja Wyliego | Chiński | Hanyu pinyin |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| – Prefektury miejskie – | |||||||
| 7 | Nyingchi | Bayi | ཉིང་ཁྲི་གྲོང་ཁྱེར། | Nyingchi Chongkyir | nying-khri grong-khyer | 林芝市 | Línzhī Shì |
| 3 | Qamdo | Karub | ཆབ་མདོ་གྲོང་ཁྱེར། | Qamdo Chongkyir | chab-mdo grong-khyer | 昌都市 | Chāngdū Shì |
| 4 | Xigazê | Samzhubzê | གཞིས་ཀ་རྩེ་གྲོང་ཁྱེར། | Xigazê Chongkyir | gzhis-ka-rtse grong-khyer | 日喀则市 | Rìkāzé Shì |
| 5 | Lhasa | Chengguan | ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར། | Lhasa Chongkyir | lha-sa grong-khyer | 拉萨市 | Lāsà Shì |
| 6 | Shannan | Nêdong | ལྷོ་ཁ་གྲོང་ཁྱེར། | Lhoka Chongkyir | lho-kha grong-khyer | 山南市 | Shānnán Shì |
| 2 | Nagqu | Seni | ནག་ཆུ་གྲོང་ཁྱེར། | Nagqu Chongkyir | nag-chu grong-khyer | 那曲市 | Nàqū Shì |
| – Prefektury – | |||||||
| 1 | Ngari | Gar | མངའ་རིས་ས་ཁུལ། | Ngari Sakü | mnga'-ris sa-khul | 阿里地区 | Ālǐ Dìqū |
Zobacz też
- podział administracyjny ChRL
- Tybet – państwo istniejące przed 1950 rokiem
- Centralny Rząd Tybetański
- Polskie Stowarzyszenie Przyjaciół Tybetu
- Tybet – kraina historyczna w Azji
Przypisy
- ↑ Does Tibet’s New Governor Signal Change? (ang.).
- ↑ Communiqué of the Seventh National Population Census (No. 3) (ang.).
- ↑ 西藏海拔高度有多少？-中国西藏旅游网 , www.tibetcn.com .
- ↑ Lhasa, Tibet , earthobservatory.nasa.gov, 26 września 2009 (ang.).
- ↑ Timeline: Tibet-China relations , www.ft.com, 17 marca 2008 .
- ↑ 1964 China Map, National Geographic (ang.).
- ↑ Karol Wach, Kolej Tybetańska , inforail.pl, 18 lipca 2006 (pol.).
- ↑ China accused over Tibet unrest, „BBC News”, 22 lipca 2010 (ang.).
- ↑ Tibet, Encyclopædia Britannica (ang.).
- ↑ Tybet, Encyklopedia PWN .
- ↑ Miedź, ołów, cynk - w Tybecie są ogromne złoża , gazetapl, 25 lutego 2007 (pol.).
- ↑ 美国发现世界最古老森林遗迹-新华网 , www.xinhuanet.com, 4 stycznia 2020 .
- ↑ 拉萨经开区引领经济转型升级-中国西藏旅游网 , www.tibetcn.com .
- ↑ Mercedes u dalajlamów , Forbes.pl, 10 stycznia 2011 (pol.).
- ↑ China plans big investment in Tibet , The Irish Times, 26 stycznia 2010 (ang.).
- ↑ Tibet., Library of Congress, 1969 .
- ↑ Tibet Political Map, Tibet Location, demographics , Tibet Travel and Tours – Tibet Vista (ang.).
| Prowincje | |
|---|---|
| Prowincje poza kontrolą ChRL | |
| Regiony autonomiczne | |
| Miasta wydzielone | |
| Specjalne Regiony Administracyjne |
Linki zewnętrzne
- Oficjalna strona Centralnej Administracji Tybetańskiej
- Tybet – Helsińska Fundacja Praw Człowieka. hfhrpol.waw.pl. .
- Rząd Tybetu na uchodźstwie