Województwo bydgoskie (1950–1975)

W dzisiejszym świecie Województwo bydgoskie (1950–1975) stał się tematem rosnącego zainteresowania i debaty. Przy tak wielu różnych opiniach, badaniach i perspektywach trudno jest dojść do definitywnego wniosku w tej kwestii. Nie można jednak zaprzeczyć, że Województwo bydgoskie (1950–1975) budzi pasje i rzuca wyzwanie ludzkiej mentalności. Niezależnie od tego, czy patrzy się z perspektywy naukowej, społecznej, politycznej czy ekonomicznej, Województwo bydgoskie (1950–1975) nadal budzi kontrowersje i wpływa na życie milionów ludzi na całym świecie. W tym artykule zbadamy różne aspekty Województwo bydgoskie (1950–1975) i spróbujemy rzucić trochę światła na ten bardzo złożony temat.

Województwo bydgoskie
województwo
1950–1975
Państwo

 Polska

Data powstania

1950

Data likwidacji

1975

Siedziba wojewody i sejmiku

Bydgoszcz

Powierzchnia

20 794 km²

Populacja (31 XII 1974)
• liczba ludności


1984 tys.

Tablice rejestracyjne

40-44, B (od 1956 r.)

Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie Polski

Województwo bydgoskie – jedno z województw istniejących w Polsce w latach 1950–1975.

Województwo bydgoskie powstałe po reformie administracyjnej z 1950 r. obejmowało w całości region etnograficzny Kujaw, Ziemię Chełmińską i Dobrzyńską oraz fragmenty Pomorza i Wielkopolski (Krajny, Pałuk). Było jednym z 17 województw w kraju.

Historia

Na mocy ustawy z 28 czerwca 1950 r. dotychczasowe województwo pomorskie zostało przemianowane na bydgoskie, zgodnie z przyjętą zasadą nadawania nazw województwom od nazw miast, w których znajdowały się siedziby władz wojewódzkich.

Korekta terytorialna z lipca 1950 uwzględniała niektóre postulaty zgłaszane w latach poprzednich. Powiat nowomiejski trafił do regionu olsztyńskiego, a powiaty: żniński i mogileński z regionu poznańskiego do bydgoskiego. W wyniku tych zmian województwo zwiększyło swój obszar o ok. 920 km², a zaludnienie o ok. 50 tys. osób.

Województwo liczyło początkowo 24 powiaty, a od 1955 r. 26 powiatów, gdyż utworzono wówczas powiat radziejowski z części dotychczasowego powiatu aleksandrowskiego i powiat golubsko-dobrzyński z części powiatów: rypińskiego, lipnowskiego, wąbrzeskiego oraz brodnickiego. Geometrycznym środkiem województwa była miejscowość Przyłubie, leżąca w połowie drogi między Bydgoszczą a Toruniem.

Ludność

Rok Liczba mieszkańców
ogółem miejska (%) wiejska (%)
3 XII 1950 (spis powszechny) 1 451 050 616 293 (42,47%) 834 757 (57,53%)
31 XII 1956 1611 tys. 749 tys. (46,5%) 862 tys. (53,5%)
6 XII 1960 (spis powszechny) 1 708 298 820 793 (48,05%) 887 505 (51,95%)
31 XII 1963 1804 tys. 876 tys. (48,6%) 928 tys. (51,4%)
31 XII 1965 1837,1 tys. b.d. b.d.
8 XII 1970 (spis powszechny) 1 913 184 969 281 (50,66%) 943 903 (49,34%)
31 XII 1971 1930 tys. 985 tys. (51%) 945 tys. (49%)
31 XII 1972 1949,1 tys. 1004,2 tys. (51,5%) 944,9 tys. (48,5%)
31 XII 1973 1964 tys. 1027 tys. (52,3%) 937 tys. (47,7%)
31 XII 1974 1984 tys. 1046 tys. (52,7%) 938 tys. (47,3%)

Podział administracyjny (1973)

Województwo posiadało 26 powiatów, wśród nich 5 miast wydzielonych, 51 nie wydzielonych i 145 gmin wiejskich. W grudniu 1973 zmieniono nazwę gminy Dobrzejewice na Obrowo.

Podział administracyjny województwa bydgoskiego (1973)
Powiat Powierzchnia

Liczba ludności

31 XII 1972

Miasta Gminy Siedziba
ogółem (tys.) na km² ogółem w tym posiadające wspólną radę narodową z gminami
aleksandrowski 545 58 106 3 1 7 Aleksandrów Kujawski
brodnicki 860 59,8 70 3 2 7 Brodnica
bydgoski 1450 84,2 58 2 1 9 Bydgoszcz
Bydgoszcz (miejski) 119 291,2 2448 1 nd. nd.
chełmiński 651 57,1 88 1 0 7 Chełmno
chojnicki 1917 82,9 43 2 0 8 Chojnice
golubsko-dobrzyński 610 43,5 71 2 1 5 Golub-Dobrzyń
Grudziądz (miejski) 41 77,7 1909 1 nd. nd. Grudziądz
grudziądzki 655 37,9 58 1 1 5
Inowrocław (miejski) 31 56,4 1838 1 nd. nd. Inowrocław
inowrocławski 1125 84,3 75 4 1 8
lipnowski 1169 74,9 64 2 1 9 Lipno
mogileński 1018 67,2 66 3 2 7 Mogilno
radziejowski 800 57,5 72 1 1 7 Radziejów
rypiński 767 54,7 71 1 0 7 Rypin
sępoleński 722 36,3 50 3 1 4 Sępólno Krajeńskie
szubiński 869 53 61 4 3 4 Szubin
świecki 1466 91,2 62 2 1 10 Świecie
Toruń (miejski) 94 134,6 1434 1 nd. nd. Toruń
toruński 1081 69,5 64 1 0 7
tucholski 1064 43,1 40 1 0 6 Tuchola
wąbrzeski 593 42,3 71 2 1 5 Wąbrzeźno
Włocławek (miejski) 42 82,8 1966 1 nd. nd. Włocławek
włocławski 1406 90,9 65 6 6 11
wyrzyski 1041 74,2 71 5 4 7 Wyrzysk
żniński 744 43,9 59 2 1 5 Żnin

Przypisy

  1. a b Biegański Zdzisław: Kształt terytorialno-administracyjny regionu kujawsko-pomorskiego w XIX i XX wieku. Związki Kujaw i Pomorza na przestrzeni wieków. Zbiór studiów pod red. Zdzisława Biegańskiego i Włodzimierza Jastrzębskiego. Prace komisji historii BTN t. XVII: Bydgoszcz 2001
  2. a b Sudziński Ryszard: Kształtowanie się granic i podziału administracyjnego województwa pomorskiego (bydgoskiego) w latach 1945–1950. In. Zapiski historyczne TNT XXXVIII Rok 1973 z.2
  3. Narodowy Spis Powszechny z dnia 3 grudnia 1950 r. Struktura zawodowa i demograficzna ludności. Indywidualne gospodarstwa rolne. Polska, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1954, s. 3 (s. 8 dokumentu PDF).
  4. Rocznik statystyczny 1957, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1957, s. 4 (s. 43 dokumentu PDF).
  5. Spis Powszechny z dnia 6 grudnia 1960 r. Wyniki ostateczne. Ludność, gospodarstwa domowe. Polska, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, grudzień 1965, s. 6 i 7 (strony 5 i 6 dokumentu PDF).
  6. Rocznik polityczny i gospodarczy 1964, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, s. 32.
  7. Wielka encyklopedia powszechna PWN, t. t. 9, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967, s. 5.
  8. Narodowy Spis Powszechny 8 XII 1970. Struktura demograficzna i zawodowa ludności, gospodarstwa domowe. Polska. Wyniki ostateczne, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, grudzień 1972, s. 3, 4 i 6 (strony 59, 60 i 62 dokumentu PDF).
  9. Rocznik statystyczny 1972, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1972, s. 71.
  10. Rocznik polityczny i gospodarczy 1973, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, s. 37.
  11. Rocznik polityczny i gospodarczy 1974, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, 1975, s. 85.
  12. Encyklopedia powszechna PWN, t. 3, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1975, s. 577.
  13. Polska. Zarys encyklopedyczny, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1974, s. 672-673.
  14. Polska. Zarys encyklopedyczny, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1974, s. 673.