Wojciech Fangor

W dzisiejszym artykule porozmawiamy o Wojciech Fangor, temacie, który w ostatnim czasie wzbudził duże zainteresowanie. Wojciech Fangor to problem, który dotyka wielu różnych ludzi, ponieważ ma wpływ na różne aspekty codziennego życia. W tym artykule zbadamy różne aspekty i perspektywy związane z Wojciech Fangor, w celu zapewnienia pełnego i szczegółowego przeglądu tego tematu. Przeanalizujemy jego historię, obecny wpływ, a także możliwe przyszłe implikacje. Dodatkowo przeanalizujemy różne opinie i podejścia do Wojciech Fangor, aby zapewnić szersze zrozumienie tego tematu. Dołącz do nas w tej pełnej analizie Wojciech Fangor!

Wojciech Fangor
Imię i nazwisko

Wojciech Bonawentura Fangor

Data i miejsce urodzenia

15 listopada 1922
Warszawa

Data i miejsce śmierci

25 października 2015
Warszawa

Narodowość

polska

Dziedzina sztuki

malarstwo

Ważne dzieła
podpis
Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
Mozaiki w podziemiach Dworca PKP Warszawa Śródmieście z 1963, pierwotnie wszystkie mozaiki były podświetlone od spodu świetlówkami
Wystawa prac Fangora, MCSW „Elektrownia”
Nagrobek Wojciecha Fangora na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Rzeźba Krzysztofa Bednarskiego

Wojciech Bonawentura Fangor (ur. 15 listopada 1922 w Warszawie, zm. 25 października 2015 tamże) – polski malarz, grafik, plakacista i rzeźbiarz.

Życiorys

Jego rodzicami byli Konrad, absolwent inżynierii wodnej Politechniki Lwowskiej i Wanda z Chachłowskich, absolwentka konserwatorium, pianistka. W latach 1936–1938 podróżował po Europie zwiedzając muzea w Paryżu, Wiedniu, Wenecji, Florencji, Rzymie, Neapolu i Stambule. W Paryżu w 1937 roku podczas zwiedzania Wystawy Światowej zobaczył obraz Guernica Picassa. W czasie II wojny światowej mieszkał na wsi pod Warszawą. W tym okresie uczył się malarstwa na prywatnych studiach u Felicjana Kowarskiego i Tadeusza Pruszkowskiego. W 1946 roku, po prezentacji swoich prac i zdaniu egzaminów z historii sztuki, otrzymał dyplom magistra malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Na początku lat 50. XX wieku tworzył obrazy zgodne z wymaganiami realizmu socjalistycznego, m.in. Matkę Koreankę (obecnie w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie) i Postaci (Muzeum Sztuki w Łodzi).

W latach 1953–1961 był docentem Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.

W okresie odwilży po śmierci Stalina odszedł od konwencji socrealizmu. Był współtwórcą polskiej szkoły plakatu. W 1958 wraz ze Stanisławem Zamecznikiem zaprezentował Studium przestrzeni – pierwszy environment w Polsce.

Był głównym twórcą op-artowych mozaik na dworcu Warszawa Śródmieście, kilkadziesiąt lat później uznanych za zabytek nieruchomy.

W 1961 roku wyjechał z kraju, w latach 1964–1965 przebywał w Berlinie Zachodnim, 1965–1966 w Anglii, w 1966 roku zamieszkał w Stanach Zjednoczonych. W okresie pobytu za granicą prowadził wykłady na wielu uczelniach artystycznych. W latach 1972–1977 jako czlonek zespołu Jerzego Sołtana zaprojektował wystrój szkół podstawowych w Brockton i Lynn w stanie Massachusetts. Do Polski wrócił w 1999 roku.

W 1970 roku, jako jedyny dotychczas polski artysta, miał indywidualną wystawę w Muzeum Guggenheima w Nowym Jorku. W latach 60. i 70. stworzył serię obrazów z charakterystycznymi kołami i falami, wywołujących efekty optyczne, podobne do uzyskiwanych w sztuce op-artu.

Od 1999 roku mieszkał około 60 km od Warszawy, we wsi Błędów.

W 2007 roku opracował projekt końcowego wystroju 7 stacji II linii warszawskiego metra, które stały się największą światową podziemną galerią op-artu.

Praca Kucie kos (1954) eksponowana na wystawie stałej w Muzeum Warszawy

23 kwietnia 2013 roku w Muzeum Historycznym m.st. Warszawy artysta brał udział w uroczystym odsłonięciu malowidła „Kucie kos”, które namalował w 1954 roku na zamówienie zespołu projektowego pod kierownictwem Stanisława Zamecznika. Monumentalna kompozycja pokrywa powierzchnię całej ściany mierzącej ponad siedem metrów długości. Przedstawia trzech półnagich mężczyzn wykuwających na kowadle kosę. Obraz nawiązuje do znanego rysunku Artura Grottgera „Kucie kos”, ukazującego przygotowywanie broni dla powstańców styczniowych.

Namalowany przez Wojciecha Fangora obraz nie został jednak zaprezentowany publiczności 17 stycznia 1955 roku, w dniu otwarcia muzeum. Zasłonięto go płytami ze sklejki, które pomalowano farbą, jak pozostałe ściany. Obraz odsłonięto dopiero po 59 latach podczas przygotowań do generalnego remontu Muzeum Warszawy.

Przyczyną zasłonięcia obrazu była najprawdopodobniej ostra krytyka profesora Stanisława Lorentza, dyrektora Muzeum Narodowego w Warszawie, należącego do grona głównych konsultantów ekspozycji muzealnej. Na odwrocie szkicu do „Kucia kos” Fangor zanotował: Nie podobało się Lorenzowi , który kazał je zlikwidować. Inną przyczyną zasłonięcia dzieła mogła być również zmiana lokalizacji ekspozycji poświęconej powstaniu styczniowemu, którą przeniesiono do sąsiedniego pomieszczenia.

Wojciech Fangor zmarł 25 października 2015 w Warszawie. 3 listopada został pochowany w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (G-tuje-17).

Życie prywatne

Był dwukrotnie żonaty. Jego pierwszą żoną była Zofia Krystyna Machnicka. Ślub odbył się 22 października 1944 roku. Z tego związku miał syna Romana (urodzony 17 listopada 1945 roku w Warszawie). Małżeństwo zakończyło się rozwodem w 1965 roku.

Jego drugą żoną była malarka Magdalena Shummer-Fangor.

Nagrody i odznaczenia

W 1952 roku otrzymał nagrodę państwową III stopnia za obrazy Matka Koreanka i Lenin w Poroninie.

W 1954 roku, w 10. rocznicę Polski Ludowej, odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi.

W 2008 roku, przy okazji odsłonięcia pracy z cyklu Sygnatury w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, został odznaczony Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

W 2009 samorząd województwa mazowieckiego uhonorował Wojciecha Fangora Nagrodą im. Cypriana Kamila Norwida w dziedzinie sztuk plastycznych.

W 2011 roku odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

W 2014 roku został laureatem nagrody im. Jana Cybisa.

Filmy

Jego twórczość z lat 60. do 90. XX wieku została zaprezentowana w filmie dokumentalnym Fangor notatki z wystawy z 1991 roku produkcji TVP.

Bohater filmu dokumentalnego z 2009 roku pt. Polnische Plakat Kunst: Wojciech Fangor, będącego częścią cyklu dokumentalnego przedstawiającego sylwetki grafików polskiej szkoły plakatu.

Przypisy

  1. Sen o Mieście. Warszawa lat 50. i 60. na zdjęciach Zbyszka Siemaszki ze zbiorów Agencji FORUM | Dream of a City. Warsaw in the 1950s and 1960s in the photos of Zbyszko Siemaszko from the FORUM Collection, Katarzyna Madoń-Mitzner (red.), Krzysztof Wójcik (fot.), Warszawa 2016, ISBN 978-83-62020-77-5, OCLC 961358235 (pol. • ang.).
  2. Jan Bończa-Szabłowski, Szlifierz zwierciadła, „Rzeczpospolita, Plus Minus”, archiwum.rp.pl, 31 października 2015 .
  3. Zbigniew Judycki, Mazowszanie w świecie: projekt tematu badawczego, „Niepodległość i Pamięć” 22/3 (51)/2015, 361-396.
  4. a b Margit Rowell, Fangor, New York 1970, s. 6 (ang.).
  5. Jakub Lewicki, Unikatowa dekoracja mozaikowa Dworca Warszawa-Śródmieście w rejestrze zabytków , Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Warszawie, 9 grudnia 2020.
  6. Szymon Ruszczewski, Finding Sołtan , etheses.whiterose.ac.uk, 2021, s. 231 (ang.).
  7. Nie żyje Wojciech Fangor, prekursor malarstwa iluzjonistycznego. regionalna.tvp.pl. .
  8. Metro Warszawskie partnerem wystawy prac Wojciecha Fangora , metro.waw.pl, 3 listopada 2015 (pol.).
  9. Obraz znanego malarza odkryty ponownie po 60 latach , warszawa.wyborcza.pl, 24 kwietnia 2013 .
  10. Jacek Bochiński, Od socrealisty do abstrakcjonisty „Kucie kos” Wojciecha Fangora z Muzeum Warszawy , historiaposzukaj.pl .
  11. Pogrzeb Wojciecha Fangora. wiadomosci.wp.pl, 2015-11-03. . (pol.).
  12. Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze (pol.).
  13. Magdalena Dabrowski, Wojciech Fangor: color and space, Milano: Skira, 2018, s. 201, 206, ISBN 978-88-572-3285-0 (ang.).
  14. Zofia Fabjanowska, Tworzywo do życia. Odwiedziliśmy dom Wojciecha Fangora i jego żony Magdaleny , zwierciadło.pl, 3 stycznia 2023 .
  15. Dziennik Polski, rok VIII, nr 176 (2639), s. 2.
  16. Uchwała Rady Państwa z dnia 15 lipca 1954 r. o nadaniu odznaczeń państwowych, Monitor Polski 954 nr 112, poz. 1564.
  17. „Sygnatura” Wojciecha Fangora. rzezba-oronsko.pl, 10 lipca 2008. .
  18. Wojciech Fangor laureatem nagrody imienia Norwida. echodnia.eu, 29 września 2009. .
  19. Prezydent odznaczył ludzi kultury. prezydent.pl, 17 stycznia 2011. .
  20. Fangor laureatem Nagrody im. Cybisa. culture.pl, 27 marca 2015. .

Bibliografia

Linki zewnętrzne