Wilanówka

W tym artykule zagłębimy się w ekscytujący świat Wilanówka. Niezależnie od tego, czy jest to osoba, aktualny temat, data historyczna czy jakikolwiek inny istotny element, postaramy się dogłębnie zbadać różne aspekty związane z Wilanówka. Aby zapewnić kompleksową i wzbogacającą wizję, zajmiemy się różnymi punktami widzenia, przeanalizujemy możliwe implikacje i konsekwencje oraz spróbujemy zaoferować krytyczną i refleksyjną perspektywę na Wilanówka. Mamy nadzieję, że ten artykuł zainteresuje tych, którzy chcą poszerzyć swoją wiedzę na ten temat i może zainspirować nie tylko nowe pomysły, ale także konstruktywną dyskusję wokół Wilanówka.

Wilanówka
Ilustracja
Wilanówka na wysokości ul. Sytej w Warszawie
Kontynent

Europa

Państwo

 Polska

Lokalizacja

woj. mazowieckie

Rzeka
Długość 16,5 km
Spadek

0,1‰

Powierzchnia zlewni

142 km²

Ident. PRNG

147571

Źródło
Współrzędne

52°06′47″N 21°09′55″E/52,113056 21,165278

Ujście
Recypient Wisła (dawne naturalne ujście, obecnie zmodyfikowane)
Miejsce

Warszawa, rejon Elektrociepłowni Siekierki

Wysokość

ok. 80 m n.p.m.

Współrzędne

52°11′38″N 21°06′12″E/52,193889 21,103333

Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, blisko dolnej krawiędzi po prawej znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „źródło”, powyżej na lewo znajduje się również punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „źródło”, powyżej na lewo znajduje się również punkt z opisem „ujście”

Wilanówka – rzeka przepływająca przez gminę Konstancin-Jeziorna oraz Warszawę, lewostronny dopływ Wisły.

Położenie i charakterystyka

Wilanówka do lat 50. XX w. była dolnym odcinkiem rzeki Jeziorki, kiedy to postanowiono o sztucznym skróceniu jej biegu w rejonie Obórek (Jeziorka została skierowana bezpośrednio do Wisły). Obecnie Wilanówka jest w istocie zanikającym i zarastającym ciekiem wodnym. Niski stan wody w Wilanówce spowodował jej odcięcie od Stawu Zawadowskiego w Wilanowie i ma negatywny wpływ na poziom wód gruntowych rezerwatu łęgowego Morysin, który opływa od wschodu. Ciek nie ma naturalnego, bezpośredniego połączenia z Wisłą – w rejonie jej ujścia wybudowano kanały i urządzenia doprowadzające i odprowadzające wodę z Wisły do warszawskiej Elektrociepłowni Siekierki. Ciek przepływa przez gminę Konstancin-Jeziorna oraz stołeczne dzielnice Wilanów i Mokotów.

Według Państwowego Rejestru Nazw Geograficznych (PRNG) nazwa Wilanówka obejmuje obecnie część cieku wodnego zaczynającą się od syfonu pod Jeziorką. Do syfonu ciek ten nosi nazwę Kanał Habdziński. Jego wody zasilają Wilanówkę. Za miejsce ujścia Wilanówki uważany jest brzeg Wisły.

Długość rzeki wynosi 16,5 km, w tym 9,961 km na terenie Warszawy. Według innego źródła długość to 14 km, w tym około 9,5 km w granicach stolicy. Szerokość cieku to między 4 a 8 m, głębokość 0,5–1,5 m, nachylenie skarp 1:2, a spadek dna wynosi 0,1‰. Szerokość cieku zwiększa się znacznie po połączeniu z wodami Kanału Sobieskiego. Powierzchnia zlewni rzeki to 142 km².

Największym dopływem Wilanówki jest Potok Służewiecki (poniżej Jeziora Wilanowskiego nazywany Kanałem Sobieskiego). Innym dopływem jest rów Latoszka.

Pozostałościami dawnego koryta Wilanówki są:

  • Łacha Siekierkowska, zalądowana, w rejonie dawnego ujścia Wilanówki istniejącego jeszcze na początku XX wieku. Część autorów uważa, że przed rozpoczęciem pod koniec XIX wieku regulacji mającej roztokowy charakter Wisły nie była ona końcowym odcinkiem Wilanówki, ale lewą, mniej aktywną odnogą Wisły, do której uchodziła Wilanówka.
  • zakole Wilanówki („Stara Wisła”) w rejonie Lisów o promieniu ok. 1 km. Nazwą Stara Wisła określa się również znajdującą się po drugiej stronie Wisły łachę odcinającą od brzegu rzeki Kępę Wieloryb.

Rzeka płynie w opuszczonym zakolu Wisły, przy jego krawędzi.

Galeria

Zobacz też

Uwagi

  1. Magnuszewski 2012 nie używa nazwy „Łacha Siekierkowska”, ale „odnoga siekierkowska”, „lewe ramię”.

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j k l Zdzisław Biernacki: IV. Geomorfologia i wody powierzchniowe. W: Wisła w Warszawie. Warszawa: Biuro Zarządu m.st. Warszawy, Wydział Planowania Przestrzennego i Architektury, Opracowanie graficzne, druk i oprawa: Dom Wydawniczy ELIPSA, 2000, s. 22–70. ISBN 83-907333-7-4. .
  2. a b c Łukasz Szkudlarek, Analiza powierzchniowa zlewni. Charakterystyka i ocena funkcjonowania układu hydrograficznego, ze szczególnym uwzględnieniem systemów melioracyjnych na obszarze m.st. Warszawy wraz z zaleceniami do Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m.st. Warszawy i planów miejscowych , 2015, s. 83, 92 .
  3. a b Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 147571
  4. a b Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej. Mapa topograficzna w skali 1:10 000.
  5. a b Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Program Ochrony Środowiska dla Miasta Stołecznego Warszawy na lata 2009–2012 z uwzględnieniem perspektywy do 2016 r., Warszawa, listopad 2009, s. 21 .
  6. Topografičeskaâ karta Carstva Pol’skago; Topograficzna karta Królestwa Polskiego; Carte topographique du Royaume de Pologne. Oddział Korpusu Topografów (armii rosyjskiej) do Pomiarów Królestwa Polskiego; Kwatermistrzostwo Generalne Wojska Polskiego, 1839–. .
  7. a b Artur Magnuszewski, Piotr Kuźniar, Borys Bednarek: II. Ekspertyza hydrologiczno–hydrotechniczna. W: Projekt „Ochrona siedlisk kluczowych gatunków ptaków Doliny Środkowej Wisły w warunkach intensywnej presji aglomeracji warszawskiej” (LIFE09 NAT/PL/000264). 12-2012, s. 135–211. Jednostka projektowa: Halcrow Group Oddział w Polsce Sp. z o.o.
  8. Zdzisław Biernacki: Wisła i jej dolina w środowisku przyrodniczym Warszawy. W: Zdzisław Biernacki (red.), Józef Kazimierski (red.), Andrzej Wróblewski (red.) i in.: Środowisko przyrodnicze Warszawy. Wyd. pierwsze. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990, s. 117–158. ISBN 83-01-09049-9.

Linki zewnętrzne