Wybory parlamentarne w Kirgistanie w 2020 roku
Wybory parlamentarne w Kirgistanie w 2020 roku to temat, który przyciągnął uwagę ludzi w każdym wieku i we wszystkich zakątkach świata. Od samego początku Wybory parlamentarne w Kirgistanie w 2020 roku był przedmiotem badań, debat i podziwu, a jego wpływ był odczuwalny w różnych aspektach społeczeństwa. Z biegiem czasu Wybory parlamentarne w Kirgistanie w 2020 roku ewoluował i dostosowywał się do zmian i postępu technologicznego, zawsze zachowując swoje znaczenie i zdolność do wywoływania dyskusji. W tym artykule zbadamy różne aspekty związane z Wybory parlamentarne w Kirgistanie w 2020 roku, od jego historii po dzisiejszy wpływ, w celu zapewnienia pełnej i wzbogacającej wizji tego fascynującego tematu.
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Rodzaj | |||
| Data przeprowadzenia |
4 października 2020 | ||
| Data zarządzenia |
3 lipca 2020 | ||
| Podstawa prawna |
Konstytucja Kirgistanu, Ustawa o wyborach Prezydenta Republiki Kirgistan i deputowanych Rady Najwyższej Republiki Kirgistan | ||
| Ordynacja wyborcza | |||
| |||
| Strona internetowa | |||
Wybory parlamentarne w Kirgistanie w 2020 roku – odbywające się 4 października 2020 roku wybory do Rady Najwyższej. Dwa dni później zostały uznane przez Centralną Komisję Wyborczą za nieważne pod wpływem protestów.
Ordynacja wyborcza
Wybory zarządzone zostały 3 lipca 2020 przez prezydenta Sooronbaja Dżeenbekowa. 120 deputowanych zostanie wybranych w ordynacji proporcjonalnej. Każda partia wystawi jedną, ogólnokrajową listę. Warunkiem dostania się ugrupowania do Rady Najwyższej jest przekroczenie 7%, ogólnokrajowego progu wyborczego oraz 0,7% progu wyborczego w każdym w siedmiu obwodów oraz miastach Osz i Biszkek. Żadnej z partii nie może przypaść więcej niż 65 mandatów.
Kandydaci
Początkowo zarejestrowane zostały 44 partie. 20 sierpnia kirgiska Centralna Komisja Wyborcza podała informację, że wymóg przeprowadzenia partyjnego zjazdu oraz zatwierdzenia na nim listy kandydatów spełniły 23 partie. Oficjalnie zarejestrowanych zostało 16 partii.
25 sierpnia partia Kyrgyzstan według opinii Komisji Wyborczej spóźniła się ze złożeniem dokumentów. Postanowienie to poparło szereg organizacji pozarzadowych oraz partii politycznych, m.in.: Ata Meken, czy Bir Boł. Ugrupowanie nie zgodziło się z tą decyzją i wystąpiło na drogę sądową. Ostatecznie Sąd Najwyższy unieważnił ją co umożliwiło jej start w wyborach.
Tursunbaj Bakir uułu 26 sierpnia złożył skargę do Komisji Wyborczej dotyczącą przedstawienia przez partię Bütün Kyrgyzstan innej listy kandydatów niż przyjęta na zjeździe partii, co byłoby złamaniem obowiązujących przepisów. 3 września komisja większością głosów uznała ją za zasadną i odmówiła ugrupowaniu prawa do startu w wyborach. 9 września sąd pierwszej instancji uznał tę decyzję za niezgodną z prawem co umożliwiło partii wzięcie udziału w wyborach. Centralna Komisja Wyborcza nie złożyła apelacji do tego wyroku.
Również 26 sierpnia odmówiono rejestracji partii Aktiw z powodu zgłoszenia listy kandydatów niespełniających wymogów określonych przez Ustawę o wyborach Prezydenta Republiki Kirgistan i deputowanych Rady Najwyższej Republiki Kirgistan oraz nieprzedstawienia dokumentów potwierdzających wpłatę pieniędzy koniecznych do wzięcia udziału w wyborach. 8 września sąd pierwszej instancji potwierdził decyzję komisji.
Sondaże
| Ośrodek | Data | SDPK | Respublika | Ata-Dżurt | Birimdik | Ata Meken | Bütün Kyrgyzstan | Kyrgyzstan | Bir Boł | Önügüü-Progres | Inne | Nie wiem | Na żadną/przeciw wszystkim | Jeszcze nie zdecydowałem | Nie będę głosować |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Общее дело | 4–24 czerwca | 13,1% | 12,0% | – | 7,4% | 5,5% | 3,0% | 2,6% | 1,7% | 7,1% | 23,2% | 22,1% | 2,3% | – | |
| Center for Insights in Survey Research | 6–15 sierpnia | 6% | 7% | 8% | 6% | 6% | 4% | 2% | 3% | 5% | 5% | 27% | 15% | 2% | 10% |
Głosowanie, frekwencja i wyniki wyborów
Frekwencja
Uprawnionych do głosowania było 3 523 554 obywateli. Według komunikatów Centralnej Komisji Wyborczej frekwencja wynosiła o godzinie 10:00 6,72%, o godzinie 12:00 17,73%, o 14:00 28,11%, o 18:00 45,26%, o 20:00 45,54% (godzina zamknięcia lokali wyborczych), natomiast według komunikatu z godziny 21:50 54,42%.
Wyniki
Kirgistan
 Ustrój i polityka Kirgistanu Ustrój polityczny
Konstytucja
Władza ustawodawcza
Władza wykonawcza
Władza sądownicza
Kontrola państwowa
Finanse
Samorząd terytorialny
Partie polityczne
Wybory
Polityka zagraniczna
|
Po masowych protestach w kraju 6 października Centralna Komisja Wyborcza unieważniła wyniki wyborów parlamentarnych.
| Numer
partii |
Nazwa partii | Lider | Liczba głosów | Wynik |
|---|---|---|---|---|
| 1. | Birimdik | Marat Amankulow | 484 616 | 24,58% |
| 2. | Mekenczil | Kamczybek Taszijew | 135 724 | 6,88% |
| 3. | Yjman Nuru | Nurdżigit Kadyrbekow | 66 374 | 3,37% |
| 4. | Mekenim Kyrgyzstan | Mirlan Bakirow | 468 671 | 23,77% |
| 5. | Reforma | Klara Sooronkulowa | 32 331 | 1,64% |
| 6. | Ata Meken | Ömürbek Tekebajew | 79 722 | 4,04% |
| 7. | Zamandasz | Dżengiszbek Moldokmatow | 42 681 | 2,16% |
| 8. | Bütün Kyrgyzstan | Adachan Madumarow | 144 045 | 7,30% |
| 9. | Social-demokrattar | Seidbek Atabajew | 41 685 | 2,11% |
| 10. | Meken Yntymagy | Temirbek Asanbekow | 12 353 | 0,63% |
| 11. | Partia weteranów | Akbokon Tasztanbekow | 3 396 | 0,17% |
| 12. | ORDO | Mirbek Mijarow | 4 271 | 0,22% |
| 13. | Bir Boł | Altynbek Sulajmanow | 60 026 | 3,04% |
| 14. | Respublika | Mirlan Dżeenczorojew | 113 462 | 5,75% |
| 15. | Kyrgyzstan | Kanatbek Isajew | 171 805 | 8,71% |
| 16. | Czong Kazat | Maksat Mamytkanow | 45 787 | 2,32% |
| Przeciw wszystkim | 35 288 | 1,79% | ||
| Frekwencja | 1 942 237 | 56,49% | ||
| Źródło: Centralna Komisja Wyborcza | ||||
| Birimdik | Mekenczil | Yjman Nuru | Mekenim Kyrgyzstan | Reforma | Ata Meken | Zamandasz | Bütün Kyrgyzstan | Social-demokrattar | Meken Yntymagy | Partia weteranów | ORDO | Bir Boł | Respublika | Kyrgyzstan | Czong Kazat | Przeciw wszystkim | Frekwencja | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miasto wydzielone/obwód | # | % | # | % | # | % | # | % | # | % | # | % | # | % | # | % | # | % | # | % | # | % | # | % | # | % | # | % | # | % | # | % | # | % | # | % |
| Biszkek | 44603 | 16,52% | 14726 | 5,45% | 13095 | 4,85% | 44794 | 16,59% | 17692 | 6,55% | 15095 | 5,59% | 6036 | 2,24% | 16308 | 6,04% | 19051 | 7,06% | 2811 | 1,04% | 1147 | 0,42% | 909 | 0,34% | 6227 | 2,31% | 28323 | 10,49% | 10308 | 3,82% | 13267 | 4,91% | 12251 | 4,54% | 266643 | 53,58% |
| Osz | 64782 | 52,68% | 5846 | 4,75% | 2532 | 2,06% | 19989 | 16,25% | 704 | 0,57% | 4960 | 4,03% | 1375 | 1,12% | 6042 | 4,91% | 170 | 0,14% | 104 | 0,08% | 59 | 0,05% | 30 | 0,02% | 2521 | 2,05% | 2404 | 1,95% | 8251 | 6,71% | 347 | 0,28% | 1137 | 0,92% | 121253 | 67,37% |
| Obwód dżalalabadzki | 93457 | 24,94% | 44873 | 11,97% | 9424 | 2,51% | 106834 | 28,51% | 1291 | 0,34% | 7589 | 2,03% | 5834 | 1,56% | 30812 | 8,22% | 702 | 0,19% | 772 | 0,21% | 407 | 0,11% | 236 | 0,06% | 13976 | 3,73% | 8476 | 2,26% | 40295 | 10,75% | 1476 | 0,39% | 2624 | 0,70% | 369078 | 57,33% |
| Obwód issykkulski | 21638 | 14,40% | 16332 | 10,87% | 6996 | 4,66% | 32694 | 21,76% | 2601 | 1,73% | 10701 | 7,12% | 3349 | 2,23% | 2356 | 1,57% | 4481 | 2,98% | 4199 | 2,79% | 176 | 0,12% | 415 | 0,28% | 2159 | 1,44% | 13742 | 9,15% | 9793 | 6,52% | 12239 | 8,15% | 4038 | 2,69% | 147909 | 50,87% |
| Obwód naryński | 23033 | 23,53% | 5548 | 5,67% | 6445 | 6,85% | 14490 | 14,80% | 823 | 0,84% | 5581 | 5,70% | 7432 | 7,59% | 2162 | 2,21% | 3431 | 3,50% | 715 | 0,73% | 174 | 0,18% | 232 | 0,24% | 2291 | 2,34% | 6082 | 6,21% | 11647 | 11,90% | 3967 | 4,05% | 2492 | 2,55% | 96545 | 54,79% |
| Obwód oszyński | 123073 | 31,00% | 19968 | 5,03% | 7113 | 1,79% | 124558 | 31,37% | 947 | 0,24% | 8433 | 2,12% | 11281 | 2,84% | 35228 | 8,87% | 306 | 0,08% | 224 | 0,06% | 295 | 0,07% | 202 | 0,05% | 19577 | 4,93% | 8509 | 2,14% | 28148 | 7,09% | 723 | 0,18% | 2048 | 0,52% | 390633 | 57,23% |
| Obwód tałaski | 16705 | 19,04% | 4635 | 5,28% | 4640 | 5,29% | 18733 | 21,36% | 877 | 1,00% | 5031 | 5,74% | 886 | 1,01% | 1132 | 1,29% | 394 | 0,45% | 1441 | 1,64% | 64 | 0,07% | 336 | 0,38% | 1394 | 1,59% | 16582 | 18,90% | 10781 | 12,29% | 1582 | 1,80% | 1278 | 1,46% | 86491 | 58,04% |
| Obwód czujski | 63830 | 19,91% | 11873 | 3,70% | 11279 | 3,52% | 74902 | 23,37% | 6371 | 1,99% | 17286 | 5,39% | 5155 | 1,61% | 14310 | 4,46% | 12535 | 3,91% | 1676 | 0,52% | 931 | 0,29% | 1659 | 0,52% | 5471 | 1,71% | 24491 | 7,64% | 43237 | 13,49% | 11541 | 3,60% | 8436 | 2,63% | 314983 | 53,69% |
| Obwód batkeński | 33073 | 23,37% | 10763 | 4,61% | 4190 | 2,96% | 31509 | 22,27% | 465 | 0,33% | 4451 | 3,15% | 1222 | 0,86% | 31570 | 22,31% | 426 | 0,30% | 320 | 0,23% | 129 | 0,09% | 244 | 0,17% | 6167 | 4,36% | 4611 | 3,26% | 9269 | 6,55% | 309 | 0,22% | 820 | 0,58% | 139538 | 49,09% |
| Zagranica | 422 | 4,58% | 1160 | 12,58% | 660 | 7,16% | 168 | 1,82% | 560 | 6,08% | 595 | 6,45% | 111 | 1,20% | 4125 | 44,75% | 189 | 2,05% | 91 | 0,99% | 14 | 0,15% | 8 | 0,09% | 243 | 2,64% | 242 | 2,63% | 76 | 0,82% | 336 | 3,65% | 164 | 1,78% | 9164 | 28,11% |
Reakcja na wynik wyborów
4 października, po zakończonym głosowaniu i podaniu wstępnych wyników doszło do masowych protestów w których udział wzięli zwolennicy wszystkich partii, którym nie udało się dostać do Parlamentu (z wyjątkiem Partii Weteranów). Milicja w stolicy kraju użyła siły wobec protestujących. Wśród poszkodowanych znalazł się m.in.: Dżanarbek Akajew. W wyniku zamieszek doszło do uwolnienia z aresztu śledczego byłego prezydenta Ałmazbeka wraz z dziewięciorgiem jego zwolenników.
Po przejęciu przez protestujących budynku Parlamentu powołana została Rada Koordynacyjna na której czele stanął lider Bütün Kyrgyzstan Adachan Madumarow. Jednocześnie ogłoszone zostało nadzwyczajne posiedzenie Dżongku Kengesz jeszcze trwającej IV kadencji na którym powołani zostali: na stanowisko premiera Sadyr Dżaparow oraz na stanowisko toraga Myktybek Abdyldajew. 9 października prezydent podpisał ukaz o odwołaniu ze stanowiska premiera Kubatbeka Boronowa. Do ponownego głosowania doszło 10 października, kiedy kandydaturę Dżaparowa poparto jednogłośnie. Wybrany został również skład rady ministrów. Funkcję pierwszego wicepremiera objął Ałmazbek Baatyrbekow. Kwestia ważności głosowania została jednak podana w wątpliwość przez ekspertów oraz polityków (m.in. Aidę Kasymalijewą, czy Feliksa Kułowa). Do ponownego głosowania doszło 14 października. Po raz kolejny jednogłośnie została poparta kandydatura Dżaparowa.
15 października decyzję o swojej dymisji ogłosił Sooronbaj Dżeenbekow. Pełniącym obowiązki prezydenta ogłosił się premier Sadyr Dżaparow.
Centralna Komisja wyborcza wyznaczyła datę nowych wyborów na 20 grudnia 2020. Jednocześnie w Parlamencie został zgłoszony projekt zmian w Konstytucji dotyczący przeprowadzenia wyborów. Jego inicjatorami byli m.in.: Ömürbek Tekebajew, Tałant Mamytow oraz Ałtynbek Sułajmanow. Głównym jego celem ma być przeniesienie wyborów na 2021 rok. Jego przyjęcie miałoby zostać poprzedzone referendum.
Przypisy
- ↑ Президент назначил дату выборов в Жогорку Кенеш , 3 lipca 2020 (ros.).
- ↑ 64-берене. Шайлоонун натыйжаларын аныктоо жана расмий жарыялоо, Кыргыз Республикасынын Президентин жана Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоо жөнүндө, Biszkek, 2 lipca 2011 (kirg.).
- ↑ Дарья Подольская, Выборы-2020. ЦИК зарегистрировала уполномоченных представителей СДПК, Biszkek, 3 sierpnia 2020 (ros.).
- ↑ Саясый партиялардын КР ЖК депутаттыгына талапкерлердин тизмесин көрсөтүүсү аяктады , Кыргыз Республикасынын шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиясы, 20 sierpnia 2020 (kirg.).
- ↑ Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоо , Кыргыз Республикасынын шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиясы (kirg.).
- ↑ Бакыт Асанов, Бакыт Төрөгелди, БШК «Кыргызстандын» документтерин артка кайтарды , Азаттык үналгысы, 25 sierpnia 2020 (kirg.).
- ↑ Несколько партий Кыргызстана заявили о массовом подкупе и применении админресурса , 27 sierpnia 2020 (ros.).
- ↑ Екатерина Улитина, Для участия в выборах зарегистрированы четыре партии , Wieczernij Biszkek, 3 września 2020 (ros.).
- ↑ Екатерина Улитина, Бакир уулу обвинил „Бутун Кыргызстан” в фальсификации списка кандидатов , Wieczernij Biszkek, 26 sierpnia 2020 (ros.).
- ↑ Мария Орлова, Выборы-2020. Партия «Бутун Кыргызстан» снята с гонки , 3 września 2020 (ros.).
- ↑ КР БШК маалымат бөлүмү, БШК „Бүтүн Кыргызстан” партиясынан талапкерлердин тизмесин каттоодон баш тартты , Кыргыз Республикасынын шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиясы, 3 sierpnia 2020 (kirg.).
- ↑ Суд поддержал жалобу „Бутун Кыргызстан”. Партия будет участвовать в выборах 515 2 , Wieczernij Biszkek, 9 września 2020 (ros.).
- ↑ Бакыт Басарбек, ЦИК не будет обжаловать решение суда по партии „Бутун Кыргызстан” , Wieczernij Biszkek, 9 września 2020 (ros.).
- ↑ КР БШК маалымат бөлүмү, БШК “Актив” партиясынан талапкерлердин тизмесин каттоодон баш тартты , Кыргыз Республикасынын шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиясы, 3 sierpnia 2020 (kirg.).
- ↑ КР БШК маалымат бөлүмү, Бишкек шаарынын административдик соту „Актив” саясий партиясынын арызын канааттандыруудан баш тартты , Кыргыз Республикасынын шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиясы, 4 września 2020 (kirg.).
- ↑ Оксана Гут, Явка избирателей, нарушения в ходе выборов – текстовая трансляция из ЦИК КР , Wieczernij Biszkek, 4 października 2020 (ros.).
- ↑ БШК шайлоолордогу добуш берүү жыйынтыгын жараксыз деп тапты , Кыргыз Республикасынын шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиясы, 6 października 2020 (kirg.).
- ↑ Екатерина Улитина, Разгон митингующих в Бишкеке: Есть раненые, среди них Жанар Акаев , Wieczernij Biszkek, 5 października 2020 (ros.).
- ↑ Столкновения митингующих с силовиками, демонстранты дают отпор , Радио Азаттык, 5 października 2020 (ros.).
- ↑ Экс-президента Киргизии Алмазбека Атамбаева освободили из СИЗО, Biszkek, 6 października 2020 (ros.).
- ↑ Екатерина Улитина, В КР создан координационный совет. Его возглавил Адахан Мадумаров , Wieczernij Biszkek, 6 października 2020 (ros.).
- ↑ Сообщается об избрании Мыктыбека Абдылдаева спикером Жогорку Кенеша , Радио Азаттык, 6 października 2020 (ros.).
- ↑ Мария Орлова, Президент Сооронбай Жээнбеков подписал указ об отставке правительства , 9 października 2020 (ros.).
- ↑ Алина Мамаева, Садыр Жапаров возглавил кабмин , Wieczernij Biszkek, 10 października 2020 (ros.).
- ↑ Парламент избрал Садыра Жапарова премьер-министром Кыргызстана , Радио Азаттык, 10 października 2020 (ros.).
- ↑ Екатерина Улитина, Касымалиева о заседании ЖК, где выбрали премьер-министра: Кворума не было , Wieczernij Biszkek, 11 października 2020 (ros.).
- ↑ Екатерина Улитина, Назначение Садыра Жапарова поставили под сомнение – комментарий Кулова , Wieczernij Biszkek, 11 października 2020 (ros.).
- ↑ Жогорку Кеңештин Басма сөз кызматы, Жогорку Кеңештин көпчүлүк коалициясы сунушталган Өкмөттүн курамын колдоду , Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңеши, 14 października 2020 (kirg.).
- ↑ Президент Сооронбай Жээнбеков: Мен үчүн өлкөбүздүн тынчтыгы, элибиздин бүтүндүгү, коомубуздун ынтымагы кызмат ордунан бийик. Ар бир мекендешимдин өмүрү – баарынан кымбат , Кыргыз Республикасынын Президентинин расмий Интернет сайты, 15 października 2020 (kirg.).
- ↑ Оксана Гут, Садыр Жапаров стал и.о. президента Кыргызстана , Wieczernij Biszkek, 15 października 2020 (ros.).
- ↑ КР БШК маалымат бөлүмү, БШК Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын кайра шайлоону дайындады , Кыргыз Республикасынын шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиясы, 21 października 2020 (kirg.).
- ↑ Оксана Гут, В Кыргызстане повторные выборы в Жогорку Кенеш могут отложить до весны 2021 , Wieczernij Biszkek, 22 października 2020 (ros.).
- ↑ Болот Колбаев, Сначала референдум, потом – выборы. ЖК принял новый закон , Радио Азаттык, 22 października 2020 (ros.).